مرحلۀ نوآوری ( آغازین): در این مرحله، سازمان اهمیت مدیریت دانش و ضرورت آن در سازمان را مشخص و خود را برای تلاشهای سازمانی در زمینه مدیریت دانش آماده می کند. در این مرحله، مهمترین مسئله در مدیریت استراتژیک، چگونگی آماده سازی سازمان برای
مدیریت دانش در آن است. مدیریت دانش، امری ناگهانی و سریع نیست، بلکه به دورۀ زمانی طولانی و منابع سازمانی کافی مانند منابع انسانی و سرمایه و تلاشهای گسترده مدیریتی نیاز دارد. لذا سازمان به طرحهای بلندمدت استراتژیک و سیستماتیک برای ایجاد زمینه های مدیریت دانش نیازمند است و می توان گفت، تخصیص منابع انسانی و بودجه لازم از نخستین گامهای ضروری در این مرحله است. برای جمع آوری اطلاعات لازم یا تجربیات مورد نیاز در این زمینه، الگوبرداری از دیگر مؤسسات موفق، مفید خواهد بود.
مرحله تکثیر: در این مرحله ، زیر ساختهای مدیریت دانش در سازمان شکل می گیرد و زمینه برای انجام مراحل مختلف فرایند مدیریت دانش یعنی هدفگذاری، کشف، کسب، تسهیم، نگهداری و استفاده از آن فراهم می شود. این در حالی است که در مرحله پیش می بایست، بسترسازی لازم برای اجرای این فرایند صورت پذیرفته باشد. ویژگیهای این مرحله عبارتند از:
سیستم رهبری مشاوره ای
سیستم پاداش و ارتقاء برای ایجاد انگیزش
استقرار سیستم های آموزشی
در این مقطع باید قوانین و سیستمهای مرتبط با موضوع و نیز تیمی ثابت برای مدیریت دانش در سطح سازمان تشکیل شود، یعنی دانش جمع و طبقه بندی می شود. همچنین برای تسهیل، پشتیبانی و نگهداری منابع دانش در سازمان باید از فناوری اطلاعات و ارتباطات، پایگاه داده و روش های ایجاد مخازن دانش استفاده کرد.
مرحله مجتمع سازی: در این مقطع فعالیتهای دانش در سازمان نهادینه شده به صورت فعالیت های روزانه در کل سازمان دیده می شود. در اینجا همه اعضای سازمان با فعالیت های دانشی آشنا می شوند و میزان این فعالیت ها به حداکثر خود می رسد. در این مرحله کلید موفقیت مدیر، مجتمع و یکپارچه کردن دانشهای گسترده و متنوع سازمانی است، به
گونه ای که از آنها بعنوان اهرمی برای تولیدات و خدمات و فرآیندهای سازمانی استفاده شود. همچنین هنر مدیریت، همسوسازی دانش های گوناگونی که نزد افراد در سازمان توزیع شده و نیز مجتمع سازی آنهاست. علاوه بر این، باید با توجه به تغییرات محیطی، دانش سازمانی را مورد نظارت و کنترل قرار داد و فعالیت های مربوطه را در جهت اهداف سازمان هدایت کرد.
مرحله شبکه شدن: مرحلۀ نهایی، ایجاد سازمان بر مبنای دانش است. در این مرحله یک مجتمع سازی خارجی انجام می شود که در آن دانش سازمانی، نه تنها در داخل سازمان بلکه با سازمان های دیگر نظیر تأمین کنندگان، مسئولان شرکت های پژوهشی و دانشگاه ها به صورت شبکه مرتبط می شوند.(افرازه،۱۳۸۶، ص۷۷ ) . شکل شماره ۲-۱۶ مراحل پیاده سازی مدیریت دانش از دیدگاه «کیم ولی»را نشان می دهد.
۲-۳ عملکرد نوآورانه
نوآوری به عنوان یک عنصر فعال کننده حیاتی برای شرکت ها به منظور ایجاد ارزش و مزیت رقابتی پایدار در محیط پیچیده و در حال تغییر صحیح امروزی به شمار می آید(مادهاوا،[۳۸] ۲۰۰۵، ص۱۸) سازمانهایی که از نوآوری بالاتری برخوردار می باشند در زمینه اعمال واکنش در برابر محیط های در حال تغییر سریع تر عمل نموده و توانایی توسعه قابلیت های جدیدی را خواهند داشت که به آنها اجازه می دهد به عملکرد بهتری دست یابند(مانتیس،[۳۹] ۲۰۰۴، ص۴). راهکارهای نوآوری به ظاهر به میزان زیادی منوط به دانش مستخدمین، تخصص، و تعهد، به عنوان مؤلفه های کلیدی در زمینه فرایند ایجاد ارزش، می باشند(یونت،[۴۰] ۲۰۰۶، ص۲۱).
۲-۳-۱ انواع نوآوری
صاحبنظران علم مدیریت نوآوری را به طرق گوناگون تقسیم می کنند. یکی از شیوه ها این است که انواع نوآوری را از دیدگاه سازمان و باتوجه به منابع مالی موردنیاز، مهارتهای موردنیاز،سطح ریسک ، سرعت نوآوری برای ورود به بازار و… بررسی کنیم . زیرا این دیدگاه کاربردی و عملی است . بنابراین باتوجه به شاخصهایی که برخی ازآنها ذکر شد، به توضیح انواع نوآوری می پردازیم :
۱ - نوآوری بنیادی
این نوآوری منجر به خلق بازارهای جدید می شود. جایگزینی لوله های خلاء با ترانزیستور، یک مورد از این نوع است . ویژگی نوآوریهای بنیادی ،توسعه انواع مواد جدید سرامیک ، فیبرهای مصنوعی ، کریستال است . پذیرش کند محصول جدید ازطرف مصرف کنندگان ، هزینه بالا و مخاطره آمیزبودن این قبیل نوآوریها ازجمله ویژگیهای آن است . نوآوریهایی از این قبیل برای شرکت بوجودآورنده آن ، حق ثبت به وجود می آورد و به شرکت یک برتری تکنولوژیکی نسبت به رقبا می دهد. و در درازمدت منجر به حاکمیت آنها در بازار می شود. برای به دست آوردن چنین موقعیتی در بازار شرکت بایدسرمایه گذاری سنگین و مستمر بر روی مهارتهای کارکنان و تجهیزات انجام دهد.
