در داستانهای بیدپای هم این مطلب ذکر شده. (البخاری، همان: ۷۷)
در کتاب پنجاکیانه نیامده.
در جای دیگر این خطر را وقتی بیشتر می داند که خدمت همراه با صداقت باشد. و معتقد است هر گاه کسی در خدمت سلطان یک دل و با صداقت باشد از دوجهت در معرض خطر قرار می گیرد، هم از طرف دوستان، و هم از طرف دشمنان. بنا براین شاید بخواهد به پادشاهان بیاموزد که با صادقان دربار خود بیشتر مدارا کند.
- «و هر که بنلاد خدمت سلطان به نصیحت و امانت و عفّت و دیانت مؤکّد گرداند و اطراف آن را از ریا و سمعه و ریب و خیانت مصون و منزّه دارد کار او استقامتی صورت نبندد و مدّت عمل او را دوامی و ثباتی ممکن نگردد، هم دوستان سپر معادات و مناقشت در روی کشند و هم دشمنان از جان او نشانه تیر بلا سازند؛ دوستان از روی حسد در منزلت مخاصمت اندیشند، و دشمنان از جهت یک دلی و مناصحت مناقشت کنند؛ و هر گاه که مطابقت دوستان و دشمنان به هم پیوست و اجماع بر عداوت او منعقد گشت البته ایمن نتواند زیست و اگرچه پای بر فرق کیوان نهاده ست جهان به سلامت نبرد. و خائن باری از جانب دشمنان پادشاه فراغ باشد، اگرچه از دوستان بترسد.» (منشی،همان: ۳۱۴)
در متن عربی هم این مطلب ذکر شده. (ابن مقفع، همان: ۱۹۸)
در داستانهای بیدپای نیز این مطلب آمده است. (البخاری، همان: ۲۳۲)
در پنجاکیانه نیامده است.
گفتیم که این خطر ممکن است از جانب پادشاه نیز شخص مرضی اثر را تهدید کند، البته پادشاهی که سخن اطرافیان در او اثر می کند و او بدون تحقیق و جستجو آنها را می پذیرد و طبق آنها عمل می کند؛ بنابراین خدمت به چنین پادشاهی جان بازی است.
- «… و هر ملک را که چربک ساعی فتنه انگیز را در گوش جای داد و به زرق و شعوذه نمّام التفاف نمود خدمت او جان بازی باشد و از آن احتراز نمودن فریضه گردد.» (منشی، همان: ۳۲۷)
در متن عربی این مطلب نیامده. (ابن مقفع، همان: ۲۰۲)
در متن داستاهای بیدپای این مطلب نیامده است. ( البخاری، همان: ۲۴۱ )
در پنچاکیانه این مطلب نیامده است.
چگونگی برگزیدن خدمتکار
از موضوعات دیگری که «کلیله و دمنه» به آن پرداخته است انتخاب خدمتکار توسط پادشاه است. زیرا که یک خدمتکار خوب و انتخاب یک مشاور یا وزیر نیکو می تواند یکی از ارکان حفظ و ثبات حکومت باشد. در این کتاب آمده که پادشاه باید برای استخدام نیرو های خود ابتدا آنها را بیازماید و میزان اخلاص و مناصحت هر یک را در یابد، و از راستی و امانت داری آنان مطمئن شود، و همچنین کسانی را برگزیند که از عقل و دانش و کیاست بهره مند باشند. بعد از بیان ویژگیهای یک خدمتکار خوب باید به حقوق این خدمتکار از دید «کلیله و دمنه» پرداخت، زیرا این کتاب هم برای پادشاه و هم برای خدمتکاران حقوقی تعریف می کند. یکی از حقوق رعیت و خدمتکار بر پادشاه این است، که پادشاه بعد از شناخت کافی از زیر دستان و دانستن اندازه فهم و دانش هر یک، آنها را در مراتبی که مناسب حال هر کدام باشد قرار دهد.
کتاب قابوس نامه نیز این مطلب را یادآور شده است که «… و از هر کسی شغلی دریغ مدار تا از منفعتی که ازان شغل بیابند با قصد خویش مضاف کنند بی تقصیر تر زنید و تو نیز در باب ایشان بی اندیشه تر زیی که چاکران را از بهر شغل دارند. و لکن چون کسی را شغلی دهی نیک بنگر، شغل به سزاوار مرد ده و بدانچه تو در باب چاکری معنی باشی شغلی که نه مستحق آن باشد وی را مفرمای، کسی که فراشی را شاید شراب داری مفرمای و آنکه خازنی را شاید حاجبی مده که هر کاری بهر کسی نتوان داد.» (قابوس نامه، همان: ۲۳۰)
اما «کلیله و دمنه» از میان ویژگی های متعددی که برای خدمتکار بر می شمرد عقل و کیاست را از همه مهمتر می داند، و معتقد است شرف انسان به عقل و دانش اوست نه به خاندان و گذشتگانش. البته باید خاطر نشان کرد که این کتاب با بر گزیدن موروثی خدمتکاران مخالف است.
- «رای گفت شنودم مثل حلم و تفصیل آن بر دیگر محاسن اخلاق ملوک و مناقب عادات جهان داران، اکنون بازگوید داستان ملوک در معنی اصطناع به خدمتگاران و ترجیح جانب صواب در استخدام ایشان، تا مقرّر گردد که کدام طایفه قدر تربیت نیکوتر شناسند و شکر آن به سزا تر گذارند.
