فصل سوم
روش پژوهش
۳-۱ مقدمه
در این فصل در مورد طرح تحقیق، جامعه آماری، حجم نمونه، نحوه اجرای نمونهگیری، جمع آوری داده ها، تجزیه و تحلیل داده ها و اعتبار و روایی پرسشنامه ها و خصوصیات پرسشنامه ها بحث میشود.
۳-۲ طرح پژوهش
طرح پژوهشی حاضر از نوع غیر آزمایشی است. تحقیق غیر آزمایشی، مطالعهی تجربه مداری است که در آن محقق نسبت به متغییرهای مستقل، کنترل مستقیمی ندارد زیرا قبلأ آنها رخ دادهاند؛ و تنها از روی تغییر همزمان متغییر های مستقل و وابسته بدون مداخله در بازهی روابط بین متغییرها، استنباطهایی به عمل میآید (کرانچر، ترجمه شریفی و لطفی زند، ۱۳۸۶).
در پژوهش حاضر متغییرهای شیوه های فرزندپروری و ویژگیهای شخصیت به منظور پیشبینی تاب آوری مورد بررسی قرار گرفتهاند. شیوه های فرزند پروری و ویژگیهای شخصیت به عنوان متغییر پیشبین و تاب آوری به عنوان متغییر ملاک در نظر گرفته شده است.
۳-۳ جامعه و نمونه آماری
جامعه مورد بررسی عبارت است از تمامی دانش آموزان دوره متوسطه دختر که در سال تحصیلی ۹۲-۹۳ در ناحیه یک شهرستان خرم آباد در حال تحصیل هستند. براساس آمار این ناحیه این تعداد برابر با ۳۰۰۰ نفر می باشد. نمونه آماری بر اساس نمونهگیری خوشه ای تصادفی چند مرحلهای انجام شد. از مجموع ۱۰ مدرسه این ناحیه ۵ مدرسه به عنوان نمونه انتخاب شد و در هر مدرسه با توجه به تعداد کلاس های هر مدرسه، نیمی از کلاسها به عنوان نمونه انتخاب شد. در هر کلاس تعدادی از دانشآموزان بر حسب تصادف پرسشنامه ها را در بین آنان توزیع گردید. بر این اساس تعداد ۲۰۰ نفر از دانش آموزان دختر دوره متوسطه به عنوان نمونه انتخاب شدند. پس از توضیحات لازم و پر کردن و جمع آوری پرسشنامه ها، آنان مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند
۳-۴ ابزارهای پژوهش
۳-۴-۱ مقیاس تاب آوری کونور- دیویدسون (CD-RISC)
یک ابزار ۲۵ سوالی است که سازهی تاب آوری را در اندازه های ۵ درجهای لیکرت از صفر تا چهار میسنجد. حداقل نمره تاب آوری آزمودنی در این مقیاس صفر و حداکثر نمره وی ۱۰۰ است. نتایج مطالعه مقدماتی مربوط به ویژگیهای روانسنجی این مقیاس، پایایی و روایی آن را تأیید کرده است (کونور، ۲۰۰۳).
۳-۴-۱-۱ پایایی و روایی پرسشنامه کونور- دیویدسون
همسانی درونی، پایایی و بازآموزی و روایی همگرا و واگرای مقیاس به اندازه کافی گزارش شدهاند. گرچه نتایج تحلیلی عامل اکتشافی وجود ۵ عامل (شایستگی/ احترام شخصی)، (اعتماد به غرایز شخصی/ تحمل عواطف منفی)، (پذیرش مثبت عواطف/ روابط ایمن) برای مقیاس تاب آوری تأیید کرده است. چون پایایی و روایی زیر مقیاسها هنوز به طور قطع تأیید نشدهاند در حال حاضر فقط نمره کلی تاب آوری برای هدفهای پژوهشی معتبر محسوب میشود (کونور، دیویدسون، ۲۰۰۳). پایایی و روایی فرم فارسی مقیاس تاب آوری نیز در مطالعات مقدماتی، نمونه های بهنجار و بیمار مورد بررسی و تأیید قرار گرفته است (بشارت، ۱۳۸۶).
۳-۴-۲ ابزار شخصیت نئو
۳-۴-۲-۱ فرم کوتاه و تجدید نظر شده پرسشنامه شخصیتی نئو (NEO-PI-R)
پرسشنامه شخصیتی نئو در سال ۱۹۸۵ توسط کاستا و مک کری تهیه شده است (کاستا و مک کری، ۱۹۹۲). این پرسشنامه حاوی ۲۴۰ سوال است و دارای دو فرم S (درجهبندی توسط خود فرد) و فرم R (درجهبندی توسط دیگران) است. این پرسشنامه پنج عاملی شخصیت پنج خصوصیت در هر عامل را اندازه میگیرد و به این ترتیب ارزیابی جامعی از شخصیت فرد ارائه میدهد. این پرسشنامه، مناسب افراد است که ۱۷سال یا بیشتر دارند و در ایران توسط گروسی (۱۳۸۰) ترجمه، هنجاریابی و اجرا شده است. فرم ۶۰ سوالی آن که در این پژوهش از آن استفاده شده است، در صورتی به کار میرود که مدت زمان اجرای پژوهش محدود و اطلاعات کلی از شخصیت کافی باشد. سوالات در یک مقیاس لیکرت ۵ درجهای توسط فرد پاسخ داده میشوند. برای هر عامل ۱۲ سوال اختصاص یافته است. هریک از سوالات دارای ۵ گزینه «کاملأ موافقم»، «موافقم»، «نظری ندارم»، «مخالفم» و«کاملأ مخافم» میباشند. که نمره های صفر تا چهار به آن تعلق میگیرد. هر عامل دارای ۱۲ آیتم و دامنه نمره ها از صفر تا ۴۸ است. با جمع نمرات هر یک از سوالات مربوط به هر آیتم، پنج نمره مجزا به دست میآید. شماره سوالهایی که به هر یک از آیتمها اختصاص دارد به شرح زیر در جدول ۳-۱بیان شده است.
جدول ۳-۱) سوالات اختصاص یافته به هر یک از آیتمهای شخصیت در پرسشنامه نئو
ردیف | آیتم | شماره سوالات |
۱ | روان رنجورخویی | ۱-۶-۱۱-۱۶-۲۱-۲۶-۳۱-۳۶-۴۱-۴۶-۵۱-۵۶ |
۲ | برونگرایی | ۲-۷-۱۲-۱۷-۲۲-۲۷-۳۲-۳۷-۴۲-۴۷-۵۲-۵۷ |
۳ | گشودگی | ۳-۸-۱۳-۱۸-۲۳-۲۸-۳۳-۳۸-۴۳-۴۸-۵۳-۵۸ |
۴ |