۲ - نوآوری مبتنی بر توسعه عملکرد محصول
وقتی نوآوری در محصولی به وجود می آید، شرکتها تلاش می کنند که کاربرد این محصول جدید را افزایش دهند. ویژگیهایی مانند قدرت ، دوام وانعطاف پذیری در توسعه کاربرد محصول موثر است . یک نمونه از انواع توسعه کاربرد و عملکرد محصول ، باتریهای لیتومی بزرگ کداک است . لیتوم به نسبت باتریهای قلیایی دارای مزیت قدرت و وزن است ، اما مشکل اندازه دارد که شرکتها نتوانسته بودند این مشکل را برطرف سازند و مهندسان شرکت کداک توانستند به این محدودیت نائل شوند. به طورکلی نوآوریهای بنیادی، زمینه اصلی برای توسعه کاربرد محصول را فراهم می سازد و هرکدام از این کاربردهای جدید با منحنی S شکل حرکت می کنند. توسعه کاربردهای محصول به لحاظ مالی کمتر هزینه بر است و هزینه تحقیق و توسعه شرکتهایی که بر روی این قبیل نوآوریها کار می کنند، بسیار بیشتر از شرکتهایی است که تحقیقات بنیادی انجام می دهند. این نوآوری نیاز به دیدگاه ساختاریافته ای برای تعریف و حل مشکل و مهارتهای مرتبط با مهندسی ، بخصوص شیمی و مهندسی مکانیک دارد و به دلیل محیط رقابتی باید کار تحقیق به سرعت به نتیجه برسد. بنابراین باید رابطه متقابل بین کارکنان بخشهای تولید و تحقیق و توسعه وجود داشته باشد.
۳ - نوآوری مبتنی بر ساختار فناوری
تجدید ساختار فناوری مستلزم واردکردن مواد یا تجهیزاتی از دیگر حوزه های صنعت برای تولید هر محصول جدید است که اساسا با توسعه کاربردمحصول یا فرمول بندی جدید فرق دارد. زیرا با ترکیب چندتکنولوژی ، محصولی کاملا متفاوت ارائه می شود. از قدیمی ترین نمونه های تجدیدساختارفناوری و تولید که محصولی کاملا جدید است ، می توان به طراحی و تولید تانکهای جنگی اشاره کرد. این تکنولوژی از ترکیب موتورهای دیزلی کامیونهای بزرگ ، تراکتورهای کشاورزی و تفنگهای ته پرسبک به دست آمد که محصولی به نام زره پوش جنگی را به وجود آورد. نمونه ای از نوآوریهای جدید که همراه با تجدیدساختار فناوری بوده ، تولید تلویزیونهای بسیار کوچک مینیاتوری قابل حمل توسط شرکت سونی است . ترکیب کردن موضوع عمده این نوآوریها است . برای مثال شرکت یاماهای ژاپن از تکنولوژی سرامیک برای تولید راکت تنیس استفاده کرد این راکتها بر راکتهای فیبری رجحان داشت و نشان داد که چگونه تکنولوژی مواد برای هر کاربرد خاص می تواند به ایده ای کاملا جدید تبدیل گردد. در این نوع نوآوری نیز باید بین کارکنان تولید، مهندسی و تحقیق و توسعه ارتباط نزدیکی باشد.
۴ - نوآوری در زمینه نام محصول و شهرت آن برچسب کالا
نوآوری در برچسب کالا، ایجاد تمایل به خرید یک محصول خاص را دربرمی گیرد. تحقیقات نشان می دهد که حدود۲۴ درصد از فروش محصول صرف تبلیغ آن می گردد. مطالعه بر روی نوشابه ها مثال خوبی از این موضوع است که تاچه اندازه برچسب محصول بر روی فروش آن تاثیر دارد. تحقیقات نشان داده که مصرف کننده با چشیدن نوشابه چشم بسته نمی تواند نوع نوشابه پپسی یا کوکاکولا را تشخیص دهد زمانی که محصول با مارک ارائه شود،ترجیحات مصرف کننده مشخص خواهد شد. نوآوری در برچسب ، نوعی سرمایه گذاری است که یک شرکت برای حفظ مشتری انجام می دهد وشرکتهایی مانند کوکاکولا از قدرت خود درمورد نام کالایشان برای معرفی کالاهای دیگر مانند کوکاکولا با طعم گیلاس و یا کوکای مخصوص رژیم استفاده می کنند. برخی از کالا در بازار برچسب و نام غالب داشتند اما به تدریج به علت عدم تداوم تبلیغ بر روی آن از ذهن مصرف کنندگان پاک شدند. هرشرکت برای موفقیت در این امر لازم است که درمورد چگونگی تاثیر عوامل فرهنگی بر پیام موردنظر، ارزش کانالهای تبلیغی مطالعه و بررسی کند و به این منظور افرادی با تخصصهای بالا در زمینه بازاریابی و تبلیغات موردنیاز است و نیز مستلزم مهارتهایی در زمینه برنامه ریزی برای به حداکثررساندن پتانسیل برگشت سرمایه و نیز تماس تنگاتنگ با مشتری لازم دارد.
۵ - نوآوری در فرایند
بیشتر سرمایه گذاریهای جدید صرف جایگزینی تجهیزات می شود. نرخ رشد این سرمایه گذاریها نشان می دهد که صنعت به طور مستمر درپی توسعه ظرفیت تولیدی خود است . نوآوری در فرایند تولید باعث می شود که شرکت ، مزیتهایی بر رقبا به دست آورد که عبارتند از: ۱ - افزایش سرعت فرایندتولید و ۲ - افزایش قابلیت انعطاف تولید از یک محصول به محصول دیگر.