برهمن جواب داد که … قوی تر رکنی در این معنی شناختن موضع اصطناع و محل اصطفاست، چه پادشاه باید که صنایع خود را به انواع امتحان بر سنگ زند و عیار رای و رویّت و اخلاص و مناصحت هر یک معلوم گرداند؛ و معوّل دران تصوّن و عفاف و تورّع و صلاح را داند، که مایۀ خدمت ملوک سداداست، و عمدۀ سداد خدای ترسی و دیانت، و آدمی را هیچ فضیلت ازان قوی تر نیست.» (منشی، همان: ۳۹۷) علاوه بر دیانت در ادامه بیان می دارد، که صفت ورع و دیانت ممکن نمی گردد مگر اینکه اسلاف خدمتکار به این ویژگی آراسته باشند. و هنگامی که این موضوع بر پادشاه معلوم شد، باید از راستی و امانت آنها نیز مطمئن شود. « چون در این طریق که اصل و عمده است احتیاطی بلیغ رفت صدق خدمتگار و احتراز او از تحریف و تزویر و تفاوت و تناقض باید که هم تقریر پذیرد، و راستی و امنت در قول و فعل به تحقیق پیوندد؛ چه وصمت دروغ عظیم است و نزدیکان پادشاه را تحرّز و تجنّب از آن لازم و فرضیه باشد.» (منشی، همان: ۳۹۹-۳۹۸) که اگر خدمتکار فاقد این خصوصیات باشد. «ثقت پادشاهان با حزم هرگز بدو مستحکم نگردد، که سست برودت دون همت قدر انعام و کرامت به واجبی نداند و به هر جانب که باران بیند پوستین بگرداند.» (همان، ۳۹۹)
و دیگر اینکه پادشاه در برگزیدن خدمتکار باید به محاسن ذات و علم و دانش او توجه داشته باشد.
- «چه تجمّل خدمتگار به نزدیک پادشاه عقل و کیاست است و استظهار علم و کفایت و الَّذینَ اوتوالعلمَ دَرَجاتٍ. و اسباب ظاهر در چشم ا صحاب بصیرت و دل ارباب بصارت وزنی نیارد.
زن مرد نگردد نیکو بستن دستار.
و در بعضی از طباع این باشد که نزدیکان تخت را به اکرام و اعراز مخصوص باید گردانید و مرد از خاندان های قدیم طلبید و نهمت به اختیار اشراف و مهتران مصروف داشت. این همه گفتند، اما عاقلان دانند که خاندان مرد خرد و دانش است و شرف او کوتاه دستی و پرهیزگاری.» (همان، ۴۰۰)
«و ملوک را نیز این همّت باشد که پروردگان خود را کار فرمایند و اعتماد بر انبای دولت خویش مقصور دارند، و آن هم از فایده ای خالی نیست، که چون خدمتکار از حقارت ذات خویش باز اندیشند شکر ایثار و اختیار لازم تر شناسد، زیرا که دریافتن آن تربیت خود را دالّتی صورت نتواند کرد. امّا این باب آن گاه ممکن تواند بود که عفاف موروث و مکتسب جمع باشد و حلیت فضل و براعت حاصل، چه بی این مقدمات نه نام نیک بندگی درست آید و نه لباس حق گذاری چست، و چون کسی بدین اوصاف پسندیده متحلّی بود و از بوته امتحان بدین نسق که تقریر افتاد مخلص بیرون آمد و اهلیت درجات از همه وجود محقّق گشت در تربیت ترتیت هم نگاه باید داشت، و به آهستگی در مراتب ترشیح و مدارج تقریب بر می کشید، تا در چشمها در آید و حرمت او بمدّت در دلها جای گیرد، و به یک تگ به طوس نرود، که بگسلد و طاعنان مجال وقیعت یابند. … و در جمله بر پادشاه تعرّف حال خدمتگاران و شناخت اندازه کفایت هر یک فرض است، تا بر بدیهه بر کسی اعتماد فرموده نشود، که موجب حیرت و ندامت گردد.» (منشی، همان: ۴۰۱-۴۰۰)
این مطالب در متن عربی به صورت خلاصه آمده است. (ابن مقفع، همان: ۲۲۴-۲۲۳)
این جملات در باب « زرگر و سیاح » آمده است که در کتاب «داستانهای بیدپای» و «پنجاکیانه» این باب کلاً ذکر نشده است.
اماهمیشه و در طول تاریخ حکمرانی را خوب و عادل معرفی می کرده اند، که نسبت به زیردست خود مهربان بوده و حق و حقوق او رعایت کند. مساله دیگری که می توان این جا مطرح کرد این است که حاکم در عین این که باید مراتب زیردستان را در نظر داشته باشد، و نسبت به آنان مهربان و عادل باشد، باید مرز میان مخدوم و خدمتکار مشخص و واضح باشد. رفتار پادشاه باید طوری باشد که رعیت نسبت به او دلیر نشودف و مرز میان حاکم و رعیت همیشه محفوظ بماند. کتاب «قابوس نامه» در این باره می نویسد: «بدترین کاری پادشاه را دلیری رعیت و بی فرمانی حاشیت است و عطایی که باید به مستحقان نرسد.» (قابوس نامه، همان: ۲۲۸)
در کتاب «کلیه و دمنه» در مقام نگاه داشت مراتب زیردستان، و فرق میان دهقان و پادشاه، و همچنین خطر این که اگر این توازن بر هم بزند چه اتفاقاتی ممکن است روی دهد، این گونه آمده است.
- «و هر والی که او را به ضبط ممالک و ترفیه رعایا و تربیت دوستان و قمع خصمان میلی باشد در این معانی تحفّظ و تیقّظ لازم شمرد، و نگذارد که نااهل بدگوهر خویشتن را در وزان احرار آرد و با کسانی که کفاءَت ایشان ندارد خود را هم تگ و هم عنان سازد، چه اصطناع بندگان و نگاه داشت مراتب در کارهای ملک و قوانین سیاست اصلی معتبر است، و میان پادشاهی و دهقانی به رعایت ناموس فرق توان کرد.
