۲۹

مدیریت گیلان

۰٫۹۵۱

ناکارا

۳۰

رستم آباد

۱٫۰۰۰

کارا

۳۱

لوشان

۰٫۹۲۶

ناکارا

۳۲

واجارگاه

۰٫۸۳۴

ناکارا

میانگین

۰٫۸۳۲

۴-۵ بررسی نتایج با مدل بازدهی متغیر نسبت به مقیاس(BCC)

فرض بازدهی ثابت به مقیاس تنها در صورتی قابل اعمال است که بنگاه ها در مقیاس بهینه عمل نمایند. مسائل متفاوتی از قبیل اثرات رقابتی، محدودیت ها و غیره موجب می شوند بنگاه در مقیاس بهینه عمل ننماید(امامی میبدی، ص۱۳۸، ۱۳۸۴).
زمانی که از مدل CCR استفاده می شود، تنها کارایی فنی ارائه می گردد که کارایی فنی خالص (کارایی ناشی از مدیریت) و کارایی ناشی از صرفه جویی مقیاس یک بنگاه را در بر می گیرد (امامی میبدی،ص ۱۳۹، ۱۳۸۴).
استفاده از فرض بازده ثابت نسبت به مقیاس، زمانی که تمام بنگاه ها در مقیاس بهینه فعالیت نمی نمایند، مقادیر محاسبه شده برای کارایی فنی(با در بر داشتن کارایی مقیاس) تحلیل را دچار اختلال خواهد کرد. استفاده از بازده متغیر نسبت به مقیاس موجب می شود با محاسبه کارایی فنی بر حسب مقادیر کارایی ناشی از مقیاس و کارایی ناشی از مدیریت، تحلیل بسیار دقیقی ارائه گردد (همان منبع).

در فرموله کردن DEA بایستی ابتدا در مورد مبنای حداقل سازی عوامل تولید و یا حداکثر سازی محصول تصمیم گیری نمود. در حالت بازده ثابت نسبت به مقیاس (مدل CCR) هر دو نوع جهت گیری برای مدل (بر اساس حداقل سازی عوامل تولید و یا حداکثر سازی محصول) مقادیر یکسانی را برای کارایی فنی ارائه می نماید ولی در حالت کلی چنین امری مصداق نخواهد داشت؛ که در این تحقیق بر مبنای حداقل سازی عوامل تولید، به ارزیابی عملکرد شعبات بانک کشاورزی استان گیلان پرداخته شده است.

۴-۵-۱ بررسی کارایی مقیاس

کارایی مقیاس توسعه ای است که یک سازمان می تواند از مزایای بازده به مقیاس با تغییر اندازه اش به سوی مقیاس بهینه بدست آورد. فرض وجود بازده به مقیاس ثابت در یک مدل بدان معناست که اندازه سازمان در تشخیص کارایی نسبی مورد توجه قرار نمی گیرد. یک سازمان کوچک می تواند خروجی ها را با همان نسبت خروجی به ورودی ایجاد کند که سازمان بزرگ تر توانایی آن را داراست. زیرا در این سازمان ها صرفه های ناشی از مقیاس^[۳۰] ظاهر نمی شود به طوری که دو برابر کردن تمامی ورودی ها عموما به دو برابر شدن خروجی ها می انجامد. اما در بنگاه هایی که صرفه های ناشی از مقیاس وجود دارد، فرض بازده ثابت به مقیاس ظاهر نمی شود. در این گونه از بنگاه ها دو برابر کردن ورودی ها ممکن است به میزانی بیش از دو برابر خروجی بینجامد. گاه با بزرگ شدن سازمان، افزایش ورودی ها به میزان دو برابر، خروجی هایی کمتر از دو برابر را ارائه می کند که بیانگر بازده به مقیاس کاهشی است، این امر ممکن است به علت ناتوانی در اداره یک سازمان بزرگ و ناهماهنگی های ناشی از آن باشد. اگر اندازه سازمان در کارایی آن تاثیر نداشته باشد، بازده به مقیاس ثابت برقرار است (coelli, 1998).
فاصله بین مرزهای بازده به مقیاس ثابت (مرز CCR) و متغیر (مرز BCC) بیانگر مفهوم ناکارایی مقیاس است. بنابراین وقتی که کارایی با فرض بازده به مقیاس متغییر اندازه گیری می شود، امتیاز کارایی برای هر واحد، تنها ناکارایی فنی را نشان می دهد. بنابراین کارایی فنی محاسبه شده با فرض بازده به مقیاس متغیر، بزرگ تر یا مساوی امتیاز بدست آمده در مقیاس ثابت است.
بسیاری از مطالعات “کارایی فنی بازده به مقیاس ثابت” را به دو قسمت “کارایی مقیاس” و “کارایی فنی خالص” تقسیم می کند. کارایی فنی خالص را کارایی مدیریتی نیز می گویند. بررسی کارایی فنی خالص و کارایی مقیاس با حل مدل های CCR و BCC برای یک واحد معین انجام می گیرد. اگر کارایی فنی محاسبه شده برای هر دو مدل متفاوت بود، نشان دهنده آن است که واحد تحت بررسی دارای ناکارایی مقیاسی است و میزان ناکارایی مقیاسی را می توان با تفاوت امتیاز کارایی فنی محاسبه شده توسط دو مدل به دست آورد (مهرگان، ۱۳۹۱، ۱۱۲-۱۱۳).
به منظور به دست آوردن کارایی مقیاس، مدل های CCR و BCC برای تمام واحدها محاسبه می شود. اگر کارایی محاسبه شده برای هر دو مدل متفاوت بود نشان دهنده آن است که واحد تحت بررسی دارای ناکارایی مقیاسی است و میزان این ناکارایی مقیاس از تفاوت امتیاز کارایی محاسبه شده توسط دو مدل به دست می آید. اندازه کارایی مقیاس نیز با تقسیم اندازه کارایی فنی در حالت CRS (بازدهی ثابت نسبت به مقیاس) به اندازه کارایی فنی در حالت VRS (بازدهی متغیر نسبت به مقیاس) بدست میآید (مهرگان، ۱۳۸۳).
کارایی مقیاس× کارایی مدیریت = کارایی فنی
جدول(۴-۴) کارایی مدیریتی و کارایی ناشی از مقیاس

ردیف

DMU

کارایی فنی (crs)

کارایی مدیریتی (vrs )

کارایی ناشی از مقیاس(scal)

وضعیت کارایی