نوآوری در طراحی با بهره گرفتن از کامپیوتر و سیستم های قابل انعطاف تولید ۱۴FMS در بسیاری از بازارها موثر است و نیز بر روی انواع دیگرنوآوری بخصوص توسعه کاربرد محصول و تجدید سازمان تکنولوژی تاثیر دارد. این مزیت رقابتی را ۱۵TBC یا مزیت رقابتی مبتنی بر زمان می گویند.شرکت تویوتا با بهره گرفتن از سیستم تولید قابل انعطاف توانست عرضه ماشین جدید را در عرض سه سال انجام دهد شرکت دترویت که سیستم FMS ندارد در عرض پنج سال موفق به عرضه ماشین جدید می شود. نوآوری در فرایند باعث می شود که عرضه یکنواخت تولید با کیفیت بالا و یاقیمت پایین امکان پذیر گردد. نوآوری فرایند نیاز به سرمایه گذاری اساسی و اغلب بلندمدت دارد و اداره موثر نوآوری فرایند نیاز به مهارتهای مهندسی ،مدیریت تولید و مهارتهای خرید دارد.
۶ - نوآوری در طراحی
بسیاری از شرکتها نوآوری ازطریق طراحی را نادیده می گیرند. یکی از مسائل مهم در طراحی ، قابلیت انعطاف است بدین معنی که کالا باتوجه به شرایط بازار و تغییر علائق مصرف کنندگان قابلیت تعدیل داشته باشند، یکی از مثالهای کلاسیک در این زمینه ، اختراع خوراک پزی در اوایل قرن بیستم بود که با تغییرات متعددی منجمله در سوخت ، مواد به کار رفته و رنگ توانسته هنوز بعداز هشتاد سال در بازار باقی بماند. معیار دیگر در طراحی ،احساس راحتی و اطمینان مصرف کننده است . برای مثال جاروبرقی الکترولوکس به سرعت توانست به دلیل راحتی مصرف کننده ، در مقابل جاروبرقی هوور قرارگیرد. از مثالهای دیگر نوآوری در زمینه طراحی ، ارائه صندلیهای اداری |ERGON2 است که به مصرف کننده امکان تغییر زاویه ، بلندی وکوتاهی و تغییر شکل پشتی های صندلی را می دهد. نوآوری در طراحی نیاز به تماس نزدیک با بازار مصرف دارد.
۷ - نوآوری در زمینه تجدید فرمول سازی
تجدید فرمول سازی مشابه تغییر در ساختار محصول بدون تغییر در اجزاء آن است . تغییر ویژگیهای فیزیکی یک محصول ، جزء این دسته بندی قرارمی گیرد. نوآوری در زمینه تجدید فرمول سازی ، شامل ترکیب مجدد اجزاء فعلی برای ارائه محصول جدید است اما این کار با تجدید ساخت تکنولوژی فرق دارد و ترکیب جدیدی از مواد موجود به دست می آید، برای مثال اضافه یا کم کردن اسانس های خاصی برای نوشابه و یا انواع اسپری های خوش بوکننده . شرکتی که در کار تجدید فرمول سازی است باید ارتباط نزدیکی بین بازار و کارکنان تولید به وجود آورد و مهارت تعیین نیازهای مشتری وتوانایی تبدیل آنها به یک محصول را داشته باشد.
۸ - نوآوری در ارائه خدمات
تحقیقات انجام شده نشان می دهد که هزینه جلب یک مشتری هفت برابر هزینه حفظ آن است . بنابراین نوآوری در خدمات یکی از مسائل مهم دررقابت محسوب می شود. نوآوری در ارائه خدمات مستلزم توسعه تخصص کارکنان در معرفی و ارائه فنی و مناسب محصول است . برای مثال شرکت دارویی مرک نمایندگان فروش خود را با بالاترین سطح تکنیکی آموزش می دهد تا بتواند به مناسب ترین شکل محصولات شرکت را معرفی کند.نوآوری در ارائه خدمات با سطح نسبتا پایین سرمایه گذاری صورت می گیرد و برگشت سرمایه آن سریع است . البته این نوآوری در کوتاه مدت مزیت رقابتی را فراهم می کند.
۹ - نوآوری در بسته بندی
تغییر بسته بندی عموما باعث تغییر میزان خرید کالا و یا میزان استفاده از آن در یک دوره زمانی و بازشدن بازارهای جدید بر روی آن کالا می شود.بسته بندی بهتر، نوع کیفیت انبارکردن کالا را بهبود می بخشد و به سلامت محصول و سهولت حمل آن کمک می کند که به نوعی در میزان پذیرش مصرف کننده تاثیر دارد. هزینه نوآوری در بسته بندی در مقایسه با هزینه تحقیقات نوآوریهای دیگر کمتر است اما مزیت رقابتی بلندمدتی برای شرکت ایجاد نمی کند
امروزه در اغلب جوامع، سازمانها و شرکت ها، از نوآوری و اهمیت آن بسیار سخن به میان آمده و اهمیت نوآوری در ماندگاری، کامیابی، موفقیت و ارتقاء سازمانها در دنیای پر از تغییرات و دگرگونی ها بیش از پیش به اثبات رسیده است.
پس از اینکه یک فکر یا اندیشه بکر و نو، برخواسته از خلاقیت شخص تولید می شود، مرحله بعد و تکمیلی آن اجرا کردن و به عبارت دیگر به مرحله عمل رساندن آن می باشد، که این مرحله همان نوآوری است. نوآوری تبدیل فکر، اندیشه و ایده نو به عمل و حرفه و وارد کردن آن به بازار و صنعت می باشد و در واقع پیاده ساختن ایده ناشی از خلاقیت است که به صورت یک محصول یا خدمت تازه ارائه می گردد.
نوآوری برخلاف تصور عموم مقوله ای گسترده و پیچیده است که در هر شرکت یا سازمانی باید تبدیل به یک فرهنگ سازمانی شود.
برای رسیدن به چنین هدف و آرمانی در ابتدا بایست شناخت کاملی از مفهوم نوآوری وانواع آن بدست آورد. در شماره های قبل از نوآوری و تفاوت های آن با خلاقیت سخن به میان آمد و در این شماره به انواع نوآوری پرداخته می شود.
شناخت انواع نوآوری می تواند کمک شایانی در به اجرا درآوردن هرچه بهتر، اصولی تری و کاراتر ایده بکر و تازه کند.
صاحب نظران و اندیشمندان عرصه نوآوری چهار نوع نوآوری را مطرح نموده اند که عبارتند از نوآوری محصول، فرایند، بازاریابی و مدیریت.
در ادامه در مورد هر کدام از موارد فوق توضیحاتی مختصر ارائه می شود:
۱- نوآوری محصول
این نوع نوآوری، به محصولات و یا خدمات جدید یا ارتقاء محصولات یا خدمات قبلی می انجامد. این نوع نوآوری پرکاربرد ترین و رایج ترین نوآوری می باشد که می تواند بسیار سودمند برای سازمان باشد.
