از بین شیوه‌های یادگیری کلب فقط مفهوم‌سازی انتزاعی با عملکرد تحصیلی رابطه مثبت و معنی داری دارد.
تجربه عینی با سبک یادگیری فعال رابطه مثبت و معنی داری دارد، ولی با سبک‌های یادگیری متفکر، نظریه پرداز و عمل گرا رابطه منفی و معنی داری دارد.
مفهوم سازی انتزاعی بر خلاف تجربه عینی با سبک یادگیری فعال رابطه منفی و معنی داری دارد ولی با بقیه رابطه مثبت و منفی داری دارد.
با تغییر سن سبک‌های یادگیری و ترجیحات یادگیری تغییر می‌کند.
-غزنوی (۱۳۸۹) در مطالعه‌ای تحت عنوان تاثیر فن آوری اطلاعات و ارتباطات بر پشرفت تحصیلی دانش آموزان سال سوم متوسطه شهرستان خاش به این نتیجه دست یافت:
استفاده از فن آوری اطلاعات و ارتباطات در افزایش انگیزه تحصیلی ، ارتقای مهارت پرسش گری، تقویت روحیه پژوهشی، افزایش نمرات درسی دانش آموزان دختر و پسر در حد زیادی تاثیرگذار بوده است. (نیاز آذری و حسینی، ۱۳۹۱)
-زمانی و همکاران (۱۳۸۹) در مطالعه‌ای با عنوان “بررسی نقاط قوت و ضعف ، فرصت‌ها و تهدیدهای فرا روی مدارس هوشمند” به این نتایج رسیدند:
مدارس هوشمند ایران توانسته‌اند در شیوه‌های سنتی آموزش تغییر ایجاد کنند، و از رویکرد معلم محوری به دانش آموز محوری و تاکید بر پژوهش و نوآوری داشته باشند.
نبود تفاوت بین برنامه درسی مدارس هوشمند با مدارس عادی از نظر کتاب‌های درسی، زمان و چیدمان کلاس از نقاط ضعف این مدارس است.
دانش آموزان مدارس هوشمند نسبت به مدارس سنتی نگرش مثبت تری دارند.
-زمانی و همکاران (۱۳۹۰) در مطالعه‌ای با عنوان “اثر بخشی و پایداری تاثیر استفاده از چند رسانه‌ای‌ها بر خود تنظیمی و عملکرد تحصیلی درس ریاضی سال اول دبیرستان” به این نتیجه رسیدند :
استفاده از چند رسانه‌ای‌ها در پایداری عملکرد تحصیلی و یادگیری خود تنظیم نقش مثبتی دارد.
-ضامنی و همکاران (۱۳۹۰) در مطالعه‌ای با عنوان تاثیر استفاده از نرم‌افزارهای چند رسانه‌ای در درس جامعه شناسی بر پیشرفت تحصیلی ” به نتایج زیر رسیدند:
رایانه و چند رسانه‌ای‌های جدید قادرند محیط یادگیری را دگرگون و آن را جذاب و سبب جذب دانش‌آموزان و فراگیران به فرایند یادگیری شوند. محرک‌های تقویت کننده ای به روند آموزش و یادگیری تزریق کنند و به تثبیت آموخته‌ها و پایداری مواد درسی کمک و منجر به بهبود کیفیت آموزش شوند باعث افزایش انگیزه فراگیران و در نتیجه تلاش و کوشش آنان برای یادگیری بیشتر و کسب نمرات بهتر و تقویت نگرش مثبت در دانش آموزان نسبت به خود و توانایی‌هایشان شده و در نهایت پیشرفت تحصیلی را سبب گردند.

