متغیر مستقل:
متغیر مستقل(یا متغیر محرک، یا درونداد) متغیری است که تغییرات یا تفاوتهایش با تغییرات یا تفاوتهای متغیر وابسته به شیوهای قانونمند پیوند دارد. بنابراین مشاهدات متغیر مستقل پایه و مبنایی برای پیشبینی متغیر وابسته میباشد.
سرمایه فرهنگی:
در نظر بوردیو سرمایه فرهنگی عبارت از شناخت و ادراک فرهنگ و هنرهای متعالی، داشتن ذائقه خوب و شیوه های عمل متناسب است. با این حال لامونت و لاریو معتقدند که خود وی نیز برداشت روشنی از این مفهوم ندارند و بیشتر مایل است تا تعریف وی را چنین خلاصه کنند:
“نشانه های فرهنگی نهادینه شده از قبیل نگرشها، ترجیحات، دانش رسمی، رفتارها، اهداف و اعتبارات ارزشمند که برای ایجاد انحصار اجتماعی و فرهنگی استفاده میشوند"(فاضلی، ۱۳۸۴: ۳۶).
متغیر سرمایه فرهنگی دارای دو مؤلفه مصرف کالاها و کالاهای فرهنگی میباشد. تدوین شاخصهای متغیر سرمایه فرهنگی تجسم یافته، عینیت یافته و نهادینه شده بر اساس پژوهشهای پیشین بوردیو(۱۹۸۴)، نوغانی(۱۳۸۴)، نیازی و کارکنان(۱۳۸۶)، ترنر و لموند(۲۰۰۲) بوده است.
سرمایه فرهنگی تجسم یافته: بیانگر چیزهایی است که افراد میدانند و میتوانند انجام دهند. در واقع، توانایی های بالقوهای که به تدریج بخشی از وجود افراد شدهاند و در آنها تثبیت گردیدهاند(نوغانی، ۱۳۸۴: ۹۱). این سرمایه در فرد عجین شده و نوعی از رفتار فرد میشود. بنابراین، نمیتواند به طور آنی انتقال یابد(نیازی و کارکنان، ۱۳۸۶: ۶۰). مانند توانایی تسلط بر زبان خارجی، توانایی خطاطی و نقاشی و غیره.
سرمایه فرهنگی عینیت یافته: به تمامی اشیا و کالاهای فرهنگی، سرمایه فرهنگی عینی میگویند؛ اما خصلت اساسی این سرمایه، در این است که بر دارندگان آن اثر آموزشی میگذارد(محسنی، ۱۳۶۷: ۱۸۱). مانند تعداد کتابخانه، مجله و روزنامههای موجود در کتابخانه.
سرمایه فرهنگی نهادینه شده: لازمه سرمایه فرهنگی نهادی، قبل از هرچیز، وجود افراد با صلاحیت و مستعد در جهت کسب انواع مدارک تحصیلی و دانشگاهی است. از طرف دیگر، مستلزم وجود نهادهای رسمی است که صادرکننده این مدارک تحصیلی و رسمیت بخشیدن به آن میباشند. این سرمایه قابل واگذاری و انتقال نیست و به دست آوردن آن برای افراد به شرایط معینی بستگی دارد(روحالامینی، ۱۳۶۵: ۱۱۸). مانند: مدارک تحصیلی و گواهینامههای فنی و حرفهای.
وضعیت اقتصادی - اجتماعی:
برای سنجش وضعیت اجتماعی –اقتصادی از سه شاخص میزان در آمد خانوار، سطح تحصیلات و وضعیت شغلی والدین استفاده خواهد شد. در آمد را در ۵ گروه طبقه بندی کردهایم. ۱: کمتر از ۲۵۰ هزار تومان ۲: بین ۲۵۰ هزار تا ۵۰۰ هزار تومان ۳: بین ۵۰۱ هزار تا ۷۵۰ هزار تومان ۴: بین ۷۵۱ هزار تا یک میلیون تومان ۵: بین یک میلیون تا یک میلیون و ۲۵۰ هزار تومان ۶: بین یک میلیون و ۲۵۰ هزار تومان تا یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان ۷: بین یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان تا یک میلیون و ۷۵۰ هزار تومان ۸: بین یک میلیون و ۷۵۰ هزار تومان تا دو میلیون ۹: بیشتر از دو میلیون
برای سنجش سطح تحصیلات والدین هم میزان تحصیلات را در نه طبقه قرار دادیم. ۱-بی سواد ۲-ابتدایی ۳-راهنمایی ۴- متوسطه ۵-دیپلم ۶-فوق دیپلم ۷-کارشناسی ۸-کارشناسی ارشد ۹- دکتری و بالاتر. برای ارزیابی پرستیژ شغلی والدین وضعیت شغلی را به صورت سؤال باز قرار دادیم وپس از جمعآوری اطلاعات وضعیت شغلی که نایبی و عبدالهیان در تحقیقی در سال ۸۱ مشاغل ایران را در آن طبقهبندی کرده بودند قرار دادیم. در پایان سه شاخص ذکر شده را جمعبندی کرده و نمره وضعیت اجتماعی - اقتصادی فرد را به دست آوردیم.
۳-۱۰ روش تجزیه و تحلیل
در پژوهش حاضر پس از تکمیل پرسشنامه، داده ها گردآوری شده و بر اساس مقیاسهای اندازه گیری متغیرها کدگذاری شده و با نرم افزار SPSSپردازش و تجزیه تحلیل شدهاند. بعد از پردازش داده ها و شاخصبندی کردن آنها جهت تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده با توجه به سطوح مختلف اندازه گیری فرضیه های تحقیق از روش های مختلف آماری استفاه شده است. این روش ها عمدتاً جهت سنجش ضرایب همبستگی بین گویه ها و مقیاسها و تحلیل روابط بین متغیرهای و نیز استنتاج مفاهیم نظری بکار میرود. روش های مذکور شامل روش های توصیفی مانند درصد، فراوانی، میانگین، میانه و… و روش های آماری استنتاج مانند آزمون همبستگی پیرسون، آنالیز واریانس، آزمون تفاوت میانگینها میباشد.
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل داده ها
۴-۱یافته های توصیفی
سن
داده های جمعآوری شده برای متغیر سن که به صورت طبقه بندی شده در جدول شماره (۱) نمایش داده شده است، نشان میدهد ۱۰۰نفر (۲۵٫۵ درصد) از پاسخگویان در گروه سنی ۲۹-۲۵، ۷۴ نفر (۱۸٫۹ درصد) در گروه سنی ۳۴-۳۰، ۸۹ نفر (۲۲٫۷ درصد) در گروه سنی ۳۹-۳۵، ۷۵ نفر(۱۹٫۱ درصد) در گروه ۴۵-۴۰ و ۵۴ نفر (۱۳٫۸ درصد) نیز در گروه سنی ۵۰-۴۵ قرار گرفتهاند.
جدول (۴-۱): وضعیت پاسخگویان بر اساس گروه های سنی
گروه های سنی | فراوانی | درصد فراوانی |
۲۹-۲۵ | ۱۰۰ | ۲۵٫۵ |
۳۴-۳۰ | ۷۴ | ۱۸٫۹ |