نقش پنجم معلم، آموزش است. در این نقش معلم مطابق با نظریهی یادگیری زایشی، باید کارهای زیر را انجام بدهد: معلم در این نظریه به تدریس مستقیم مطالب نمیپردازد، بلکه آنها را به صورت غیر مستقیم آموزش میدهد. از جمله کارهای دیگری که معلم باید در این نقش انجام بدهد، تسهیل یادگیری و خلق معنا توسط یادگیرندگان است. زیرا هدف نهایی از این نظریه این است که یادگیرندگان به قابلیت خلق معنا برسند. و نهایتاً آموزش مهارتهای خود-تنظیمی به یادگیرندگان که پرورش این مهارتها میتواند بسیار به خلق معنا کمک نماید. نقش ششم معلم، به کارگیری فنون انگیزشی است. در این نقش معلم باید طی فرایند یاددهی-یادگیری خود از فنون مختلف انگیزشی بهره ببرد. برخی از کارهایی که او برای به کارگیری این فنون مطابق با نظریهی یادگیری زایشی باید انجام بدهد عبارتند از: ایجاد علاقه در یادگیرندگان نسبت به موضوع و همچنین او باید به یادگیرندگان کمک کند تا آنها موفقیتها و شکستها را به خودشان نسبت بدهند. ج) محتوا در نظریهی یادگیری زایشی مطابق با نظریهی یادگیری زایشی باید به ترتیب و توالی محتوا توجه کرد که براساس دانش پیشین و تجارب قبلی او در رابطه با موضوع باشد. همچنین محتوا طوری ارائه گردد که یادگیرنده در آن نقش فعالی ایفاء نماید، نه این که او تنها شنونده و منفعل در جریان ارائه محتوا باشد. نقشهای معلم، یادگیرنده و محتوا با بهره گرفتن از تحلیل محتوای کیفی به صورت جدول ۲-۴ براساس نظریهی یادگیری زایشی به شرح زیر آمده است. جدول ۲-۴. یافته های حاصل از تحلیل محتوای کیفی از نظریهی یادگیری زایشی از منظر نقشها وظایف یادگیرنده خلق و زایش معنا مرتبط ساختن اطلاعات جدید به قدیم مرتبط ساختن اطلاعات جدید به یکدیگر با بهره گرفتن از راهبردهای شناختی فعال در جریان یادگیری توجه انتخابی به محرکها مشارکت در جریان یاددهی- یادگیری به کارگیری مهارتهای خود-تنظیمی معلم درک صحیح از مدل یادگیری زایشی آگاهی از فرآیندهای یادگیری زایشی آگاهی از وجود رابطه مستقیم بین سطح سؤالات با سطح خلق معنا آگاهی از وجود رابطه مستقیم بین بررسی موضوع از دیدگاه های مختلف و سطح درک و فهم یادگیرندگان از موضوع فعالسازی دانش و تجارب پیشین طرح سؤالات، سناریوی مبتنی بر مسأله، داستان، تمثیل و غیره برای فعالسازی دانش قبلی طرح سوال برای جلب توجه طرح سؤالات عمیق از موضوع در راستای به کارگیری تجارب و دانش پیشین یادگیرندگان فرصتدهی به یادگیرندگان برای کنترل درک و فهم یادگیرندگان از خود برای به کارگیری راهبردهای یادگیری تأمل روی موضوع شناخت یادگیرندگان آگاهی از انگیزههای دانشآموزان و علایق آنها به طور کلی آگاهی از میزان ارزشدهی آنها به موضوع (پیشتصوراتشان، عقاید و نگرش آنها به موضوع) آگاهی از میزان خود-تنظیمی هر یک از دانشآموزان
طراحی، تدوین و اعتباریابی مدل مبتنی بر یادگیری زایشی به منظور افزایش بازده های یادگیری سطح بالا در یاد گیرندگان در درس زیست شناسی دوره ی دبیرستان- قسمت ۲۴