-نیاز آذری و حسینی (۱۳۹۱) در مطالعه‌ای تحت عنوان” تاثیر فن آوری اطلاعات بر افزایش یادگیری دروس زبان انگلیسی و ریاضی دانش آموزان دوره راهنمایی شهر بابل"به نتایج زیر رسیدند :
به کارگیری فن آوری اطلاعات در آموزش موجب افزایش یادگیری دانش آموزان دوره راهنمایی در درس ریاضی می‌گردد.
به کارگیری فن آوری اطلاعات در آموزش موجب افزایش یادگیری دانش آموزان دوره راهنمایی در درس زبان انگلیسی می‌گردد.
-قلی زاده و احقر (۱۳۹۱) در مطالعه‌ای تحت عنوان “بررسی نقش سبک‌های یادگیری در تبیین خودکارآمدی دانش آموزان دوره متوسطه ” به این نتایج دست یافتند:
سبک‌های یادگیری بر خودکار آمدی دانش آموزان تاثیر دارد.
دانش آموزان در یادگیری از سبک خاصی پیروی نمی‌کنند و سبک‌های متفاوتی دارند.
میزان خود کار آمدی دانش آموزانی که از سبک یادگیری واگرا استفاده می‌کنند به طور معناداری بیشتر از سبک‌های یادگیری همگرا، جذب کننده و انطباق یابنده است.
-فاطمه جان قلی (۱۳۹۱) در مطالعه‌ای با عنوان “تاثیر فن آوری اطلاعات و ارتباطات بر سبک‌های یادگیری در مدارس راهنمایی قم” به این نتیجه رسیدند:
استفاده از فن آوری اطلاعات بر سبک‌های یادگیری دانش آموزان موثر است.
بین سبک های یادگیری چهارگانه پسران و دختران در قبل از استفاده و بعد از استفاده از فن آوری اطلاعات و ارتباطات تفاوت وجود دارد.
بین سبک‌های یادگیری دانش آموزان مدارس دولتی و غیردولتی تفاوت وجود دارد.
۲-۳۰- تحقیقات انجام شده در خارج از کشور
-کلب و گلدمن (۱۹۷۳) در مطالعات خود بر روی فارغ التحصیلان دانشگاه به این نتیجه رسیدند که :
دانشجویانی که بر اساس سبک‌های یادگیری خود انتخاب رشته انجام داده بودند بعد از فراغت از تحصیل به شغل‌های مرتبط با رشته خود گرایش پیدا کرده بودند.
دانشجویانی که بدون توجه به سبک‌های یادگیری خود انتخاب رشته نموده بودند بعد از فراغت از تحصیل تعهد کمتری نسبت به کار کردن در زمینه رشته خود از خود نشان دادند.
-کلب(۱۹۸۱) در مطالعه‌ای که بر روی فارغ التحصیلان رشته‌های متفاوت انجام داد به این نتیجه رسید که :
دانشجویان رشته‌های علوم سیاسی، اقتصاد، تاریخ، زیان انگلیسی، علوم اجتماعی و روان شناسی
اکثراً دارای سبک واگرا و در موارد معدودی جذب کننده بودند.
دانشجویان رشته‌های علوم طبیعی دارای سبک جذب کننده و همگرا بودند.
دانشجویان رشته‌های بازرگانی دارای سبک انطباق یابنده بودند.
دانشجویان رشته‌های مهندسی دارای سبک همگرا بودند. (به نقل از تقوایی، ۱۳۸۱)
-جکوبس ^[۱۳۵] (۱۹۸۷) در پژوهش خود به این نتایج دست یافت که :
میان سبک‌های یادگیری دانش آموزان با توجه به پیشرفت تحصیلی و جنسیت تفاوت وجود دارد.(نادری،۱۳۸۸)
-ماگولدا^[۱۳۶] (۱۹۸۹) در پژوهش‌های خود به این نتیجه رسید که :
میان سبک‌های یادگیری زنان و مردان تفاوت معنی داری وجود ندارد.
-اسکوفیلد^[۱۳۷] (۱۹۹۵)، در ضمن مطالعه‌ای با عنوان “آثار ورود فن آوری اطلاعات در مدارس” به این نتیجه رسید که این اثر در نظام آموزشی تدریجی است و فن آوری اطلاعات انتقال برنامه درسی را کارآمدتر می کند. ورود فن آوری اطلاعات موجب خلق زمینه‌های جدید اجتماعی برای یادگیری می‌شود.
-پژوهش‌های هیکسون و بالتیمور ^[۱۳۸](۱۹۹۶) و فوجی ^[۱۳۹](۱۹۹۶) و نایت، ال فن باین و مارتین ^[۱۴۰](۱۹۹۷) و کایس^[۱۴۱] (۲۰۰۵) روشن ساختند که :
میان زن و مرد از لحاظ سبک‌های یادگیری کلب تفاوت وجود دارد. مردان بیشتر به تجربه‌های عینی تمایل دارند، در حالی که زنان عمدتاً تاملی تر عمل می‌کنند . (نادری، ۱۳۸۸)
-بکر ^[۱۴۲] (۱۹۹۷) نیز ورود فن آوری اطلاعات به مدارس را منجر به یادگیری بهتر می‌داند اغلب محققان معتقدند این تحول به تغییر یادگیری معلم مدار به رویکرد دانش آموز مدار می‌شود و معلمان باید در معرض تحولات آموزشی قرار گیرند و آگاهی بیشتری از قابلیت‌های فن آوری جدید کسب نمایند.(محرابی، ۱۳۹۰)
-نتایج مطالعه موسسه ی علوم در سال ۱۹۹۸ درباره‌ی تاثیر کار با رایانه بر روی تدریس موثر معلمان نیز نشان داد که بین استفاده‌ی آنان از رایانه و شبکه در تدریس و پیشرفت یادگیری دانش آموزان ارتباط معنی داری وجود دارد. معلمان با بهره گرفتن از رایانه و دسترسی به شبکه موفق‌تر بودند و دانش آموزان نیز عملکرد تحصیلی بهتری داشتند.
