- با واژهی خزان ۹ تصویر شامل ۲ تشبیه، ۷ تشخیص ساخته شده است:
* مشبهبه بندگان در خدمت ممدوح(سلطان محمود غزنوی) از جهت فقر و بی چیزی:
پیش خسرو روز خدمت چون خزان اندر شود
باز گردند از فراوان ساز نیکو چون بهار(۱۱۰۵)
*خزان چو برون آید از حجاب، بهار اندرون شود به حجاب؛ تشبیه تمثیلی برای بیت زیر:
بت من آن به دو رخ چون شکفته لاله ستان
چو دید روی مرا روی خویش کرد نهان
هر آینه که بهار اندرون شود به حجاب
در آن زمان که برون آید از حجاب خزان(۶-۶۳۰۵(
*کینه داشتن خزان؛ تشخیص:
چو زر شدند رزان از چه ؟ از نهیب خزان
به کینه گشت خزان، با که ؟ با ستاک رزان(۵۹۵۸)
* تاختن آوردن خزان؛ تشخیص:
تا خزان تاختن آورد سوی باد شمال
همچو سرما زده با زلزله گشت آب زلال(۴۳۷۳)
*پشیمان شدن خزان؛ تشخیص:
خزان خیره پشیمان شود ز کردهی خویش
چنانکه بد کنشان بر صراط روز حساب(۲۲۳)
*سپاه به در باغ بردن خزان؛ تشخیص:
خزان سپه به در باغ برد وتعبیه کرد
بدان نیت که کند خانهی بهار خراب(۲۱۶(
*رسول بودن خزان؛ تشخیص:
اگر خزان نه رسول فراق بود چرا
هزار عاشق چون من جدا فکند از یار(۲۲۰۳)
*در خروش آمدن خزان؛ تشخیص:
همی پاید ز تو رادی همی پوید ز تو مردی
خزانه در خروش آمد چو آگه شد که می خوردی(۸۲۷۲)
*درنوشتن خزان؛ تشخیص:
خزان به دست مه در نوشت از باغ
بساط مشتری و هفت رنگ شادروان(۵۹۶۶)
خزانه
- با واژهی خزانه و خزینه۲ تصویر به صورت تشبیه ساخته است:
*خزانههای ملوک؛ مشبهٌبه خانهها از جهت آکنده بودن از نعمت:
همچو خرانههای ملوک است خانه ها
از بر از کرامت و از یادگار او(۶۸۵۳)
* مشبهٌبه بوسه از جهت ارزشمندی:
نگار خویش را در بر گرفتم
خزینهی بوسهی او کردم آوار(۲۸۳۹)
*خزینهی بوسه کسی آوار کردن ؛استعاره از بوسیدن:
نک نمونهی پیش
- آوار: غارت و یغما(دهخدا، ۱۳۹۰: ذیل آوار).
خز ادکن
- با واژهی خزادکن ۱ تصویر به صورت تشبیه ساخته است:
* مشبهٌبه دلبر از جهت خوشی و نرمی:
روز خوش می خور و شب خوش به بر اندر کش
دلبر خوشی و نرمی چون خز ادکن(۶۵۷۵)