الف – با عنایت به لزوم ارائه گزارش واحدهای مختلف به مراجع بالادستی، پیشنهاد میگردد سامانه نظارت پروژه های ملی و استانی ایجاد شود و کلیه پروژه ها از نظر پیشرفت علاوه بر نظارت نوبه ای، توسط مراجع مختلف نیز مورد پایش و ارزیابی قرار گیرند وامنیت لازم در بستر شبکه نیز کاملا جدی انگاشته شود.
ب – پیشنهاد میگرددسیستمهای تبادل اطلاعات فرایندها بر پایه مشخصات پروژه، کارفرما– مجری – ناظر - منابع مالی - مدت شروع و پایان پروژه در شبکه اختصاصی ایجاد گردد و سرفصل هرپروژه به اطلاع نمایندگان دولت در استان و نمایندگان مجلس بصورت دسترسی سیستمی به اطلاعات مهیا گردد.
۵-۶-۶ پیشنهادهایی در زمینه بعد کیفیت
الف– با توجه به لزوم نظارت مطلوب کیفیت در پروژه های فناوری اطلاعات و رعایت مقررات مناقصات دولتی میتوان به مجریانی محول نمودکه استانداردهای ملی را رعایت نمایند.
ب – پیشنهاد میگردد ارزیابی نظارت بر عملکرد مجریان بصورت تیمی صورت گیرد و گزارش با تایید تیم مربوطه که بصورت نوبه ای در مقاطع زمانی مختلف صورت گرفته ارائه و پیشرف پروژه کنترل گردد.
۵-۶-۷ پیشنهادهایی در زمینه بعد زمان
الف- با توجه به اهمیت مدت اجرا و زمان بندی پروژه، پیشنهاد میگردد بااستفاده از نرم افزار های مدیریت پروژه بصورت روزآمدمجموعه کارها را رصد نموده وجزئیات پروژه به اطلاع عموم رسانده شود.
ب- پیشنهاد میگرددجزئیات تقسیم زمانی پروژه بصورت گام به گام تعریف نموده و برای تمام کارفرمایان، پیمانکاران، ناظران وتیم های اجرایی ابلاغ گرددو از برنامه های انتزاعی و تصورات فضایی خودداری گردد.

ج– پیشنهاد میگردد نیازهای سیاسی مدیریتها در پروژه ها ادغام نشود واز تعجیل و تاخیر بهره برداری پروژه ها بدلیل نیازهای سیاسی خودداری گرددومواعید و تعهدات سیاسی و اداری مدیریتی با همخوانی منطقی در جامعه ارائه گردد.
۵-۷ چالشهای پیش روی اجرای استعلام الکترونیکی بین دستگاه های دولتی استان مرکزی
در فرهنگ واژگان مترادف و متضاد چالش به معناهای ۱- خرامیدن، خرامش، نازخرامی ۲- تکبر، غرور ۳- جولان ۴- جنگ وجدال، زدوخورد، کشمکش ۵- تلاش، مبارزه ۶- مساله و موضوع، آورده شده است که منظور و نیت ما از این واژه همان مسئله و موضوع است و آنچه بعنوان مسئله هایی که باید درراستای اجرای برنامه حل شده و یا به موضوعات کم اهمیت استحاله گردند تا از دغدغه ها کاسته شود ما براساس شاخصهای مدل تحقیق مورد بررسی کرده ایم.
۵-۷-۱ تامین نیروی متخصص
آنچه محور تمام خدمات دولت به مردم و سیستمهای متعدد است منابع انسانی است که باید جهت مشاغل و عنوانهای شغلی خاص برگزیده شود- استخدام گردد-آموزش داده شود و در شغل متناسب باتخصص وآموزش بکارگیری شود که این امر با عنایت به ارتباط قوی تحصیل و شغل کاربران و عدم انطباق تحصیل و شغل نسبت کمی از شاغلین در حوزه فناوری قابل اغماض است اما مستلزم بکارگیری نیروی متخصص فناوری اطلاعات در حوزه تخصصی مربوطه میباشد و بعضا نیروهای فناوری اطلاعات در اختیار واحدهای اداری مالی – پرسنلی- تدارکات و حقوقی قرار دارند واز توان فنی آنان درحد تهیه گزارشات آماری این واحدها استفاده میشود.
۵-۷-۲ آموزش کاربران و تیم سازی
با عنایت به اینکه بنابرارائه خدمات الکترونیکی به مراجعین و بهره برداری از سیستمهای مکانیزه باسرعت – دقت و کیفیت مطلوب و بهره وری مناسب میباشد لذا لازم است به نیروهای موجود تیم سازی و کار گروهی آموزش داده شود تاعلاوه بر کسب توان مندی کارگروهی قدرت تحمل دیگران و تعامل با یکدیگر را نیز تمرین کنندو کارکردن باسیستمهای تخصصی شغل خود رانیز علاوه برمهارتهای هفت گانه ICDL بیاموزند.