-طبق گزارش موسلی ^[۱۴۳] در سال ۱۹۹۹ درباره تعلیم و تربیت همراه با فن آوری در مدارس ابتدایی انگلستان، معلمانی که نسبت به کاربرد فن آوری نگرش مثبتی دارند، گرایش به کسب مهارت‌های فن آوری اطلاعات داشتند و کار مشارکتی دانش آموزان به جستجوگری و تصمیم‌گیری آن‌ ها را ارج می‌نهادند. ولی معلمانی که از کاربرد فن آوری اطلاعات خودداری می‌کردند، بیشتر روش‌های مستقیم را به کار برده و دانش آموزان را به شکل فردی سازمان دهی می‌نمودند. (عطاران ، ۱۳۸۴)
-فیلسل و بارنز^[۱۴۴] ۱۹۹۹-۲۰۰۱ وزارت آموزش و پرورش و اشتغال استرالیا با هدف بررسی خروجی‌های یادگیری در صورت بهره‌گیری از فن آوری در فرایند یاددهی-یادگیری ۹ مدرسه از نظر کاربردهای فن آوری در فرایند یادگیری و برنامه درسی مورد بررسی قرار گرفته و تاکید ویژه بر فن آوری‌های یادگیری بوده است.
-مویج و استیمز (۲۰۰۱) بیان می‌کنند که اگر معلمان به توانایی و شایستگی‌هایشان برای راه‌اندازی رایانه‌ها مطمئن نباشند این ممکن است رغبت آن‌ ها رابرای معرفی و استفاده از فن آوری در کلاس درس کاهش دهد . (محرابی، ۱۳۹۰)
-مطالعه‌ی دیگری که توسط هاکریرنن ^[۱۴۵] و همکاران در سال ۲۰۰۱ به منظور تحلیل ارتباط بین مهارت‌های معلمان در استفاده از فن آوری اطلاعات جدید و تفکر آموزشی آن ها انجام گرفت، نشان داد فقط درصد کمی از معلمان از مهارت‌های تکنیکی فن آوری اطلاعات (در مقایسه با درصد زیادی از آن‌ ها که هم در منزل و هم در مدرسه به رایانه دسترسی داشتند)، برخوردار هستند. این مطالعه هم‌چنین نشان داد که معلمانی که به طور فعال از فن آوری اطلاعات در کلاس درس استفاده می‌نمودند، بیشتر از سایر معلمان، بر اهمیت استفاده از فن آوری اطلاعات برای پشتیبانی تحقیق، فرایند پژوهش، یادگیری مشارکتی و فعال نمودن فراگیران در پردازش اطلاعات تاکید داشتند. (محرابی، ۱۳۹۰)
-پیتر آبیون^[۱۴۶] (۲۰۰۱) درمطالعه‌ای با عنوان “تاثیر کاربرد رایانه بر روی ادراک دانش آموزان و معلمان” نشان داد که:
استفاده از شبکه برای معلمان مثبت بوده و روش تدریس آن‌ ها را بهبود بخشیده است، همچنین در یادگیری دانش آموزان نیز پیشرفت قابل ملاحظه‌ای دیده شد. (محرابی، ۱۳۹۰)
-چین و جیمی ^[۱۴۷] (۲۰۰۲) در مطالعات انجام شده نشان داده‌اند که کاربرد ترکیبی از رسانه‌ها در آموزش سبب جالب‌تر شدن فرایند یادگیری و ارتقای آن شده است. (زمانی و همکاران، ۱۳۸۹)
-استال ^[۱۴۸](۲۰۰۲) در مطالعات خود به این نتیجه رسید که : به رغم ارزیابی نمودن سبک های یادگیری در موفقیت تحصیلی، یادگیری آموزشگاهی، انگیزه تحصیلی و روش‌های آموزشی، انتقاداتی نیز بر آن وارد شده است. از جمله آن انتقادات، این است که برجسته نمودن سبک‌های یادگیری در نظام آموزشگاهی به انفرادی ساختن آموزش منجر خواهد شد که هزینه بر نظام آموزشی تحمیل خواهد کرد.
-کلینجر ^[۱۴۹](۲۰۰۳) در مطالعه‌ی خود با عنوان “رابطه بین سبک‌های یادگیری یادگیرندگان بزرگسال ثبت نام کرده در دوره‌های برخط در دانشگاه پاس و موفقیت و رضایت از یادگیری الکترونیکی” به این نتیجه رسید که تفاوت معناداری بین متغیرهای تحقیق وجود ندارد. وی در پژوهش خود از پرسشنامه سبک‌های یادگیری کلب استفاده کرده است. دلیل این امر را وی چنین ذکر می‌کند که خصوصیت انعطاف پذیر یادگیری الکترونیکی باعث می‌شود که همه کسانی که در این دوره‌های ثبت نام می‌کنند از این دوره‌ها رضایت داشته باشند .چون امکان تطبیق تمام سبک‌های یادگیری با این نوع از آموزش وجود دارد . (مومنی راد، ۱۳۸۹)
-نتایج مطالعه انجام شده توسط حنی زار و همکاران^[۱۵۰] (۲۰۰۵) نشان داد که :
استفاده از فن آوری و وایت بردهای هوشمند سبب افزایش بهبود آموزشی دانش آموزان شده است .
محیط یادگیری وب محور سبب پیشرفت فعالیت‌های آموزشی در کشور مالزی شده است.
-الیوت ^[۱۵۱] (۲۰۰۶) در پژوهش خود پیرامون ” نقش سبک‌های یادگیری در موفقیت فراگیران بزرگ سال در آموزش الکترونیکی” به این نتایج رسید :
هیچ همبستگی میان شکل دوره و موفقیت فراگیران وجود ندارد.