برای نمونه شرکت اینتل، سازنده تراشه های کامپیوترهای شخصی، در سالهای گذشته با رقبای خود که از نمونه های مشابه و تقلیدی تراشه هایش برای رقابت بر سر قیمت استفاده می کردند روبه رو شد، با نوآوری مدیر ارشد اجرایی این شرکت و با تدوین برنامه ای اقدام به تولید تراشه های نو کرده و رقبای خود را در گرد و غبار پشت سر خود محو کردند.
۲- نوآوری فرایند
این نوع نوآوری به فرآیندهای بهبود یافته در سازمان به عنوان مثال در بخش های عملیات، مدیریت منابع انسانی، امور مالی و … منتج می شود.
این نوع نوآوری بر بهبود اثربخشی و کارایی تاکید می ورزد و با بهبود در فرایند و با ایجاد روش و فرایند جدید و نوین و یا تغییر در فرایند، سبب بهتر شدن جریان کار، ارتقا، بهبود محصول و خدمات و در نهایت پیشرفت سازمان می گردد.
۳- نوآوری در بازاریابی
این نوع نوآوری به کارکردهای بازاریابی، تبلیغ، قیمت گذاری، توزیع و دیگر کارکردهای محصول به غیر از توسعه محصول ( مانند بسته بندی یا تبلیغات) مربوط می شود.
استفاده از مفهوم نوآوری بازاریابی، سازمانها را قادر می سازد تا همگام با تغییرات فناوری، نیازهای مشتریان را که پیوسته با تغییرات سلایق و شرایط جامعه دستخوش تحول است، شناسایی کرده و انتظاراتشان را برآورده سازند.
۴- نوآوری در مدیریت
مهارت ادراکی
۷۳/۲۵
۸۴/۴
۴۵۸/۰
۰۰۰۱/۰
اثربخشی
۲۶/۸۸
۷۰/۱۲
جدول۴-۶: رابطه بین مهارت ادراکی مدیران و اثربخشی سازمانی
همان گونه که در جدول۴-۶ مشاهده می شود مقدار ضریب همبستگی برابر ۴۵۸/۰ گردیده این مقدار در سطح۰۰۰۱/۰معنادار شده است و از آنجا که سطح قابل قبول معناداری کمتر از ۰۵/۰ می باشد بنابراین نتیجه می گیریم که بین مهارت ادراکی مدیران و اثربخشی سازمان رابطه معنادار وجود دارد بدین معنا که با افزایش میزان مهارت های ادراکی مدیران، اثربخشی سازمان نیز افزایش می یابد.
۴-۳-۴- فرضیه چهارم پژوهش
بین میزان ادراک مدیران و معلمان از مهارتهای سه گانه مدیریتی تفاوت معنادار وجود دارد.
برای بررسی این فرضیه از آزمون تی مستقل استفاده گردید که نتیجه آن در جدول زیر آمده است .
گروه
تعداد
میانگین
انحراف استاندارد
t
درجه آزادی
سطح معناداری
مدیران
۵۰
۵۲/۹۳
۲۷/۸
۳۱/۰
۱۴۸
۷۵/۰
معلمان
۱۰۰
۹۸/۹۲
۷۱/۱۰
جدول ۴-۷ : تفاوت بین میزان ادراک مدیران و معلمان از مهارتهای سه گانه مدیریتی
همانگونه که مشاهده میشود مقدار t برابر با ۳۱/۰ گردیده که این مقدار با درجه آزادی ۱۴۸ در سطح ۷۵/۰ معنادار گردیده و چون سطح قابل قبول معناداری کمتر یا مساوی ۰۵/۰ میباشد ، بنابراین نتیجه میگیریم که بین میزان ادراک مدیران و معلمان از مهارتهای سه گانه مدیریتی، تفاوت معنادار وجود ندارد.
۴-۳-۵- فرضیه پنجم :
بین مهارتهای سه گانه (فنی ، انسانی ، ادراکی ) ومیزان اثر بخشی سازمان رابطه وجود دارد.
تحلیل مسیر کاربرد رگرسیون چند متغیری در ارتباط با تدوین بارز مدل های علی می باشد. هدف آن بدست دادن برآورد های کمی روابط علی بین مجموعه ای از متغیر ها است. روابط بین متغیر ها در یک جهت جریان می باشد و به عنوان مسیر های متمایزی در نظر گرفته می شود. مفاهیم تحلیل مسیر در بهترین صورت از طریق نمودار مسیر که روابط علی احتمالی بین متغیر ها را آشکار می سازد، تبیین می شود. در این مدل هر یک از مقادیرp نشان دهنده ضریب مسیر(بتا) می باشد که همان وزن های Beta در تحلیل رگرسیون یعنی ضریب همبستگی جزئی بین آن متغیر و متغیر درونزا(وابسته) می باشد. شکل زیر نمودار مسیر برونداد را نشان می دهد که از طریق نرم افزار AMOS5 مورد تحلیل قرار گرفته است.
برای تشکیل نمودار مسیر دو نوع متغیر باید تعریف شود ۱- متغیر های برونزا یا مستقل که در این تحلیل ابعاد مهارت های سه گانه می باشد ۲- متغیر های درونزا(وابسته) که در این تحلیل اثر بخشی می باشد.
وجود فلش های یک طرفه به معنای وجود رابطه یک طرفه(رابطه علی) و فلش های دو طرفه وجود رابطه همبستگی را نشان می دهد. نمودار پیشنهادی جهت تحلیل مسیر به صورت زیر می باشد.
در شکل ۱ هر یک از مهارتها با توجه به فلش های دو طرفه فقط پیش بینی رابطه همبستگی شده است. هر یک از مهارتهای سه گانه تأثیر گذاشته و این مهارتها برروی اثربخشی تأثیر می گذارد یعنی تأثیر هر یک از مهارتها اثر غیر مستقیم است وبرروی اثربخشی تاثیر مستقیم دارد .