و اگر تفاوت منزلت ها از میان برخیزد و ارازل مردمان در موزانه اوساط آیند، و اوساط در مقابله اکابر، حشمت ملک و هیبت جهان داری به جانبی ماند و، خلل و اضطراب آن بسیار باشد و، غایلت و تبعت آن فراوان. و مآثر ملوک و اعیان روزگار بربسته گردانیدن این طریق مقصور بوده ست … زیرا که به استمرار این رسم جهانیان متحیرّ گردند و ارباب حرفت در معرض اصحاب صناعت آیند و اصحاب صناعت کار ارباب حرفت نتوانند کرد و لابدّ مضرّت آن شایع و مستفیض گردد، و اسباب معیشت خواصّ و عوامّ مردمان بر اطلاق خلل پذیرد و نسبت این معانی به إهمال سایس روزگار افتد و اثر آن به مدّت ظاهر گردد.» (منشی،همان: ۳۴۶-۳۴۵)
این مطلب در متن عربی نیامده است. ( ابن مقفع، همان :۲۲۷ )
همچنین در داستانهای بیدپای و پنجاکیانه نیز ذکر نشده است.
و باز هم در باب شناخت ملک از اتباع و زیردستان در «کلیله و دمنه» فارسی این گونه آمده:
- «ملک تا اتباع خویش را نیکو نشناسد و بر اندازه رای و رویّت و اخلاص و مناصحت هر یک واقف نباشد از خدمت ایشان انتفاع نتواند گرفت و در اصطناع ایشان مثال نتواند داد. چه دانه مادام که در پرده خاک نهان است هیچ کس در پروردن او سعی ننماید، چون نقاب خاک از چهره خویش بگشاد و روی زمین را زیور زمرّدین بست معلوم گردد که چیست ، لاشکّ آن را بپرورند و از ثمرت آن منفعت گیرند. و هر که هست بر اندازه تربیت از او فایده توان گرفت. و عمده در همه ی ابواب اصطناع ملوک است.» (منشی، همان: ۶۸)
این جمله در متن عربی نیامده است. (ابن مقفع، همان: ۸۴)
ولی در داستانهای بیدپای با اندکی تفاوت ذکر شده است «بر پادشاه نیز واجب است که هر کسی را بر قدر آن دانش که دارد حرمت دارد. » (البخاری، همان: ۷۹)
در پنجاکیانه این مطلب چنین آمده است: « صاحبی که در خدمت کاران امتیاز کند که این از اهل دانش، و کمال است، و آن نادانی بی تمییز، و این به اخلاص و خواهان خدمت است، و آن از بی اخلاصی از خدمت گریزان؛ خدمت کاران قابل بسیار در ملازمت او جمع آیند. » ( خالقداد، همان:۲۴ )
اما در مورد حقوق خدمتکار بر پادشاه در کتاب « کلیله و دمنه» آمده است که که:
- «و از حقوق رعیّت بر ملک آنست که هر یک را بر مقدار مروّت و یک دلی و نصحیت به درجه ای رساند، و به هوا در مراتب تقدیم و تاخیر نفرماید، و کسانی را که در کارها غافل و از هنرها عاطل باشند بر کافیان هنرمند و داهیان خردمند ترجیح و تفصیل روا ندارد، که دو کار از عزایم پادشاهان غریب نماید، حلیت سر بر پای بستن و، پیرایه پا بر سر آویختن …و انبوهی یاران که دوربین و کاردان نباشند عین مضرت است، و نفاذ کار با اهل بصیرت و فهم تواند بود نه به انبوهی انصار و اعوان. » (منشی، همان: ۶۹-۶۸)
این مطلب در عربی ذکر شده است. (ابن مقفع، همان: ۸۴)
در متن داستان های بیدپای نیز آمده است. (البخاری، همان: ۸۴)
در پنجاکیانه همین مطالب به صورت جداگانه و از زبان اشلوک بیان شده است، که به ذکر یک نمونه بسنده می کنیم: «صاحبی که در خدمتکاران امتیاز کند که این اهل دانش و کمال است، و آن نادان و بی تمییز، و این به اخلاص و خواهان خدمت است، و آن از بی اخلاصی از خدمت گریزان؛ خدمتکاران قابل بسیار در ملازمت او جمع آیند.» (خالقداد، همان: ۲۴)
- «و پوشیده نماند که حرمت زن به شوی متعلّق است و، عزّت فرزند به پدر و، دانش شاگرد به استاد و، قوت سپاه به لشکرکشان قاهر و، کرامت زاهدان به دین و، امن رعیّت به پادشاه و، نظام کار مملکت به تقوی و عقل و ثبات و عدل؛ و عمده حزم شناختن اتباع است و هر یک را در محلّ و منزلت او اصطناع فرمودن و، بر مقدار هنر و کفایت ایشان تربیت کردن.» (منشی، همان: ۳۱۹)
این مطلب در متن عربی ذکر شده است. (ابن مقفع، همان: ۲۰۱)
درمتن داستانهای بیدپای ذکر شده است. (البخاری، همان: ۲۳۷)
در پنجاکیانه نیامده است.
- «و نشاید که پادشاه تغّیر مزاج خویش بی یقینی صادق با اهل ثقت و امانت روا دارد، لکن باید که در مجال حلم و بسطت علم او همه چیز گنجان باشد و سوابق خدمتگاران نیکو پیش چشم دارد و مساعی و مآثر ایشان بر صحیفه دل بنگارد و آن را ضایع و بی ثمرت نگرداند و اهمال جانب و توهین منزلت ایشان جایز نشمرد. و هر گناه که از عمد و قصد منزّه باشد ذات هوا و اخلاص را مجروح نگرداند، و در عقوبت آن مبالغت نشاید. و سخن بی هنران ناآزموده در بد گفت هنرمندان کافی نشوند، و عقل و رای خویش را در همه معانی حَکَمی عدل و ممیّزی به حق شناسد.» (منشی، همان: ۳۲۰)
این مطلب در عربی ذکر نشده. (ابن مقفع، همان: ۲۰۱)
در داستانهای بیدپای قدری متفاوت ذکر شده ولی کنه مطلب همان است که در کلیله و دمنه آمده. (البخاری، همان: ۲۳۷)
در کتاب پنچا کیانه نیامده است.