- نیازی به اندازه‌گیری شرایط مالی ندارند.
- این روشها، برای سازمانهای غیرانتفاعی، واحدهای تجاری، بنگاههای دولتی و برای اهداف زیست محیطی و اجتماعی بسیار مفید هستند.

- عیب اصلی این روشها این است که به آسانی نمی‌توان نتایج حاصل از آنها را به نتایج مالی ارتباط داد(دستگیر،۱۳۸۸:۳۱).

2. 2. روش های بازار سرمایه‌گذاری^[۲۴](روش های تشکیل بازار سرمایه): محاسبه کردن اختلاف بین ارزش بازار شرکت (برمبنای قیمت بازار سهام) و حقوق صاحبان سهام تعدیل شده از بابت تورم یا بهای جایگزینی، به عنوان ارزش سرمایه فکری یا داراییهای نامشهود در نظر گرفته می‌شود. این روش دارای نقاط قوت و ضعفی به صورت زیر است:

- این روشها روی ارقام مالی تأکید دارند که باوجود کامل نبودن، قابلیت حسابرسی دارند.
- این روشها تلاش می‌کنند که یک ارزشیابی واقعی از سازمان ارائه دهند.
- مزیت اصلی آنها این است که می‌توانند برای مقایسه ساده بین شرکتهای فعال در یک صنعت مشابه، مورد استفاده قرار گیرند، ولی جزئیات بسیار اندکی در اختیار تحلیلگران مالی قرار خواهند داد.

3. 3. روش های بازده داراییها: محاسبه میانگین سودهای قبل از مالیات چند سال شرکت و تقسیم آن بر میانگین داراییهای مشهود شرکت در آن سالها، نتیجه این محاسبه را نرخ بازگشت داراییها می‌نامند که بعداً با میانگین صنعت مقایسه می‌شود. تفاضل این دو رقم، در میانگین داراییهای مشهود ضرب می‌شود تا میانگین درآمدهای سالانه حاصل از داراییهای نامشهود به دست آید. بعد این میانگین درآمد به دست آمده، بر میانگین وزنی هزینه سرمایه یا نرخ بهره، تقسیم می‌شود تا از این طریق برآوردی از ارزش داراییهای نامشهود یا سرمایه فکری به دست آید. این روش هم دارای ویژگیهایی است:

- روش های نرخ بازده داراییها، به نرخهای بهره بسیار حساس هستند.
- در این روشها از مقایسه مستقیم ارزشها با ارزشهای بازار استفاده نمی‌شود، بلکه تنها از بعضی عوامل که تحلیلگران بازار در ارزیابی خود از شرکت از آنها استفاده می‌کنند، بهره گرفته می‌شود.
- این روشها همانند روش های بازار سرمایه‌گذاری روی ارقام مالی تأکید می‌کنند، که باوجود کامل نبودن، دارای قابلیت حسابرسی هستند.

4. 4. روش های کارتهای امتیازی: این روشها بر مبنای شناسایی عناصر مختلف داراییهای نامشهود یا سرمایه فکری و شاخصها و مقیاسهای به دست آمده براساس کارت امتیازی و گزارش آنها به صورت گراف، استوارند. این روشها شبیه روش های مستقیم سرمایه فکری هستند و تنها تفاوتشان این است که در روش های کارت‌های امتیازی، برآوردی از ارزش پولی داراییهای نامشهود یا سرمایه فکری صورت نمی‌گیرد. این روشها دارای ویژگیهایی هستند:

- پیشنهادهای بالقوه‌ای برای ایجاد تصویر جامعتری از سلامت مالی مؤسسات ارائه می‌کنند.
- در این روشها، منابع سرمایه‌ای از پایین به بالا اندازه‌گیری می‌شوند.
- این روشها، برای سازمانهای غیرانتفاعی، واحدهای تجاری، بنگاههای دولتی و برای اهداف زیست محیطی و اجتماعی بسیار مفیدند.
- یکی از معایب این روشها این است که شاخصهای مورد استفاده در آنها از نوع شاخصهای محتوایی هستند. بدین معنی که برای هر هدف و هر سازمان می‌توانند متفاوت باشند و از این لحاظ مقایسه شرکتها با یکدیگر بسیار مشکل است.
- عیب دیگر آنها، عدم توانایی ربط دادن آنها به نتایج مالی است(دستگیر،۱۳۸۸، ص۳۲).
در هر حال منابع حسابداری متداول شامل منابع فیزیکی (اموال و ماشین آلات) و منابع پولی (وجه نقد و سرمایه گذاری ها) هستند. در حالی که منابع سازمانی با رویکرد سرمایه فکری شامل سرمایه انسانی، سرمایه سازمانی و سرمایه ارتباطی است. منابع فیزیکی و منابع پولی روی ارزش جاری تأثیر گذار هستند، در حالی که منابع سرمایه فکری روی ارزش آتی اثرگذار خواهند بود(ویلیام،۲۰۰۲).
۲-۲-۱۱- الگوهای اندازه گیری سرمایه فکری
الگوهای مختلفی که در جدول (۲-۳) معرفی شده است، در سطوح مختلفی توسط شرکت های بسیاری در دنیا استفاده شده است، اما میزان مقبولیت هر کدام به دقت مدیریتی و نیازهای سازمان بستگی دارد(علوی،۱۳۸۶، ص۱۳۵).
جدول(۲-۳): الگوهای موجود اندازه گیری سرمایه فکری (اسویبای، کارل اریک،۲۰۰۷)

الف: مطالعات کتابخانه ای : جهت تدوین مبانی نظری از کتاب ها و مقالات معتبر فارسی و لاتین استفاده شده است جهت دستیابی به مقالات از جستجوی اینترنتی نیز استفاده شده است. (بررسی اسناد و مدارک، آرشیوها، مقالات پژوهشی و پایان نامه‌های داخلی و خارجی)
ب- اطلاعات میدانی : برای جمع آوری داده ها مورد نیاز تحقیق پرسشنامه هایی طراحی میشود و بین نمونه آماری توزیع می در این پژوهش برای جمع آوری اطلاعات از ابزارهای جمع‌ آوری زیر استفاده می‌شود:

پرسشنامه یکی از ابزارهای رایج تحقیق و روشی مستقیم برای کسب داده‌های تحقیق است. پرسشنامه مجموعه‌ای از سوال‌ها (گویه‌ها) است که پاسخ دهنده با ملاحظه آنها پاسخ لازم را ارائه می‌دهد. این پاسخ، داده مورد نیاز پژوهشگر را تشکیل می‌دهد.
-مقیاس اندازه‌گیری نظرات
یکی از رایج ترین مقیاس‌های اندازه‌گیری نظرات مقیاس لیکرت است. این مقیاس از مجموعه‌ای منظم از سوالات (گویه‌ها) که به ترتیب خاصی تدوین شده است، ساخته می‌شود. این گویه‌ها حالت خاصی از پدیده مورد اندازه‌گیری را به صورت سوالاتی که از لحاظ ارزش اندازه‌گیری دارای فاصله‌های مساوی است، عرضه می‌کند. برای تدوین سوالات معمولا از عبارات مساعد و نامساعد درباره تحقیق مورد نظر به تعداد مساوی استفاده می‌شود. پاسخ دهنده میزان موافقت خود را با هر یک از عبارات در یک مقیاس درجه بندی شده که معمولا از یک تا پنج (یا تا نه) درجه است نشان می‌دهد. سپس پاسخ آزمودنی به هر یک از سوالات از نظر عددی ارزش گذاری می‌شود.
بخش عمده کار جمع آوری اطلاعات بوسیله پرسشنامه و از طریق کار میدانی به دست آمده است. پرسشنامه ای دارای ۱۷ سئوال در زمینه سرمایه اجتماعی می باشد که برای بررسی روایی آن از نظر خبرگان و اساتید راهنما و مشاور استفاده شده است و روایی آن نیز از طریق آزمون به دست آمده است و ۲۰ سئوال در زمینه رضایت شغلی می باشد که پایایی پرسشنامه ها به شرح ذیل میباشد. در ارتباط با ناشناس بودن پاسخ دهنده ها به آنها اطمینان داده شده است. میتوان گفت که پرسشنامه ای خوب است که به فرضیات مطرح شده پاسخ دهد و برای این کار بایستی سئوالات معرف و در برگیرنده فرضیات مورد نظر باشد و از نتایج بدست آمده از سئوالات به توان فرضیه را تایید و یا رد کرد. این پرسشنامه دارای سه متغیر برای سرمایه اجتماعی در ابعاد ساختاری به شناختی و ارتباطی و در قسمت دوم سئوالات مربوط به رضایت شغلی آورده شده است. سئوالات با مقیاس بسته – پاسخ و بر اساس طیف لیکرت می باشد که به صورت درجات کاملا موافقم، مخالفم ، کاملا مخالفم طراحی شده اند بعد از جمع آوری پرسش نامه به هریک از پاسخ ها نمره ۱ تا ۵ داده شد و جدول شماره ۱-۳ نشان دهنده تناظر شماره سئوالات با تغییرهای سرمایه اجتماعی و رضایت شغلی می باشد .
جدول ۱-۳- تناظر شماره سئوالات پرسشنامه با تغییرها

جدول ۲-۳ امتیاز بندی طیف لیکرت

اوایل دهه ۱۹۹۰

فعالیت گسترده شرکت‌های آمریکایی، اروپایی و ژاپنی در حوزه مدیریت دانش

اوسط دهه ۱۹۹۰

شبکه‌های بین‌المللی مدیریت دانش پدید می‌آید.