شکل ۴-۱ مسیر درونداد در تحقیق حاضر
۴-۱-۴-۲-۳-مسکن به ازاء هزار نفر جمعیت ۱۴۳
۴-۱-۵- روند تحولات قیمت مسکن ۱۴۳
۴-۱-۶- نقش دولت و بخش خصوصی در تامین مسکن ۱۴۵
۴-۱-۶-۱-سرمایهگذاری دولت در تامین مسکن ۱۴۵
۴-۱-۶-۲-سرمایهگذاری بخش خصوصی در واحدهای مسکونی مناطق شهری کشور به تفکیک ساختمان های شروع شده، نیمه تمام و تکمیل شده ۱۴۸
۴-۲- تجزیهوتحلیل شاخصهای بررسی شده در طول برنامه سوم وچهارم ۱۵۱
۴-۳- جمعبندی ۱۷۵
فصل پنجم: پاسخ به سوالات و نتیجهگیری ۱۷۷
مقدمه ۱۷۸
۵-۱- پاسخ به سوالات ۱۸۰
۵-۲- نتیجهگیری ۱۸۷
منابع فارسی ۱۹۲
منابع انگلیسی ۱۹۵
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول شماره ۱: مسکن مقرونبهصرفه در چین ۵۹
جدول شماره ۲: خلاصهای از برنامههای تامین مسکن کمدرآمدها در کشورهای مختلف ۹۴
جدول شماره ۳: روند تحولات شاخص بهای اقلام کلیدی در بخش مسکن(برنامه سوم) ۱۰۴
جدول شماره ۴:تولید در بخش مسکن طی برنامه سوم ۱۰۶
جدول شماره ۵: سهم ساختمانهای سه طبقه و بیشتر در ساختو سازهای مناطق شهری طی دوره برنامه سوم ۱۰۶
جدول شماره ۶: روند تحولات شاخص بهای اقلام کلیدی در بخش مسکن(برنامه چهارم) ۱۱۱
جدول شماره ۷:مشخصات کلی حجم ساختو ساز در مسکن مهر(هزارواحد) ۱۱۳
جدول شماره ۸: برآورد میزان نقدینگی خانوارهای شهری جهت خرید مسکن در سال ۱۳۸۸ میلیون ریال- درصد ۱۱۵
جدول شماره ۹: تغییرات جمعیت و خانوار کل کشور در نقاط شهری و روستایی در سالهای ۹۰-۱۳۳۵ ۱۲۲
جدول شماره ۱۰: مقایسه تغییرات نرخ رشد جمعیت و خانوار کل کشور در نقاط شهری و روستایی در سالهای۹۰-۱۳۳۵ ۱۲۳
جدول شماره ۱۱: پروانه های ساختمانی صادر شده برای احداث ساختمان مسکونی بر حسب تعداد واحد مسکونی، مساحت زمین و مساحت زیربنا در نقاط شهری(فقره- هزار مترمربع) ۱۲۴
جدول شماره ۱۲: روند تحولات متوسط زیربنای هر واحد مسکونی در نقاط شهری کل کشور طی سالهای ۱۳۸۰-۱۳۹۱ ۱۲۵
جدول شماره ۱۳: پروانه های ساختمانی صادر شده در مناطق شهری برحسب شیوه ساخت در سالهای ۱۳۸۵تا۱۳۹۰ ۱۲۶
جدول شماره ۱۴: ضریب جینی و سهم هزینه ناخالص سرانه هر دهک در سالهای ۹۱-۱۳۸۰: کل کشور(دهک وزنی) ۱۲۸
جدول شماره ۱۵: متوسط هزینههای خالص سالانه یک خانوار شهری و روستایی(ریال) ۱۳۰
جدول شماره ۱۶: متوسط درآمد سالانه یک خانوار شهری و روستایی (ریال) ۱۳۱
جدول شماره ۱۷: متوسط هزینه مسکن در سبد هزینه خانوار(ریال) ۱۳۳
جدول شماره ۱۸: متوسط هزینه ناخالص سالانه مسکن یک خانوار شهری در هر یک از دهکهای هزینه سالانه(ریال) ۱۳۴
جدول شماره ۱۹: متوسط هزینه ناخالص سالانه مسکن یک خانوار روستایی در هر یک از دهکهای هزینه سالانه(ریال) ۱۳۶
جدول شماره ۲۰: تحولات شاخصهای دستیابی به مسکن، طول دوره انتظار،درآمد خانوار و قمیت مسکن در بازه زمانی۹۱-۱۳۷۹ ۱۳۹
جدول شماره ۲۱: خانوارهای شهری ساکن در کشور بر حسب نحوه تصرف مسکن ۹۰-۱۳۷۵ (درصد) ۱۴۰
جدول شماره ۲۲: روند تحولات موجودی مسکن مناطق شهری و روستایی کشور در سالهای ۱۳۶۵تا۱۳۹۰(میلیون واحد) ۱۴۱
جدول شماره ۲۳: متوسط موجودی مسکن سالانه اضافه شده مناطق شهری و روستایی کشور در سالهای۹۰-۱۳۶۵ ۱۴۱
جدول شماره ۲۴: تحولات شاخص نفر در واحد مسکونی در سالهای۹۰-۱۳۶۵ ۱۴۲
جدول شماره ۲۵: تحولات تراکم خانوار در واحد مسکونی در سالهای ۱۳۶۵ تا۱۳۹۰(میلیونواحد) ۱۴۲
جدول شماره ۲۶: واحدهای مسکونی موجود به ازای هزار نفر جمعیت در سالهای ۹۰-۱۳۶۵ ۱۴۳
جدول شماره ۲۷: روند تغییرات شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی و شاخص بهای مسکن ۱۴۴
جدول شماره ۲۸: متوسط نرخ رشد سالانه قیمت مسکن در سالهای ۱۳۷۹ تا ۱۳۹۱(درصد) ۱۴۵
جدول شماره ۲۹: اعتبارات عمرانی دولت در فصل مسکن(میلیون ریال) ۱۴۶
جدول شماره ۳۰: خانوارهای دریافت کننده زمین برای ساخت واحد مسکونی و مساحت اراضی واگذار شده توسط سازمان ملی زمین و مسکن ۱۴۷
جدول شماره ۳۱: احداث مسکن محرومین توسط بنیاد مسکن انقلاب اسلامی ۱۴۸
جدول شماره ۳۲: سرمایهگذاری بخش خصوصی در واحدهای مسکونی مناطق شهری کشور (میلیارد ریال) ۱۴۹
جدول شماره ۳۳: چارچوب سیاستگذاری در بخش مسکن در برنامههای توسعه سوم و چهارم ۱۸۱
فهرست نمودارها
عنوان صفحه
حال که ضرایب برهمکنش بین حلال ها و هیدروکربن ها بدست آمد در این قسمت به بررسی منحنی های رفتار فازی دما بر حسب جزء مولی و فشار برحسب جزء مولی می پردازیم.