علاوه بر اینکه کتاب «کلیله ودمنه» معتقد است، پادشاه در انتخاب خدمت کار باید نهایت دقت را داشته باشد، این حق را هم به خدمت کار می دهد که در قبول کردن یا اکراه از آن سمت آزاد باشد. زیرا معتقد است اگر کاری به اجبار به کسی تحمیل شود ممکن است آن شخص از عهدی آن کار به خوبی بر نیاید.
- «ملوک سزاوارند بدانچه برای کفایت مهمّات انصار و اعوان شایسته گزینند، و با این همه بر ایشان واجب است که هیچ کس را بر قبول عملی اکراه ننماید، که چون کاری به جبر در گردن کسی کرده شود او را ضبط آن میسر نگردد و از عهده ی لوازم مناصحت به واجبی بیرون نتوان آمد.» (منشی، همان: ۳۱۲)
در متن عربی ذکر شده است. (ابن مقفع، همان: ۱۹۷)
در داستانهای بیدپای این گونه آمده : «پادشاه سزاوار آن هست که چاکر برگزیند و بازماندگان را پیش خواند و بدان که ستم نکند بر کسی سزاوارتر است، که هر آن کسی را که به ستم بر کاری داری از وی آن کار به واجب برنیاید.» (البخاری، همان: ۲۳۲)
در متن پنجاکیانه نیامده است .
همانگونه که پادشاه در رفتار خویش نسبت به زیردستان باید عنایت داشته باشد، همان قدر هم نباید در چشم آنها سبک نماید.
- «مخدوم در چشم سه طایفه سبک نماید: بنده فراخ سخن که اول مفاوضت مخدومان نداند و گاه و بی گاه در خاست و نشست و چاشت و شام با ایشان برابر باشد، و مخدوم هم مزاح دوست و فحّاش، و از رفعت منزلت و نخوت سیاست بی بهر؛ و بنده خائن مستولی بر اموال مخدوم، چنان که به مدت مال او از مال مخدوم در گذرد، و خود را رجحانی صورت کند؛ و بنده ای که در حرم مخدوم بی استحقاق منزلت اعتماد یابد و به مخالطت ایشان بر اسرار واقف گردد و بدان مغرور شود.» (منشی، همان: ۳۸۲)
در متن عربی نیامده است.(ابن مقفع، همان: ۲۱۷ )
*
*
*
*
(Torres, E.N., Fu, X., Lehto, X., 2014)
*
*
*
*
*
*
+. (Zhoua, L., Yea, S. , Pearceb, P. L., Wua, M-Y., 2014)
*
*
*
*
*
(Albayrak, T., Caber, M, 2015)
جدول ۲-۱۵ پیشینه تحقیق
نتیجه گیری فصل
در این بخش، مطالعات در دو بخش بررسی پیشینه تحقیق و شناخت روحیات گرشگران چینی انجام شده است. در پایان فصل به ارائه مدل تحقیق بر اساس مطالعات گذشته محققان و روحیات گردشگران چینی و ویژگی های هتل های ۴ ستاره و ۵ ستاره شهر تهران پرداخته شده است.
فصل سوم : روش شناسی پژوهش
مقدمه
یکی از مهم ترین مسائل اساسی در یک پژوهش، انتخاب و اتخاذ روش علمی در اجرای آن است تا بدین وسیله به توان به نتایج صحیح و درست علمی دست یافت. استفاده از یک روش غلط و غیرعلمی می تواند باعث گمراهی پژوهشگر و استفاده کنندگان از نتایج پژوهش شود. هدف از انتخاب روش تحقیق آن است که پژوهشگر مشخص نماید که چه شیوه و روشی اتخاذ نماید تا او را هرچه دقیق تر و آسان تر به پاسخ های احتمالی برساند. روش تحقیق بستگی به اهداف و ماهیت موضوع و همچنین امکانات و منابع دارد. در این فصل به بررسی موضوعاتی از قبیل ماهیت تحقیق از لحاظ(هدف، روش و نوع داده ها)، نحوه تدوین ابزارهای جمع آوری اطلاعات و روایی و پایایی آن ها، روش آماری مورد استفاده برای تحلیل فرضیه ها و نحوه به کارگیری این ابزار و روش ها می پردازد.
روش تحقیق
تحقیق را به دﻭ منظور متفاوت انجام مﯽﺩهند. نخست حل مشﻜلاتیﻛه دﺭ حال حاضردﺩرﺭ محل ﮐار ﻭجود ﺩاﺭﺩ، و ﺩوﻡ افزودنﻥ به مجموعه ﺩاﺍنش بشری ﺩر ﺯمﯿنه خاصﻲ ﻛه مورﺩ علاقه محقق است. هنگامﻲ ﻛه با هدف برخورﺩﺍری از نتاﯾﻳج ﯾافته ها برﺍﻱ حل مساﻳل موجود ﺩر سازمان به تحقق پرداخته مﻲشوﺩ ﺁن ﺭا تحقﯿق ﻛاﺭبرﺩی مﻲنامند (سکاران، ۱۳۸۱:۸). تحقیق حاضر اﺯ نظر هدﻑ ﯾﻚ تحقیق ﻛاربردی ﺍست و محقق در صددﺩ آﻥ است تا نسبت به تبﻴن ﻭ بهبود وضعیت موجودگردشگریﻛشور اقداﻡ ورزﺩ.