اواخر دهه ۱۹۹۰

مدیریت دانش در زمره فعالیتهای تجاری شرکت‌های بزرگ درمی‌آید.

هزاره سوم

اختصاص حدود ۵۵ درصد درآمد شرکتهای بزرگ اروپایی به مدیریت دانش

جدول۲-۱: گاهشمار مدیریت دانش (حسن زاده، ۱۳۸۸: ۱۶)
مدیریت دانش، تلاش نوین قرن موسوم به عصر دانایی، برای حفظ، هدایت و افزایش هدفمند سرمایه‌های دانشی سازمانهاست و به این اشاره دارد که سرمایه‌گذاری در علم، بهترین و بیشترین سود را به بار می‌آورد (آراسته و رزقی شیرسوار، ۱۳۸۹: ۷۱).

گفتنی است دانشمندان بسیاری بحث مدیریت دانش را در ادوار گوناگون مطرح یا بسط داده‌اند لیکن اجماع یکپارچه‌ای در مورد تاریخ شروع پیدایش آن وجود ندارد. اما اخیراً پایگاه اینترنتی اسکاجیت^[۱۹]، منبع شروع و نقطه آغاز مفهوم مدیریت دانش را از سال ۱۴۴۰ میلادی با پیدایش صنعت چاپ و نشر مصادف می‌داند. در این سایت آمده است که در سال ۱۶۸۹ جان لاک اولین شخصی بود که دانش را تعریف کرد و سپس مک لاپ در سال ۱۹۶۲ تلفیق واژه مدیریت و دانش را با عنوان دانش صنعتی بیان کرده است (آراسته و رزقی شیرسوار، ۱۳۸۹: ۷۲).
کارل اریک سویبی^[۲۰]، حسابدار سوئدی، در دهه ۹۰ میلادی زمانی که مشغول ارزیابی ‌ترازنامه مالی چند شرکت بزرگ سوئدی بود، متوجه نکته جالبی شد. بسیاری ازاین شرکت‌ها پس از انجام عملیات طولانی حسابداری، ارزشی در حدود چند کرون سوئد و حتی یک کرون نشان می‌دادند .حال آن که قیمت واقعی این شرکت‌ها که سهامداران حاضر به فروش آن بودند، بسیار بیشتر از قیمت هایی بود که سرمایه حسابداری نشان می‌داد. سویبی پس از بررسی‌های مختلف متوجه گردید که بخش اعظم از این اختلاف (اختلاف بین ارزش شرکت ها دربازار سهام و قیمت دارایی‌های مشهود این سازمانها) به سرمایه‌های دانشی درون ‌سازمان برمی‌گردد و برخاسته از توان دانشی این‌ سازمان در حل مسائل تخصصی است. اما نکته جالب وارد نشدن این دارایی ها در ترازنامه‌های حسابداری بود، چرا که اساساً چیزی تحت عنوان مفهوم سرمایه‌های ناملموس^[۲۱]وجود نداشت (آتشک و ماه زاده، ۱۳۸۸).
از سالهای پیش (تقریباً ازجنگ جهانی دوم) محدود بودن سرمایه‌های ملموس و فیزیکی و نیازبه افزایش برنامه ‌ریزی شده آنها، منجربه خلق شاخه‌های علمی مختلف شده بود.
به عنوان مثال، برنامه ‌ریزی خطی پژوهش عملیاتی، مکان یابی و تخصیص، طراحی کارخانه، تعمیرات و نگهداری، بهره‌وری ماشین‌آلات، برنامه‌ریزی تولید و … همگی در جهت مدیریت سرمایه‌های ملموس ایجاد شده بود، اما سرمایه‌های ناملموس تا آن زمان مورد توجه قرار نگرفته بود.
فعالیت سیوبی و پس از آن بکمن، نوناکا، ویگ و … باعث گردید، توجه صنعتگران و عالمان علوم صنعتی به سرمایه‌ ای بس عظیم، یعنی سرمایه‌ای‌ که با وجود تولید اکثریت ارزش افزوده کالا، کمتر تحت مدیریت و سازمان ‌دهی و برنامه‌ ریزی افزایش قرارمی‌گرفت، جلب شود. در جدول ۲-۲ تاریخچه تکوین مدیریت دانش ارائه شده است.