-گلیکول
شکل۴-۹- منحنی دما بر حسب غلظت نرمال هپتان برای مخلوط مونو اتیلن گلیکول و نرمال هپتان در فشار ۱ اتمسفر
شکل۴-۱۰- منحنی فشار بر حسب غلظت نرمال هپتان برای مخلوط مونو اتیلن گلیکول و نرمال هپتان در دمای ۳۵۱ درجه ی کلوین
شکل۴-۱۱- منحنی فشار بر حسب غلظت نرمال هپتان برای مخلوط دی اتیلن گلیکول و نرمال هپتان در دمای ۳۵۱ درجه ی کلوین
شکل۴-۱۲- منحنی فشار بر حسب غلظت نرمال هپتان برای مخلوط تری اتیلن گلیکول و نرمال هپتان در دمای ۳۵۱ درجه ی کلوین
شکل۴-۱۳- منحنی فشار بر حسب غلظت نرمال هپتان برای مخلوط پروپیلن گلیکول و نرمال هپتان در دمای ۳۵۱ درجه ی کلوین
شکل۴-۱۴- منحنی مایع- مایع دما بر حسب غلظت نرمال هپتان برای مخلوط مونو اتیلن گلیکول و نرمال هپتان در فشار ۱ اتمسفر، داده های تجربی از [۳۹]
شکل۴-۱۵- منحنی مایع- مایع دما بر حسب غلظت نرمال هپتان برای مخلوط دی اتیلن گلیکول و نرمال هپتان در فشار ۱ اتمسفر، داده های تجربی از [۳۹]
شکل۴-۱۶- منحنی مایع- مایع دما بر حسب غلظت نرمال هپتان برای مخلوط تری اتیلن گلیکول و نرمال هپتان در فشار ۱ اتمسفر، داده های تجربی از[۳۹]
شکل۴-۱۷- منحنی مایع- مایع دما بر حسب غلظت نرمال هپتان برای مخلوط پروپیلن گلیکول و نرمال هپتان در فشار ۱ اتمسفر[داده های تجربی از مرجع ۳۹]
شکل۴-۱۸- مقایسه ی حلالیت های گلیکول ها در نرمال هپتان در دمای ۳۵۱ درجه ی کلوین
همان طور که در شکل های فوق مشاهده می شود حلالیت گلیکول ها در هیدروکربن ها کم است، به همین جهت از استفاده ی آن در برطرف کردن انسداد میعانی صرف نظر می کنیم.
حلال بعدی گلیکول اتر است که به بررسی رفتار فازی آن می پردازیم.
-گلیکول اتر ها
شکل۴-۱۹- منحنی دما بر حسب غلظت نرمال هپتان برای مخلوط دو متوکسی اتانول و نرمال هپتان در فشار ۱ اتمسفر، داده های تجربی از[۲۱]
شکل۴-۲۰- منحنی دما بر حسب غلظت نرمال هپتان برای مخلوط دو متوکسی اتانول و نرمال اکتان در فشار ۱ اتمسفر ، داده های تجربی از[۲۱]
شکل۴-۲۱- منحنی دما بر حسب غلظت نرمال هپتان برای مخلوط دو متوکسی اتانول و نرمال هگزا دکان در فشار ۱ اتمسفر ، داده های تجربی از [۲۱]
شکل۴-۲۲- منحنی لگاریتمی غلظت نرمال هپتان بر حسب دما برای مخلوط دو متوکسی اتانول و نرمال اکتان دکان در فشار ۱ اتمسفر، داده های تجربی از[۲۱]
شکل۴-۲۳- منحنی دما بر حسب غلظت نرمال هپتان برای مخلوط دو اتوکسی اتانول و نرمال اکتان در فشار ۱ اتمسفر ، داده های تجربی از [۲۱]
شکل۴-۲۳- منحنی دما بر حسب غلظت نرمال هپتان برای مخلوط دو بوتوکسی اتانول و نرمال اکتان در فشار ۱ اتمسفر ، داده های تجربی از[۲۳]
برای بررسی رفتار فازی حلال در کنار سیال گاز میعانی ازسیال با هیدروکربن هایی با جزء مولی زیر استفاده شده است:
جدول۴-۹- جزء مولی سیال گاز میعانی ساختگی دو و همکارانش(۲۰۰۰)[۳]
جزء مولی | هیدروکربن های سیال گاز میعانی |
۸/۰ | متان |
۱۵/۰ | بوتان |
۰۳۸/۰ | نرمال هپتان |
الف – با عنایت به لزوم ارائه گزارش واحدهای مختلف به مراجع بالادستی، پیشنهاد میگردد سامانه نظارت پروژه های ملی و استانی ایجاد شود و کلیه پروژه ها از نظر پیشرفت علاوه بر نظارت نوبه ای، توسط مراجع مختلف نیز مورد پایش و ارزیابی قرار گیرند وامنیت لازم در بستر شبکه نیز کاملا جدی انگاشته شود.
ب – پیشنهاد میگرددسیستمهای تبادل اطلاعات فرایندها بر پایه مشخصات پروژه، کارفرما– مجری – ناظر - منابع مالی - مدت شروع و پایان پروژه در شبکه اختصاصی ایجاد گردد و سرفصل هرپروژه به اطلاع نمایندگان دولت در استان و نمایندگان مجلس بصورت دسترسی سیستمی به اطلاعات مهیا گردد.
۵-۶-۶ پیشنهادهایی در زمینه بعد کیفیت
الف– با توجه به لزوم نظارت مطلوب کیفیت در پروژه های فناوری اطلاعات و رعایت مقررات مناقصات دولتی میتوان به مجریانی محول نمودکه استانداردهای ملی را رعایت نمایند.