از آن جا که تحقیق حاضر به رضایتمندی گردشگران چینی از هتل های ۴ ستاره و ۵ ستاره تهران می پردازد از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی پیمایشی است
روش تحقیق مورد استفاده، پیمایشی- توصیفی می باشد که در این راستا، اطلاعات و داده های مورد نیاز از دو روش کتابخانه ای و میدانی(از طریق پرسشنامه)، جمع آوری و با بهره گرفتن از آزمون های آماری تجزیه و تحلیل شده است.
جامعه آماری و ویژگی های آن
جامعه آماری این تحقیق گردشگران چین بزرگ[۷۸] می باشند که در هتل های ۴ ستاره و ۵ ستاره شهر تهران اقامت داشته اند. در مجموع تهران دارای ۱۱ هتل ۴ ستاره و ۵ هتل ۵ ستاره می باشد. فهرست این هتل ها در فصل دوم ذکر شده است.
حجم نمونه و روش نمونه گیری
در این پژوهش به منظور تعیین حجم نمونه، با توجه به تعداد نامشخص و اندک این گردشگران با بهره گرفتن از فرمول کوکران برای جامعه نامحدود با میزان خطای ۰٫۰۸، و ضریب اطمینان ۹۵%، p=0.5، q=0.5 =، تعداد ۱۵۰ نمونه به دست آمده است.
فرمول تعیین حجم نمونه کوکران برای جامعه نامحدود
از میان هتل ها ۴ ستاره و ۵ ستاره شهر تهران، ۳ هتل چهار ستاره و ۲ هتل ۵ ستاره با توجه به اطلاعات راهنمایان گردشگران چینی و مسئولین پذیرش هتل ها مبنی بر حضور گردشگران چینی در تهران انتخاب شده اند که با روش نمونه گیری طبقه بندی شده، ظرفیت هتل ها(تعداد اتاق ها) معیار توزیع پرسشنامه ها بوده است که به نسبت تعداد اتاق های هر هتل پرسشنامه ها مطابق جدول زیر، در هتل ها توزیع شده، از تعداد ۲۰۰ پرسشنامه ، تعداد ۱۵۶ پرسشنامه قابل استفاده بوده است، نسبت تعداد پرسشنامه های توزیع شده در هر هتل براساس فرمول زیر محاسبه شده است.
ربیعی و معالی، ۱۳۹۱؛ ماتی، ۲۰۰۴
۴۲- تشویق کارکنان به تولید و کسب دانش جدید
ربیعی و معالی، ۱۳۹۱؛ البوسعیدی و الفمن ، ۲۰۰۵
۴۳- استخراج و ثبت دانش تخصصی کارکنان
ربیعی و معالی، ۱۳۹۱؛ البوسعیدی و الفمن ، ۲۰۰۵
۴۴- روزآمدسازی مداوم دانش تخصصی سازمان
کاملی، ۱۳۸۷؛ البوسعیدی و الفمن ، ۲۰۰۵
۴۵- توزیع و بهکارگیری صحیح دانش ذخیره شده در مسیر افزایش هرچه بیشتر بهرهوری سازمان
کاملی، ۱۳۸۷
۴۶- هماهنگی کلیهی واحدهای آموزشی، پژوهشی و اداری در فرایندهای دانشی
ربیعی و معالی، ۱۳۹۱؛ رحمن و محمود، ۲۰۱۰
۴۷- برقراری ارتباط با انجمنهای تخصصی در رشتههای مختلف
ربیعی و معالی، ۱۳۹۱
۴۸- اعلام اهداف و برنامهها بهطور واضح به کارکنان
بابایی و اسکندری، ۱۳۹۲؛ ماتی، ۲۰۰۴
۲-۷-جمعبندی
در این فصل با هدف شناسایی مفاهیم مورد استفاده در این پژوهش، به تاریخچه، مفاهیم، تعاریف و به طور کلی مبانی نظری بهکار برده شده در این تحقیق اشاره گردید. ابتدا به بررسی مفاهیم داده، اطلاعات، دانش و خرد پرداخته شد. سپس تعاریف دانش از دیدگاه محققان مختلف بررسی گردید و مروری بر انواع دانش، خصوصیات و ویژگیهای دانش و اهمیت آن شد. سپس به بررسی تعاریف مدیریت دانش، مزایا، اهداف، ویژگیها، دلایل به وجود آمدن مدیریت دانش، تاریخچه دانش و مدیریت آن و … در جامعهی کنونی پرداخته شد. در ادامه مروری بر تکنیکهای مورد استفاده در تحلیل دادههای این پژوهش از جمله تکنیک TOPSIS فازی، QFD فازی و SAW گردید. مطالعات انجام شده در زمینهی مدیریت دانش در دو قسمت مطالعات داخلی و خارجی و مهمترین یافته ها از مرور پژوهشهای پیشین نیز بخش نهایی این فصل را تشکیل داد.
فصل سوم
روش تحقیق
۳-۱- مقدمه
اصولاً هدف تمامی علوم، شناخت و درک دنیای پیرامون ماست. بهمنظور آگاهی از مسایل و مشکلات دنیای اجتماعی، روشهای علمی، تغییرات قابلملاحظهای پیدا کردهاند. این روندها و حرکتها سبب شده است که برای بررسی رشتههای مختلف دانش بشری، از روش علمی استفاده شود(ایراننژاد پاریزی، ۱۳۷۸، ص۹).