رویداد

طرح کننده

سال

ترازنامه نامشهود

سیوبی / کونراد

۱۹۸۶

ابداع مفهوم مدیریت دانش

کارل ویگ

۱۹۸۶

یکی از نخستین‌ها برای تکمیل مدیریت دانش در استراتژی تجاری‌‌اش

واتر هاوس

۱۹۸۹

یکی از نخستین مقالات منتشرشده در مورد مدیریت دانش

نوناکا و تاکوچی

۱۹۹۱

اهمیت به سرمایه فکری

مقدمه
دستیابی به هدف‌های علم یا شناخت علمی میسر نخواهد بود مگر زمانی که با روش‌شناسی درست صورت پذیرد. پژوهشگر باید توجه داشته باشد که اعتبار دستاوردهای تحقیق به‌شدت تحت تأثیر روشی است که برای تحقیق خود برگزیده است. در هر تحقیقی روش پژوهش از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.در حقیقت هر تحقیق از دو سطح مفهومی –نظری و مشاهدات تجربی تشکیل یافته است که روش تحقیق یک ارتباط بین این دو سطح می‌باشد و متأثر از چارچوب نظری مفروضات منبعث از آن است.

تحقیق را می‌توان تلاشی منظم و سازمان‌یافته برای بررسی مسئله‌ای خاص که به یک ‌راه‌حل نیاز دارد توصیف کرد؛ و شامل گام‌هایی است که طراحی و پیگیری می‌شود تا پاسخ‌هایی برای مسئله موردعلاقه ما در محیط کاری به دست آید. ( سکاران، ترجمه صائبی – شیرازی، ۱۳۸۴ ).
در این فصل کلیه مراحل روش‌شناسی تحقیق شامل: روش تحقیق، جامعه آماری موردمطالعه، نمونه آماری، ابزار جمع‌ آوری اطلاعات، اعتبار یابی ابزار پژوهش، روش تجزیه‌وتحلیل داده‌ها و آزمون‌های آماری مورد استفاده‌شده موردبررسی قرارگرفته است.
۳-۱ روش تحقیق:
روش‌های تحقیق مختلفی وجود دارد که استفاده از هر یک از روش‌های تحقیق بسته به ماهیت کار و متغیرهای موردبررسی توصیه می‌شود. هدف از انتخاب روش تحقیق آن است که محقق مشخص نماید چه شیوه و روشی اتخاذ کند تا او را هر چه سریع‌تر، دقیق‌تر، آسان‌تر و ارزان‌تر در دستیابی به پرسش‌های تحقیق یاری نماید.
روش تحقیق در علوم رفتاری با توجه به ملاک‌های ۱ هدف تحقیق ۲ نحوه گردآوری داده‌ها ۳ نحوه اجرا مشخص می‌شود. (بازرگان، ۱۳۸۷ ).
تحقیق حاضر ازنظر هدف یک تحقیق کاربردی می‌باشد زیرا قصد دارد تا به ” بررسی تأثیر فناوری اطلاعات بر پیاده‌سازی مدیریت دانش در جامعه موردپژوهش ” بپردازد.
این تحقیق به‌صورت کتابخانه‌ای و میدانی انجام‌گرفته و با انجام مراحل زیر به فرضیات تحقیق پاسخ‌داده‌شده است:
۱ بررسی تحقیقات مشابه
۲ مطالعه علمی پیرامون موضوع با بهره گرفتن از کتب و مقالات فارسی و لاتین
۳ تعیین روش تحقیق و تعیین اندازه نمونه
۴ تهیه و تنظیم پرسشنامه بر اساس ادبیات موضوع
۵ جمع‌ آوری اطلاعات
۶ تجزیه‌وتحلیل داده‌های آماری با بهره گرفتن از نرم‌افزار اس پی اس اس
۷ نتیجه‌گیری و ارائه پیشنهاد‌ها
۳-۲ جامعه آماری
پس از انتخاب موضوع تحقیق و بیان مسئله یکی از تصمیمات مهمی که پیش روی پژوهشگر قرار دارد انتخاب نمونه است. نمونه‌ای که باید نماینده جامعه‌ای باشد که پژوهشگر قصد تعمیم‌یافته‌های خود به آن جامعه را دارد. اگر محقق پژوهش خود را بر تمامی افراد جامعه اجرا کند روش او سرشماری خواهد بود یعنی محقق باید تمامی افراد جامعه را تک‌تک موردبررسی و آزمون قرار دهد؛ اما چون اکثر پژوهشگران توان و زمان اجرای پژوهش بر کل جامعه را ندارند به همین دلیل پژوهش خود را بر محدود به نمونه کوچکی می‌سازند. ” جامعه عبارت است از مجموعه‌ای از افراد یا واحدها که دارای حداقل یک صفت مشترک باشند؛ و تعریف جامعه آماری باید جامع و مانع باشد.” نمونه‌گیری عبارت است از ” انتخاب تعدادی از افراد، حوادث و اشیا از یک جامعه تعریف‌شده به‌عنوان نماینده آن جامعه. ” اولین قدم در نمونه‌گیری تعریف جامعه موردنظر است و هدف نوعی نمونه‌گیری است که تمام افراد جامعه جهت انتخاب شدن شانس برابر داشته باشند. ( مقیمی، دهکردی، ۱۳۹۰ ).
