(۱۹۹۴)،گیگر و راقوناندان (۲۰۰۲)و گیگر و راما[۱۴](۲۰۰۶) معتقدند که یکی از مهمترین مسائلی که حسابرس ها می بایستی در خصوص آن جهت گزارش و یا عدم گزارش تصمیم گیری کنند،موضوع تداوم فعالیت صاحبکار است. انتشار گزارش مشروط در خصوص ابهام در تداوم فعالیت صاحبکار میتواند تبعات سنگینی برای صاحبکاران داشته باشد. این گزارش خلاف میل مدیریت، باعث افزایش فشار بر حسابرس شده که در نتیجه ممکن است باعث خدشه دار شدن استقلال حسابرس شود. موضوع دقت گزارش گیری در خصوص تداوم فعالیت را می توان از دو نظر مورد بررسی قرار داد:
۱- اشکال نوع اول، حسابرس ممکن است در سال قبل از ورشکستگی شرکت مورد رسیدگی گزارش خود به وجود ابهام در تداوم فعالیت اشاره کرده باشد که این میتواند به این معنا باشد که حسابرس به نحو صحیح به وظیفه خود در خصوص بررسی وضعیت شرکت عمل نکرده و یا اینکه تحت فشارهای مدیریت قرار گرفته و گزارش خود را به نحو مناسب تعدیل نکرده است و در نهایت در هر دو حالت کیفیت حسابرسی مورد سوال قرار میگیرد.
۲-اشکال نوع دوم، حسابرس ممکن است در گزارش خود به ابهام در تداوم فعالیت اشاره کرده باشد، در حالی که شرکت پس از آن برای مدتی طولانی به فعالیت ادامه داده باشد. انتشار گزارش تعدیل شده بر اساس تداوم فعالیت تبعات سنگینی برای شرکت داشته و اشتباه حسابرس در ارزیابی تداوم فعالیت صاحبکار یک ضعف در کیفیت حسابرسی محسوب می شود. گیگر و راما(۲۰۰۶) در پژوهش خود به این نکته اشاره کردند که شاخص دقت گزارشگری در خصوص تداوم فعالیت بر خلاف تمامی شاخص های دیگر که بررسی اطلاعات مالی شرکت جهت تعیین کیفیت حسابرسی می پردازد، مستقیما کار حسابرس ها را مورد آزمون قرار داده و نتیجه گیری میکند. در این شاخص، در صورتی که حسابرس در سال قبل از ورشکستگی به موضوع ابهام در خصوص تداوم فعالیت اشاره کرده باشد کیفیت حسابرسی در سطح مطلوب و در غیر این صورت کیفیت حسابرسی در سطح پایین ارزیابی می شود.
۳-ایراد اصلی که به این شاخص سنجش کیفیت حسابرسی گرفته می شود این است که بر اساس تغییر استاندارد حسابرسی مربوط به تداوم فعالیت ناتوانی حسابرس در تشخیص ورشکستگی آتی صاحبکار خود در یک گزارشگری ناموفق محسوب نمی شود زیرا حسابرس ها وظیفه پیشبینی ورشکستگی مشتریان خود را ندارند، ولی با این حال از نظر استفاده کنندگان از صورت های مالی و عموم مردم، روبرو شدن با ورشکستگی یک واحد تجاری بدون وجود هر گونه اخطار در گزارش حسابرسی یک ایراد محسوب می شود(گیگر و راقوناندان،۲۰۰۲).
۲-۶- مفهوم دقت پیشبینی سود آتی و اندازه مؤسسه حسابرسی
پیشبینی سود یکی از منابع مهم اطلاعاتی و تصمیم گیری است. در برخی از کشورها پیشبینی سود توسط دو گروه انجام می شود:
الف) مدیریت شرکت
ب) تحلیلگران مالی
در بورس اوراق بهادار تهران، شرکت ها مکلف هستند که اطلاعات مربوط به پیشبینی سود خود را از طریق بورس اوراق بهادار در اختیار سرمایه گذاران، تحلیلگران، تصمیم گیرندگان و…قرار میگیرد، باید سودمند و از جمله مربوط ترین اطلاعات باشد(نیکومرام و گرکز،۱۳۸۸، صفحه۳).