از جمله ویژگیهای یک مطالعه علمی که هدفش حقیقتیابی است، استفاده از یک روش تحقیق مناسب میباشد و انتخاب روش تحقیق مناسب به هدفها، ماهیت و موضوع مورد تحقیق و امکانات اجرایی بستگی دارد و هدف از تحقیق، دسترسی دقیق و آسان به پاسخ پرسشهای تحقیق است(خاکی، ۱۳۷۹، ص ۱۴۳-۱۴۲). در این فصل، ضمن ارائه مراحل اجرای تحقیق، مواردی از قبیل روش تحقیق، جامعه آماری، ابزار سنجش و جمع آوری اطلاعات و در نهایت شیوههای تجزیه و تحلیل اطلاعات بررسی و تشریح میشود.
۳-۲- مراحل اجرای تحقیق
این پژوهش طی ده مرحله اجرا گردیده است که هر یک از این مراحل به تفصیل در ادامه آمدهاند.
۳-۲-۱- شناسایی نیازمندیهای مدیریت دانش با بررسی ادبیات تحقیق
با بررسی پژوهشهای انجام شده در زمینهی مدیریت دانش، نیازمندیهای اجرای مدیریت دانش به صورت جدول(۲-۶) شناسایی شدند.
۳-۲- ۲- شناسایی نیازمندیهای مدیریت دانش در بیمارستان شهید بهشتی شیراز
با توجه به ماهیت عملکردی بیمارستان شهید بهشتی شیراز، نیازمندیهای مدیریت دانش شناسایی شده با بررسی ادبیات تحقیق، بر اساس نظرات خبرگان(۱۰ نفر از پزشکان بخش اورژانس بیمارستان) و با بهره گرفتن از پرسشنامه تعیین و تأیید گردیدند.
۳-۲-۳- تعیین سطوح اهمیت نیازمندیهای مدیریت دانش
استفاده از تجهیزات و سیستم های غیر فعال نظیر بادگیرها،آب انبارها،یخچال ها وآسیاب های آبی و بادی در تامین انرژی پایدار موثر است.
ک- تعریف واژه ها و اصطلاحات فنی و تخصصی (به صورت مفهومی و عملیاتی):
طراحی: اصول و ضوابطی ( دستورالعملهای طراحی ) است که طراح بعد از شناخت وارزیابی موضوعات یک پروژه خاص برای حصول مبانی نظری عام طرح ، اتخاذ می نماید.
معماری پایدار: در جهت کاهش اتلاف انرژی و آلودگی محیط زیست در معماری، مبحثی به نام معماری پایدار به وجود آمد که در این نوع معماری، ساختمان نه تنها با شرایط اقلیمی منطقه خودتطبیق میدهد، بلکه ارتباط متقابلی با آن برقرار میکند(محمودی،۱۳۸۸).
گردشگر:
به معنی گشت و گذار که ریشه در لغت لاتین (turns) به معنی دور زدن و رفت و برگشت بین مبدا و مقصد دارد که از زبان یونانی به اسپانیایی و فرانسه و در آخر به انگلیسی راه یافته است. به طور کلی گردشگری به منظور مسافرت تفریحی در نظر گرفته میشود و شخصی که از محیط کار یا زندگی خود به عنوان هرگونه مسافرتی خارج شود گردشگر میباشد.
فرهنگ: تایلور، مردم شناس انگلیسی، فرهنگ را “آن کل پیچیده ای می داند که شناخت ها، باورها، هنر، اخلاق، آداب و رسوم و دیگر توانایی ها یا عاداتی را که به وسیله انسان، به عنوان عضو جامعه کسب می گردد، شامل می شود". تایلور فرهنگ را تعبیری از کل زندگی انسان و اکتسابی می داند.
۴-روش شناسی تحقیق:
الف- شرح کامل روش تحقیق بر حسب هدف، نوع داده ها و نحوه اجراء (شامل مواد، تجهیزات و استانداردهای مورد استفاده در قالب مراحل اجرایی تحقیق به تفکیک):
تذکر: درخصوص تفکیک مراحل اجرایی تحقیق و توضیح آن، از به کار بردن عناوین کلی نظیر، «گردآوری اطلاعات اولیه»، «تهیه نمونههای آزمون»، «انجام آزمایشها» و غیره خودداری شده و لازم است در هر مورد توضیحات کامل در رابطه با منابع و مراکز تهیه دادهها و ملزومات، نوع فعالیت، مواد، روشها، استانداردها، تجهیزات و مشخصات هر یک ارائه گردد.
هدف از انجام این تحقیق طراحی مجموعه تفریحی ،گردشگری با رویکرد پایداری با توجه به ویژگی های اقلیم کویر است که در طی ان شناخت اصول و مبانی مهم در طراحی و روند دستیابی به طرحی پایدار و تحلیل عوامل بوم شناسانه و زیبایی شناسانه در جهت تطبیق نیازهای معماری با ویژگی های معماری در شهرستان بم را در پی دارد.
روش تحقیق در این پژوهش به این ترتیب است که در ابتدا به بررسی معماری بومی شهر بم و استخراج کاربردها، ارزشها و مفاهیم عناصر اقلیمی شکل گرفته در آن و تطابق آن با معماری پایدار میپردازیم. سپس در مرحله بعد داده های حاصل از مرحله اول را با شرایط اقلیمی و شرایط امروزی ساخت و ساز پایدار تطبیق میدهیم با هدف رسیدن به روشهایی برای رسیدن به طرحی پایدار.در این پژوهش با توجه به ماهیت آن از ابزار جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای، اسنادی، آماری استفاده میشود.
این تحقیق با بهره گرفتن از روش کیفی مبتنی بر روش کتابخانه ای و مطالعاتی انجام میشود.به این ترتیب طراحی این مجموعه را در چند گام میتوان مشخص نمود.
۱-سوالات و فرضیه اصلی و اولیه تحقیق
۲-بررسی سایت و شناخت کالبد بستر طرح می باشد که در ان دلایل انتخاب سایت و انالیز کامل سایت بطور کامل انجام خواهد شد.