جامعه آماری تحقیق، کارکنان اداره کل درمان تأمین اجتماعی استان تهران می‌باشد که با برخورداری از ۸۰۰۰ کارکنان بزرگ‌ترین اداره درمان کشور است و یک‌سوم امر درمان را بر عهده دارد و مهم‌ترین منبع اطلاعانی در این تحقیق نیز مجموعه کارکنان اداری و درمانی ( پزشکان و پرستاران) بخش‌های مختلف بیمارستان‌های تأمین اجتماعی می‌باشند که جامعه آماری این تحقیق را تشکیل می‌دهد.
۳-۳ حجم نمونه و روش نمونه‌گیری:
تعیین حجم نمونه اهمیت زیادی در تعمیم نتایج آزمون به جامعه دارد. در تعیین حجم نمونه واریانس داده‏ها، خطای آزمون (برآورد )، دقت موردنظر، حجم جامعه و توزیع آماری مؤثرند. معمولاً واریانس داده‌ها از قبل مشخص نیست که یا از تحقیقات مشابه و قبلی می‌توان استفاده کرد و یا از رابطه تخمین زیر استفاده کرد کمترین- بیشترین = انحراف معیار
۶
اگر طیف لیکرت ۵ تای باشد مقدار تقریبی انحراف معیار عبارت است از:
در این تحقیق نیز از همین روش استفاده کردیم. اگر خطای برآورد دقت برآورد و انحراف معیار باشد. حجم نمونه اجزای جامعه‌ی نامتناهی عبارت است از:
در این تحقیق فرض کردیم که۰/۰۵ ابراین و و باشد بنابراین:
در این تحقیق تعداد جامعه آماری ۸۰۰۰ نفر است که با توجه به تعداد نسبتاً زیاد آن‌ ها از شیوه جامعه نامتناهی استفاده گردید و از روش نمونه‌گیری چندمرحله‌ای برای تعیین حجم نمونه‌ها استفاده شد. بدین‌صورت که ابتدا ۳ بیمارستان به‌صورت تصادفی انتخاب و سپس از هر بیمارستان حدود ۴۳ نفر نمونه به‌صورت تصادفی انتخاب گردید.
۳- ۴ روش و ابزار گردآوری اطلاعات
۳-۴-۱ روش گردآوری اطلاعات:
مطالعات کتابخانه‌ای: جهت گرداوری اطلاعات درزمینه‌ی مبانی نظری و ادبیات تحقیق موضوع، از منابع کتابخانه‌ای، مطالعه کتاب‌های موردنیاز و نیز از شبکه جهانی اطلاعات استفاده‌شده است.
تحقیقات میدانی: به‌منظور جمع‌ آوری داده‌ها و اطلاعات برای تجزیه‌وتحلیل از پرسشنامه استفاده خواهد شد
۳-۴-۲ ابزار گردآوری اطلاعات
روش جمع‌ آوری داده‌ها در هر تحقیقی بایستی به‌گونه‌ای باشد که بتواند اطلاعات موردنیاز و دقیق را برای محقق فراهم سازد.
پرسشنامه یکی از رایج‌ترین ابزارهای تحقیق و روشی مستقیم جهت کسب داده‌های تحقیق است. پرسشنامه مجموعه‌ای از سؤالات است که پاسخ‌دهنده باملاحظه آن‌ ها پاسخ لازم را ارائه می‌کند که ابن پاسخ‌ها داده‌های موردنیاز پژوهشگر را تشکیل می‌دهند. از طریق سؤالات پرسشنامه می‌توان علاقه، دانش و نگرش فکری فرد را موردبررسی قرارداد. ( بازرگان و همکاران، ۱۳۸۸ ).
در این پژوهش نیز ابزار اندازه‌گیری، پرسشنامه بود که در سه بخش مجزا به‌صورت زیر طراحی گردید.نمونه‌ای از پرسشنامه در انتها به‌صورت پیوست ارائه‌شده است.
بخش اول: این بخش دربرگیرنده درخواست تکمیل پرسشنامه می‌باشد که طی آن جهت برقراری رابطه با پاسخ‌دهندگان و ایجاد انگیزه پاسخگویی آنان می‌باشد
بخش دوم: این بخش حاوی ۷ سؤال به‌منظور دستیابی به اطلاعات عمومی پاسخ‌دهندگان که شامل جنسیت، سن، مدرک تحصیلی، رده سازمانی، سابقه خدمت و … است.
بخش سوم: این بخش که اصلی‌ترین بخش پرسشنامه است شامل ۴۰ سؤال مربوط به فناوری اطلاعات و مدیریت دانش است به شرح جدول زیر:
جدول ( ۳-۱ ) ترکیب سؤالات پرسشنامه