ب – پیشنهاد میگردد ارزیابی نظارت بر عملکرد مجریان بصورت تیمی صورت گیرد و گزارش با تایید تیم مربوطه که بصورت نوبه ای در مقاطع زمانی مختلف صورت گرفته ارائه و پیشرف پروژه کنترل گردد.
۵-۶-۷ پیشنهادهایی در زمینه بعد زمان
الف- با توجه به اهمیت مدت اجرا و زمان بندی پروژه، پیشنهاد میگردد بااستفاده از نرم افزار های مدیریت پروژه بصورت روزآمدمجموعه کارها را رصد نموده وجزئیات پروژه به اطلاع عموم رسانده شود.
ب- پیشنهاد میگرددجزئیات تقسیم زمانی پروژه بصورت گام به گام تعریف نموده و برای تمام کارفرمایان، پیمانکاران، ناظران وتیم های اجرایی ابلاغ گرددو از برنامه های انتزاعی و تصورات فضایی خودداری گردد.
ج– پیشنهاد میگردد نیازهای سیاسی مدیریتها در پروژه ها ادغام نشود واز تعجیل و تاخیر بهره برداری پروژه ها بدلیل نیازهای سیاسی خودداری گرددومواعید و تعهدات سیاسی و اداری مدیریتی با همخوانی منطقی در جامعه ارائه گردد.
۵-۷ چالشهای پیش روی اجرای استعلام الکترونیکی بین دستگاه های دولتی استان مرکزی
در فرهنگ واژگان مترادف و متضاد چالش به معناهای ۱- خرامیدن، خرامش، نازخرامی ۲- تکبر، غرور ۳- جولان ۴- جنگ وجدال، زدوخورد، کشمکش ۵- تلاش، مبارزه ۶- مساله و موضوع، آورده شده است که منظور و نیت ما از این واژه همان مسئله و موضوع است و آنچه بعنوان مسئله هایی که باید درراستای اجرای برنامه حل شده و یا به موضوعات کم اهمیت استحاله گردند تا از دغدغه ها کاسته شود ما براساس شاخصهای مدل تحقیق مورد بررسی کرده ایم.
۵-۷-۱ تامین نیروی متخصص
آنچه محور تمام خدمات دولت به مردم و سیستمهای متعدد است منابع انسانی است که باید جهت مشاغل و عنوانهای شغلی خاص برگزیده شود- استخدام گردد-آموزش داده شود و در شغل متناسب باتخصص وآموزش بکارگیری شود که این امر با عنایت به ارتباط قوی تحصیل و شغل کاربران و عدم انطباق تحصیل و شغل نسبت کمی از شاغلین در حوزه فناوری قابل اغماض است اما مستلزم بکارگیری نیروی متخصص فناوری اطلاعات در حوزه تخصصی مربوطه میباشد و بعضا نیروهای فناوری اطلاعات در اختیار واحدهای اداری مالی – پرسنلی- تدارکات و حقوقی قرار دارند واز توان فنی آنان درحد تهیه گزارشات آماری این واحدها استفاده میشود.
۵-۷-۲ آموزش کاربران و تیم سازی
با عنایت به اینکه بنابرارائه خدمات الکترونیکی به مراجعین و بهره برداری از سیستمهای مکانیزه باسرعت – دقت و کیفیت مطلوب و بهره وری مناسب میباشد لذا لازم است به نیروهای موجود تیم سازی و کار گروهی آموزش داده شود تاعلاوه بر کسب توان مندی کارگروهی قدرت تحمل دیگران و تعامل با یکدیگر را نیز تمرین کنندو کارکردن باسیستمهای تخصصی شغل خود رانیز علاوه برمهارتهای هفت گانه ICDL بیاموزند.
۵-۷-۳ اجرای زیرساخت شبکه
هماهنگ سازی دستگاه های مختلف و هدایت نمودن برای اجرای زیرساخت شبکه از مسائلی است که اغلب توان اجرایی را هدر داده و به نگرش صنفی و بخشی نگری گرایش پیدا میکند و لازم است کلیه دستگاه های دولتی – مخابرات و شهرداریها در این راستا از گرایش به نگرش صنفی پرهیز نمایند و درحد مقدور درجهت اجرای پروژه مساعدت نمایند.
۵-۷-۴ تولید نرم افزار مورد نیاز
با توجه به اینکه اغلب نرم افزارهای مورد استفاده در سیستمهای وارداتی دارای منافذ امنیتی (درب پشتی) برای تولید کنندگان میباشد بررسی و کنترل لازم در تهیه نرم افزار ها ضروری است.
۵-۷-۵ تمهیدات امنیت حفظ داده ها
تعیین سطح دسترسی به لایه های اطلاعات سیستمها وصلاحیت سنجی و اتخاذ تمهیدات امنیتی و محدودیت خروج از سرور توسط نرم افزار و مدیریت رمز بسیار قوی و توان مند لازمه امنیت و حفظ داده ها است.
۵-۷-۶ سیستم یکپارچه سازی فعالیتها
آنچه فعالیتهای مجزای یک پروژه را به هم ارتباط میدهد و قسمتهای مختلف پازل پروژه را پیوند میدهد سیستم مدیریتی وهدایت مراحل پروژه است که با توجه به تفکیک سازمان مدیریت و برنامه ریزی از استانداریها، خط و مشی کدام حوزه باید عمل شود که معین نیست سازمان مدیریت و برنامه ریزی که هنوز شاکله سازما ن به خود نگرفته است یا اداره کل فناوری اطلاعات استانداری ؟
۵-۷-۷ تامین منابع مالی
با استناد به اجرای پروژه های زیرساخت مترواترنت قم و کرمان که در سالهای ۱۳۸۷ و ۱۳۹۱ بعنوان پایلوت زیرساخت شبکه ملی اطلاعات در استانهای مذکور اجرا گردیدکه در کوچکترین استان با ۵ شهر بالغ بر۴۷میلیارد ریال و پهناورترین استان با ۷۱شهر بالغ بر ۸/۱۲۲ میلیارد ریال میباشندواز روش قیاسی استفاده میکنیم و تعداد شهرهای مورد نظر در استان مرکزی ۳۳ شهر میباشد که تقریباً نصف شهرهای استان کرمان است و اگر با نرخ هزینه های سال ۱۳۹۱ به روش قیاسی هزینه های اجرای مترواترنت استان کرمان را که ۸/۱۲۲ میلیاردریال هزینه اجرا داشته را نصف نماییم حد اقل ۶۰ میلیارد ریال هزینه برای اجرای زیرساخت فیزیکی شبکه مترواترنت استان مرکزی خواهد بود و اگر از هزینه های دو استان قم و کرمان میانگین گرفته شودبرای هر استان کشور حداقل ۶۵ میلیارد ریال جهت اجرای زیرساخت باید درنظر گرفته شود که برای ۲۹ استان باقی مانده حد اقل رقم ۱۸۸۵ میلیارد ریال باید جهت اجرا ی مترواترنت در نظر تخصیص داده شود که برای استان مرکزی در طی ۳ سال اول برنامه پنجم ۷۱۷/۷ میلیارد ریال جهت پروژه های فناوری اطلاعات تخصیص یافته است اما با ارزیابی بعمل آمده هزینه های اجرای فیبرنوری توسط شرکت مخابرات نسبت به سال ۱۳۹۱ تقریبا” ۳ برابر شده است که با قیاس ارقام قبل و جاری ۵۲۰۰ میلیارد ریال برای هر استان بطور میانگین باید در نظر گرفته شود و تامین ۵۶۵۵ میلیارد ریال صرفا برای زیرساخت فناوری اطلاعات با توجه به برنامه های فعلی دولت مستلزم صرف زمان بسیاری است.