۳- اغاز طراحی که همان اتودهای اولیه برگرفته از مطالعات اولیه می باشد.
۴- شامل ایده اولیه و کانسپت طراحی می باشد.این گام کاملا به خلاقیت و ذوق طراح مربوط می شود که با بهره گرفتن از خلاقیت و پیشینه ذهنی که در طول سالیان تجربه طراحی خود به دست اورده به ارائه کانسپت و ایده خود می پردازد.
۵- به طراحی نهایی معماری که در انتها به یک جمع بندی واحد می رسد.در این گام به طراحی فنی طرح، جمع بندی کلی ، طراحی شیت های ارائه معمارانه، ماکت سازی و در انتها به ارائه نهایی پرداخته می شود.
ب- متغیرهای مورد بررسی در قالب یک مدل مفهومی و شرح چگونگی بررسی و اندازه گیری متغیرها:
با توجه به فرضیه ۱:متغیر مستقل : بهره مندی از معماری پایدار و متغیر وابسته: تعاملات فرهنگی گردشگران، که با بهره گرفتن از مطالعات کتابخانه ای و میدانی قابل بررسی است.
با توجه به فرضیه ۲:متغیر مستقل: اصول و الگوی معماری شهر بم و متغیر وابسته: مجموعه گردشگری با رویکرد پایدار که با بهره گرفتن از مطالعات کتابخانه ای ومقایسه تطبیقی صورت میگیرد.
با توجه به فرضیه ۳: متغیر مستقل: معماری پایدار و متغیر وابسته: طراحی مجموعه تفریحی-گردشگری، که با توجه به داده های گرداوری شده در مراحل قبل و ایجا ارتباط آنها نهایتا طراحی مجموعه انجام میشود.
ج – شرح کامل روش (میدانی، کتابخانهای) و ابزار (مشاهده و آزمون، پرسشنامه، مصاحبه، فیشبرداری و غیره) گردآوری دادهها :
۱.در مرحله اول که با روش کتابخانه ای و با بهره گرفتن از ابزار کد برداری ، فیش برداری و هم زمان از روش میدانی در مجموعه های احداث شده توسط ابزار مشاهده صورت می پذیرد.
۲.در مرحله دوم با بهره گرفتن از روش کتابخانه ای که توسط ابزار فیش برداری از مقالات وکتاب های مرتبط می باشد.
د – جامعه آماری، روش نمونهگیری و حجم نمونه (در صورت وجود و امکان):
هـ - روشها و ابزار تجزیه و تحلیل دادهها :
در این مطالعه تعدادی ازمتخصصین معماری، بر اساس نمونهگیری تصادفی ساده، انتخاب میشوند. سپس با بهره گرفتن از مصاحبه عمیق و نیمه ساختار یافته، جمعآوری داده ها صورت می پذیرد.
پس از جمع اوری داده ها نحوه ی تحلیل داده ها از طریق جدول ها و نمودارهایی که جنبه های اصلی و موثر معماری پایدار را بر اساس اهمیت و ماهیت طبقه بندی می نماید صورت می پذیرد.و سپس تهیه جدول هایی که از طریق طبقه بندی و مرتب کردن نحوه ی تاثیر گذاری اصول و ضوابط و الگوی معماری بومی در طراحی مجموعه در جهت رسیدن به یک معماری پایدار و باز خوانی ان بر اساس روشها و تکنولوژی های جدید ساخت مشخص می گردد.
۵- فهرست منابع و ماخذ (فارسی و غیر فارسی) مورد استفاده در پایان نامه به شرح زیر :
کتاب : نام خانوادگی ، نام ، سال نشر ، عنوان کتاب ، مترجم ، محل انتشار ، جلد
توسلی، محمود،(۱۳۸۶)،"ساخت شهر و معماری در اقلیم گرم و خشک"،تهران، انتشارات پیام و پیوند نو
محمودی،مهدی،(۱۳۸۸)،"توسعه مسکن همساز با توسعه پایدار"، انتشارات دانشگاه تهران
مقاله : نام خانوادگی ، نام ، عنوان مقاله ، عنوان نشریه ، سال ، دوره ، شماره ، صفحه
رشید زاده، الهام و شهریار شقاقی گندوانی،(۱۳۹۱)، “بررسی نقش معماری و اهمیت توجه به طراحی مجموعه های تفریحی-توریستی در پیشرفت و توسعه پایدار"،کنفرانس برنامه ریزی و مدیریت محیط زیست
ملت پرست،محمد،(۱۳۸۸)،"معماری پایدار در شهرهای کویری ایران"،نشریه آرمانشهر،شماره ۳،پاییز و زمستان ۸۸،ص۱۲۱-۱۱۸
سفلایی،فرزانه،(۱۳۸۳)،"کنکاشی پیرامون مفاهیم و تجارب معماری پایدارآبادی"،فصلنامه معماری و شهرسازی، ص۶۷-۶۲، شماره ۴۲
پاکزاد،جهانشاه،(۱۳۸۶)،"اصول بافت شهرهای سنتی ایران"،مقالاتی در باب مفاهیم معماری و طراحی شهری، ص ۷۸-۶۹،انتشارات شهیدی
گلکار، کورش،(۱۳۷۹)،"طراحی شهری پایدار در شهرهای حاشیه کویری"، هنرهای زیبا، ص ۵۲-۴۳، انتشارات دانشگاه تهران،شماره۸
Golan, G. (1995)”Ethics and urban design” New York, John Wiley@ Sons
۶- استفاده از امکانات آزمایشگاهی واحد :
آیا برای انجام تحقیقات نیاز به استفاده از امکانات آزمایشگاهی واحد رفسنجان میباشد؟ بلی خیر
در صورت نیاز به امکانات آزمایشگاهی لازم است نوع آزمایشگاه، تجهیزات، مواد و وسایل مورد نیاز در این قسمت مشخص گردد.