۵-۷-۳ اجرای زیرساخت شبکه
هماهنگ سازی دستگاه های مختلف و هدایت نمودن برای اجرای زیرساخت شبکه از مسائلی است که اغلب توان اجرایی را هدر داده و به نگرش صنفی و بخشی نگری گرایش پیدا میکند و لازم است کلیه دستگاه های دولتی – مخابرات و شهرداریها در این راستا از گرایش به نگرش صنفی پرهیز نمایند و درحد مقدور درجهت اجرای پروژه مساعدت نمایند.
۵-۷-۴ تولید نرم افزار مورد نیاز
با توجه به اینکه اغلب نرم افزارهای مورد استفاده در سیستمهای وارداتی دارای منافذ امنیتی (درب پشتی) برای تولید کنندگان میباشد بررسی و کنترل لازم در تهیه نرم افزار ها ضروری است.
۵-۷-۵ تمهیدات امنیت حفظ داده ها
تعیین سطح دسترسی به لایه های اطلاعات سیستمها وصلاحیت سنجی و اتخاذ تمهیدات امنیتی و محدودیت خروج از سرور توسط نرم افزار و مدیریت رمز بسیار قوی و توان مند لازمه امنیت و حفظ داده ها است.
۵-۷-۶ سیستم یکپارچه سازی فعالیتها
آنچه فعالیتهای مجزای یک پروژه را به هم ارتباط میدهد و قسمتهای مختلف پازل پروژه را پیوند میدهد سیستم مدیریتی وهدایت مراحل پروژه است که با توجه به تفکیک سازمان مدیریت و برنامه ریزی از استانداریها، خط و مشی کدام حوزه باید عمل شود که معین نیست سازمان مدیریت و برنامه ریزی که هنوز شاکله سازما ن به خود نگرفته است یا اداره کل فناوری اطلاعات استانداری ؟
۵-۷-۷ تامین منابع مالی
با استناد به اجرای پروژه های زیرساخت مترواترنت قم و کرمان که در سالهای ۱۳۸۷ و ۱۳۹۱ بعنوان پایلوت زیرساخت شبکه ملی اطلاعات در استانهای مذکور اجرا گردیدکه در کوچکترین استان با ۵ شهر بالغ بر۴۷میلیارد ریال و پهناورترین استان با ۷۱شهر بالغ بر ۸/۱۲۲ میلیارد ریال میباشندواز روش قیاسی استفاده میکنیم و تعداد شهرهای مورد نظر در استان مرکزی ۳۳ شهر میباشد که تقریباً نصف شهرهای استان کرمان است و اگر با نرخ هزینه های سال ۱۳۹۱ به روش قیاسی هزینه های اجرای مترواترنت استان کرمان را که ۸/۱۲۲ میلیاردریال هزینه اجرا داشته را نصف نماییم حد اقل ۶۰ میلیارد ریال هزینه برای اجرای زیرساخت فیزیکی شبکه مترواترنت استان مرکزی خواهد بود و اگر از هزینه های دو استان قم و کرمان میانگین گرفته شودبرای هر استان کشور حداقل ۶۵ میلیارد ریال جهت اجرای زیرساخت باید درنظر گرفته شود که برای ۲۹ استان باقی مانده حد اقل رقم ۱۸۸۵ میلیارد ریال باید جهت اجرا ی مترواترنت در نظر تخصیص داده شود که برای استان مرکزی در طی ۳ سال اول برنامه پنجم ۷۱۷/۷ میلیارد ریال جهت پروژه های فناوری اطلاعات تخصیص یافته است اما با ارزیابی بعمل آمده هزینه های اجرای فیبرنوری توسط شرکت مخابرات نسبت به سال ۱۳۹۱ تقریبا” ۳ برابر شده است که با قیاس ارقام قبل و جاری ۵۲۰۰ میلیارد ریال برای هر استان بطور میانگین باید در نظر گرفته شود و تامین ۵۶۵۵ میلیارد ریال صرفا برای زیرساخت فناوری اطلاعات با توجه به برنامه های فعلی دولت مستلزم صرف زمان بسیاری است.
۵-۷-۸ تعیین مجریان قوانین
همانگونه که در پرسشنامه ها و ارزیابی نظر خبرگان اهمیت تعیین مجریان قوانین مورد تاکید قرار گرفت لذا باید قوانین مربوط به حوزه فناوری اطلاعات به گونه ای وضع گردد که همه مجموعه دولت را شامل شود وقراردادن این باور که همه کارکنان دولت باید مجری قوانین فناوری اطلاعات هم باشند از مسائلی است که قانون گذاران را با موضوعات جدید مواجه خواهد کرد.