امروزه سرمایه گذاری به شیوه های متعدد بخصوص سرمایه گذاری در سهام شرکت های مختلف در جامعه به صورت وسیعی مورد توجه افراد حقیقی و حقوقی قرار گرفته است. همچنین افراد برای سرمایه گذاری و اطمینان از کسب بازده سرمایه گذاری به طرق مختلف به دنبال کسب اطلاعات از منابع مختلف میباشند. معمولا هدف اغلب سرمایه گذاران و سهامداران عادی و حقیقی از سرمایه گذاری در سهام شرکت ها افزایش ثروت و کسب سود هر چه بیشتر میباشد. لذا وجود اطلاعات در مورد عملکرد آتی شرکت مخصوصاً نحوه ی سودآوری و تقسیم سود آن در سال های آتی میتواند اهمیت بسزایی در تصمیمات سرمایه گذاران و ارزیابی شرکت داشته باشد. از طرفی امکان اطلاع رسانی در مورد شرکت ها میتواند به مدیران شرکت ها هم در جذب سهامداران بیشتر کمک کند(سعیدا اردکانی و محمودیان، ۱۳۸۹).
هنگام تصمیم گیری در مورد تقسیم سود توسط شرکت، بازار، انتظارات خود را از سود آینده پیشبینی میکند. این انتظارات بر اساس برآورد سود شرکت، فرصت های سرمایه گذاری و طرح های شرکت برای تامین مالی شکل میگیرد. اگر سود اعلام شده مطابق با چیزی که بازار انتظار دارد باشد، قیمت ها تغییر نخواهند کرد؛ در مقابل، اگر سود اعلام شده بیشتر از سود مورد انتظار باشد، باید در ارزیابی بازنگری شود. اگر در بازار، افزایش غیرمنتظره ای در سود پرداختی دیده شود، چه اتفاقی نی افتد؟ با توجه به فرصت های سرمایه گذاری، مدیران باید به نحوی عمل میکردند که انتظار میرفت، مگر این که سود واقعی بیشتر از سود پیشبینی شده باشد؛ اما آن ها سود را اعلام نمی کنند و فقط سود پرداختی را اعلام میکنند(مکوندی و همکاران، ۱۳۸۷، صفحه ۱۷۰).
۲-۷-مفهوم هزینه سرمایه و اندازه مؤسسه حسابرسی
اصطلاح “هزینه سرمایه” در واقع “نرخ بازده مورد انتظار” یک سرمایه گذاری است و مترادف اصطلاح “بازده مورد انتظار” میباشد. روش میانگین موزون هزینه سرمایه تکنیکی است که بازده مورد انتظار را بر حسب اجزاء منفرد تشکیل دهنده ساختار سرمایه شرکت، اندازه گیری میکند. در این روش، هزینه هر یک از اقلام بدهی و بازده هر یک از اقلام حقوق صاحبان سهام به طور جداگانه محاسبه می شود. با در نظر گرفتن این شاخص ها می توان بازده مورد انتظار کل را تعیین کرد، به طوری که این بازده هزینه بهره اقساط بدهی و سود سهام ممتاز را پوشش دهد و در نهایت بازده کافی برای سهامداران عادی که ریسک سرمایه گذاری را پذیرفتند باقی بماند(وکیلی فر، ۱۳۸۸، صفحه ۲۸).
هزینه سرمایه حداقل نرخ بازده ای است که کسب آن برای حفظ ارزش بازار شرکت الزامی است هزینه سرمایه به عنوان عامل اساسی در تصمیم گیری های مرتبط با سرمایه گذاری، بودجه بندی سرمایه ای، مدیریت سرمایه در گردش، استقرار ساختار بهینه مالی، کمک به اندازه گیری عملکرد و تعیین ارزش شرکت از طریق کمک به تنزیل جریان های نقدی مورد توجه قرار میگیرد(رضایی و همکاران ۱۳۸۹).