نوع آزمایشگاه | تجهیزات مورد نیاز | مواد و وسایل | مقدار مورد نیاز |
۸
تجربه فردی
۳-۷٫ تجزیه و تحلیل عاملی تاییدی
تحلیل عاملی می تواند به دو صورت اکتشافی و تاییدی باشد. اینکه کدام یک از این دو شکل باید در تحلیل عاملی بکار رود مبتنی بر هدف تحلیل داده هاست. تحلیل اکتشافی وقتی بکار می رود پژوهشگر شواهد کافی قبلی و پیش تجربی برای تشکیل فرضیه برای تعداد عامل های زیربنائی داده ها نداشته و در حقیقت مایل باشد درباره تعیین تعداد یا ماهیت عامل هایی که واریانس بین داده ها را توجیه می کند،داده ها را بکاود. بنابراین تحلیل اکتشافی بیشتر به عنوان یک روش تدوین و تولید تئوری و نه یک روش آزمون تئوری در نظر گرفته شود.
در تحلیل عاملی تاییدی، پژوهشگر به دنبال تهیه مدلی است که فرض می شود داده های تجربی را بر پایه چند پارامتر نسبتا اندک توصیف، تبیین یا توجیه می کند. این مدل مبتنی بر اطلاعات پیش تجربی درباره ساختار داده هاست که می تواند به شکل ۱) یک تئوری یا فرضیه، ۲) یک طرح طبقه کننده معین برای گویه ها یا پاره تست ها در انطباق با ویژگی های عینی شکل ومحتوا، ۳) شرایط معلوم تجربی و ۴) دانش حاصل از مطالعات قبلی درباره داده های وسیع باشد(هومن،۱۳۸۴، ۲۹۵).
۳-۸٫ روش تجزیه و تحلیل اطلاعات
تحلیل داده های گردآوری شده در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی انجام می شود. در سطح آمار توصیفی با بهره گرفتن از مشخصه های آماری میانگین و انحراف معیار به کار توصیف داده های پژوهش پرداخته خواهد شد. پس از احراز همبستگی بین متغییرهای اصلی تحقیق از روش تحلیل مسیر و از نرم افزارهای SPSS و lisrel استفاده می شود.
۳-۹٫ جمع بندی
در این فصل ابتدا نقشه عملی تحقیق ترسیم شد تا خواننده را با کلیاتی از تحقیق آشنا سازد. سپس به توصیف تحقیق علمی پرداخته شد و بعد از آن به بررسی و بیان روشن روش تحقیق این پژوهش پرداخته شد. در بخش روش شناسی نیز بطور خلاصه بیان شد که این پژوهش از نظر هدف از نوع کاربردی و از نظر روش، توصیفی تحلیلی می باشد.
در ادامه به بیان جامعه و نمونه آماری مورد مطالعه در این تحقیق پرداخه شد و سپس توضیح داده شدکه برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه استفاده شده است. سپس مطالبی پیرامون روایی و پایایی ابزار سنجش بیان گردید. در پایان و در بخش تجزیه و تحلیل داده ها به روش های تحلیلی مورد استفاده در این پژوهش اشاره گردید.
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل داده ها
۴-۱٫ مقدمه
تجزیه و تحلیل داده ها برای بررسی صحت و یا سقم فرضیات برای هر نوع تحقیق از اهمیت خاصی برخوردار است. امروزه در بیشتر تحقیقاتی که متکی بر اطلاعات جمع آوری شده از موضوع مورد تحقیق می باشد؛ تجزیه و تحلیل اطلاعات از اصلی ترین و مهمترین بخشهای تحقیق محسوب می شود. داده های خام با بهره گرفتن از فنون آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرند و پس از پردازش به شکل اطلاعات در اختیاراستفاده کنندگان قرار می گیرند.
برای تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده ابتدا آمار توصیفی که به بررسی متغیرهای جمعیت شناختی تحقیق شامل جنسیت، تحصیلات و . . . می پردازد؛ استفاده خواهد شد. سپس آمار تحلیلی مطرح میگردد. بدین منظور ما از مدل معادلات ساختاری بهره خواهیم برد. رویه کار به این صورت است که جهت تعیین روایی متغیرهای مکنون برونزا و درونزا از بخش مدل اندازه گیری مدل معادلات ساختاری استفاده خواهیم کرد و سطح تحلیل را در دو مرتبه اول و دوم انجام خواهیم داد. در قسمت بعدی به منظور رد یا تایید فرضیات تحقیق از بخش مدل ساختاری یا تحلیل مسیر مدل معادلات ساختاری بهره خواهیم برد.
۴-۲٫ تجزیه و تحلیل آمار توصیفی
ما در بخش اول پرسشنامه تحقیق حاضر، ویژگی های جمعیت شناختی پاسخ گویان شامل جنسیت، سن، و … را مورد بررسی قرار دادیم. که یافته های این قسمت از پرسشنامه به صورت جداول و نمودار ارائه خواهد شد.
۱-۲-۴٫ جنسیت
اولین سوال جمعیت شناختی پرسشنامه تحقیق حاضر مربوط به جنسیت می باشد. همانطور که در جدول ۴-۱ نیز دیده می شود ۶۲٫۹ درصد پاسخگویان ما را مردان تشکیل می دهند، در حالی که درصد پاسخگویان زن ما ۳۷٫۱ درصد می باشد.
جدول ۴-۱ : توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب جنسیت
جنسیت
فراوانی
درصد
مرد
۸۸
۶۲٫۹
زن
۵۲
۳۷٫۱
جمع
۱۴۰
۱۰۰