۵-۷-۹ نظارت بر عملکرد پیمانکاران
با عنایت به اینکه پیمانکاران به سیستم نظارت مستقیم کارفرما حساسیت خاصی دارند ودر تلاش فرار از فرایند نظارت دولتی هستند لذا اجرای پروژه عظیم زیرساخت سخت افزاری و برنامه های نرم افزاری لازم جهت تبادل اطلاعات بین دستگاه های دولتی و بخصوص توضیح لحظه ای نحوه برنامه نویسی نرم افزارها و اثبات نیاز بخشهای بکار گرفته شده در نرم افزار، کاری است که از نظر برنامه نویسان افشاء اسرار شغلی محسوب میگرددو باید ضمن رعایت حریم آنان نظارت دائم و کامل برآنها حکم فرما باشد.
۵-۷-۱۰ اجرای برنامه طبق زمان بندی
با عنایت به اینکه انجام پروژه های فناوری اطلاعات طبق زمان بندی از لحاظ هزینه ها- تغییر تکنولوژی و از نظر سیاسی ارائه تصویر مطلوب از دولت را در پی خواهد داشت، ازطرفی افزایش زمان پروژه موجب تحمیل هزینه مازاد و گذشت زمان با توجه به اینکه هر دوره ۱۸ ماهه سبب تغییر نسل تکنولوژی های فناوری اطلاعات میگرددوخلف وعده های دولت تصویر نامطلوب مدیریت را درپی خواهد داشت و اجرای ۹۰درصد برنامه در مدت ۱۸ ماه باقی مانده از برنامه پنجم توسعه امری سنگین و مستوجب فشار مضاعف بر مجریان و برنامه ریزان خواهد بود.
۵-۸ پیشنهادهایی برای دیگرمحققین
الف- با عنایت به اینکه احتمال بروز حوادث مدیریتی از این قبیل مصوبات دولت و مجلس وجود دارد لذا پیشنهاد میگردد بعنوان رفتارهای خیرخواهانه و با احساس مسوءلیت اجتماعی نسبت به امکان سنجی پروژه های دولتی در محیط دانشگاهی اقدام گرددو زوایای مختلف از دیدگاه های متفاوت در جهت امکان سنجی آن بهره برداری شود.
ب– با توجه به اینکه این تحقیق در استان مرکزی و فقط برای ۴۰ دستگاه دولتی اجرا شده پیشنهاد میگردد دیگر محققین در استانهای دیگر نسبت به مشارکت در امکان سنجی پروژه های مختلف اقدام و زوایای مغفول مانده پروژه ها رابه ظهور برسانند.
۵-۹ موانع ومحدودیتهای تحقیق
الف– عدم همکاری برخی دستگاه ها در ارائه اطلاعات و عدم پذیرش پرسشنامه بدلیل تحقیق دانشجویی بدون ملاحظه نوع و نحوه تنظیم سوالات به دلیل دستورات امنیتی که مانع از ارائه رسمی پرسشنامه در دستگاه شد.
ب– محدودیت زمان و لزوم تردد مکرر جهت دریافت پرسشنامه های توزیع شده در دستگاه های دولتی.
ج– لزوم کسب مجوز جهت توزیع پرسشنامه در اکثر دستگاه های دولتی و مرتبط نمودن مجوز تحقیق به سیستم حراست دستگاه بجای حوزه پژوهشی دستگاه.
د– عدم تمایل برخی از دستگاه ها به ارائه اطلاعات فنی زیرساختی دستگاه علیرغم تنظیم سوالات بصورت کلی و کلان و پرهیز از ورود به جزئیات.
ح– توزیع پرسشنامه بجای مصاحبه و پرسشنامه که هردو مکمل هم برای جمع آوری مطلوب میباشد.
و– محدودیت نوع سولات پرسشنامه که براساس طبقه بندی لیکرت میباشد و به نظرات پرسشگر در پرسشنامه محدود میگردد و از دریافت نقطه نظرات پاسخگویان در حالتهای دیگر محروم میشود.
با توجه به مسائل مطرح شده، محقق از هیچ تلاشی در راستای جمع آوری اطلاعات فروگذار نبوده و سعی شده اخلاق تحقیق نیز رعایت گردد.
منابع و ماخذ
منابع فارسی
دبیرخانه شورای عالی اطلاع رسانی، گروه آشنا. ۱۳۸۴٫ مرکزداده