۵-۷-۸ تعیین مجریان قوانین
همانگونه که در پرسشنامه ها و ارزیابی نظر خبرگان اهمیت تعیین مجریان قوانین مورد تاکید قرار گرفت لذا باید قوانین مربوط به حوزه فناوری اطلاعات به گونه ای وضع گردد که همه مجموعه دولت را شامل شود وقراردادن این باور که همه کارکنان دولت باید مجری قوانین فناوری اطلاعات هم باشند از مسائلی است که قانون گذاران را با موضوعات جدید مواجه خواهد کرد.
۵-۷-۹ نظارت بر عملکرد پیمانکاران
با عنایت به اینکه پیمانکاران به سیستم نظارت مستقیم کارفرما حساسیت خاصی دارند ودر تلاش فرار از فرایند نظارت دولتی هستند لذا اجرای پروژه عظیم زیرساخت سخت افزاری و برنامه های نرم افزاری لازم جهت تبادل اطلاعات بین دستگاه های دولتی و بخصوص توضیح لحظه ای نحوه برنامه نویسی نرم افزارها و اثبات نیاز بخشهای بکار گرفته شده در نرم افزار، کاری است که از نظر برنامه نویسان افشاء اسرار شغلی محسوب میگرددو باید ضمن رعایت حریم آنان نظارت دائم و کامل برآنها حکم فرما باشد.
۵-۷-۱۰ اجرای برنامه طبق زمان بندی
با عنایت به اینکه انجام پروژه های فناوری اطلاعات طبق زمان بندی از لحاظ هزینه ها- تغییر تکنولوژی و از نظر سیاسی ارائه تصویر مطلوب از دولت را در پی خواهد داشت، ازطرفی افزایش زمان پروژه موجب تحمیل هزینه مازاد و گذشت زمان با توجه به اینکه هر دوره ۱۸ ماهه سبب تغییر نسل تکنولوژی های فناوری اطلاعات میگرددوخلف وعده های دولت تصویر نامطلوب مدیریت را درپی خواهد داشت و اجرای ۹۰درصد برنامه در مدت ۱۸ ماه باقی مانده از برنامه پنجم توسعه امری سنگین و مستوجب فشار مضاعف بر مجریان و برنامه ریزان خواهد بود.
۵-۸ پیشنهادهایی برای دیگرمحققین
الف- با عنایت به اینکه احتمال بروز حوادث مدیریتی از این قبیل مصوبات دولت و مجلس وجود دارد لذا پیشنهاد میگردد بعنوان رفتارهای خیرخواهانه و با احساس مسوءلیت اجتماعی نسبت به امکان سنجی پروژه های دولتی در محیط دانشگاهی اقدام گرددو زوایای مختلف از دیدگاه های متفاوت در جهت امکان سنجی آن بهره برداری شود.
ب– با توجه به اینکه این تحقیق در استان مرکزی و فقط برای ۴۰ دستگاه دولتی اجرا شده پیشنهاد میگردد دیگر محققین در استانهای دیگر نسبت به مشارکت در امکان سنجی پروژه های مختلف اقدام و زوایای مغفول مانده پروژه ها رابه ظهور برسانند.
۵-۹ موانع ومحدودیتهای تحقیق
الف– عدم همکاری برخی دستگاه ها در ارائه اطلاعات و عدم پذیرش پرسشنامه بدلیل تحقیق دانشجویی بدون ملاحظه نوع و نحوه تنظیم سوالات به دلیل دستورات امنیتی که مانع از ارائه رسمی پرسشنامه در دستگاه شد.
ب– محدودیت زمان و لزوم تردد مکرر جهت دریافت پرسشنامه های توزیع شده در دستگاه های دولتی.
ج– لزوم کسب مجوز جهت توزیع پرسشنامه در اکثر دستگاه های دولتی و مرتبط نمودن مجوز تحقیق به سیستم حراست دستگاه بجای حوزه پژوهشی دستگاه.
د– عدم تمایل برخی از دستگاه ها به ارائه اطلاعات فنی زیرساختی دستگاه علیرغم تنظیم سوالات بصورت کلی و کلان و پرهیز از ورود به جزئیات.
ح– توزیع پرسشنامه بجای مصاحبه و پرسشنامه که هردو مکمل هم برای جمع آوری مطلوب میباشد.
و– محدودیت نوع سولات پرسشنامه که براساس طبقه بندی لیکرت میباشد و به نظرات پرسشگر در پرسشنامه محدود میگردد و از دریافت نقطه نظرات پاسخگویان در حالتهای دیگر محروم میشود.
با توجه به مسائل مطرح شده، محقق از هیچ تلاشی در راستای جمع آوری اطلاعات فروگذار نبوده و سعی شده اخلاق تحقیق نیز رعایت گردد.
منابع و ماخذ
منابع فارسی
دبیرخانه شورای عالی اطلاع رسانی، گروه آشنا. ۱۳۸۴٫ مرکزداده