فشار شغلی تمایل به ماندن در سازمان التزام و درگیری شغلی رفتارهای بازخوردی(ترک خدمت و تمایل به ترک خدمت) حمایت سازمانی ادراک شده حمایت سرپرست پاداشهای سازمانی (پرداخت و مزایا و ترفیع) زمینه های شغلی(امنیت شغلی،فشارهای شغلی،آموزش و بعد سازمان مشخصات فردی(شخصیت) و مشخصات جمعیتی (سن و جنس) انصاف و مساوات در رفتار(عدالت سازمانی) شکل (۲-۶) پیش شرطها و تأثیرات حمایت سازمانی (۲۰۰۲،rhoades etal). بخش سوم تعهد سازمانی ۲-۳)بخش سوم: تعهد سازمانی ۲-۳-۱) مقدمه کارایی و توسعه هر سازمان تا حد زیادی به کاربرد صحیح نیروی انسانی بستگی دارد. هر قدر که شرکتها و سازمانها، بزرگتر می شوند بالطبع به مشکلات این نیروی عظیم نیز اضافه می شود. مدیران در ارتباط با مسائل گوناگون سعی در کنترل مداوم کارکنان خود دارند. تصور مدیران این است که وقتی شخصی در یک محل استخدام می شود باید تمام شرایط آن سازمان را بپذیرد. بعضی از مدیران بر روی این مساله که رضایت کارکنان را می توان از طریق پاداش و ترغیب به انجام کار افزایش داد،پا فشاری می کنند. شاید تصور مدیران این است که کارکنان،زیردستان آنها هستند و باید فرامین آنها را بپذیرند. اگرچه امروزه به دلیل اینکه کارکنان در زیر فشار مالی زیادی بسر می برند بیشتر توجه و تمایل آنها به مسائل اقتصادی کار است، ولی بتدریج کارکنان علاقه مند به انجام کارهای با مفهوم و خواهان استقلال شغلی بیشتری در کار خود هستند، تا بدین طریق احساس ارزشمندی به آنها دست دهد. یکی از مهمترین مسائل انگیزشی که امروزه با حجم گسترده ای در مطالعات روانشناسی صنعتی و سازمانی در غرب گسترش یافته، مساله تعهد سازمانی است که به این موضوع خواهیم پرداخت. در بین نگرشهای شغلی تعهد سازمانی به خاطر روابطی که با انگیزش، درگیری شغلی، غیبت و ترک خدمت دارد مورد توجه زیادی قرار گرفته است. تعهد سازمانی به عنوان پیوند عاطفی بین کارکنان و سازمانشان تعریف شده است. ۲-۳-۲) تعاریف و مفاهیم تعهد سازمانی تعهد بر وزن تفعل،از ریشه ((ع ه د)) است و در لغت به معنای بر عهده گرفتن و عهد و پیمان بستن آمده است (کاتوزیان،۱۳۸۲،ص ۱۱۳۹).احتمالا بیشترین تحقیقات نزدیک به تعهد سازمانی به کارهای مودی و پورتر و استیرز[۶۸] در سال ۱۹۸۲ بر می گردد که وابستگی عاطفی کارکنان به سازمانشان را تاکید می نمودند. این دیدگاه ویژگیهای تعهد سازمانی را اینگونه بیان می کرد: ۱٫ اعتقاد قوی و پذیرش اهداف و ارزشهای سازمان ۲٫ تمایل به تلاش زیاد برای سازمان ۳٫ علاقه شدید به ماندن به عنوان عضوی از سازمان (۲۷٫p،۱۹۸۲،et al mowday). تعهد سازمانی یکی از فعالیتهای اساسی و از اهداف نهایی تلاش سازمانها برای ادامه حیاتشان می باشد. علت آن بخاطر این است که افرادی که سطح بالایی از تعهد سازمانی دارند بیشتر سازگارند، راضی اند، بهره ورترند و با حس وفداری قوی و پاسخگوئی زیاد کار می کنند و برای سازمان هزینه کمتری دارند (۶۹۵٫p،۲۰۱۰،yavuz). مطابق تحقیقات جروس[۶۹] تعهد سازمانی بخش مهمی در حالات روانی فرد است به خاطر اینکه فردی که تعهد بالایی را تجربه می کند خود را در رفتارهای بسیاری درگیر می کند مثل رفتارهای شهروندی و عملکرد بالا و بر این عقیده است که برای سازمان مفید باشد. مفهوم تعهد سازمانی علاقه قابل ملاحضه ای را همچون تلاش شدید برای فهمیدن،پایداری در فدارکاری کارکنان برای سازمان جلب می کند. آلن و میر[۷۰] در تئوری هایشان بیان کرده اند که کارکنان با تعهد عاطفی بالا می مانند برای اینکه می خواهند بمانند، کارکنان با تعهد مستمر بالا می مانند برای اینکه نیاز دارند که بمانند و کارکنان با تعهد هنجاری بالا می مانند برای اینکه احساس می­ کنند باید بمانند(۳۳۰٫p،۲۰۰۹،cohen). تعهد سازمانی مانند مفاهیم دیگر سازمانی به شیوه های متفاوت تعریف شده است. معمولی ترین شیوه برخورد با تعهد سازمانی آن است که تعهد سازمانی آن است که تعهد سازمانی را نوعی وابستگی عاطفی به سازمان در نظر می گیرند. بر اساس این شیوه، فردی که به شدت متعهد است، هویت خود را از سازمان می گیرد، در سازمان مشارکت دارد و با آن در می آویزد و از عضویت در آن لذت می برد. از نظر رابینر[۷۱] تعهد سازمانی حالتی است که فرد سازمان را معرف خود می داند و آرزوی باقی ماندن در سازمان را دارد(رابینز،۱۳۸۴،ص ۲۶۶). پورتر،استیرز و مودی[۷۲] : تعهد سازمانی عبارت است از تعیین هویت یک فرد با سازمان خاص و میزان درگیری و مشارکت و همکاری او با سازمان متبوعش (۳۶۴٫p،۲۰۰۸،etal steyrer). کوهن[۷۳]: تعهد سازمانی نیرو و توانی است که افراد را ملزم و موظف می کند تا در راستای یک یا چند هدف،رفتار و کنش های مربوط به هم را ایفا کنند(زکی،۱۳۸۷،ص۹۹). آرنولد[۷۴]: تعهد سازمانی قدرت و نیروی واقعی است تا افراد، خود را به سازمان ملتزم و سازمان را معرف خود بدانند(زکی،۱۳۸۷،ص۹۹). میلر[۷۵]: تعهد سازمانی موجب می شود تا فرد،هویت خود را با سازمان و اهداف آن منطبق بداند و آرزو کند تا عضوی از سازمان کارش باشد(زکی،۱۳۸۷،ص۹۹). چاتمن و اورایلی[۷۶] : تعهد سازمانی را به معنی حمایت و پیوستگی عاطفی با اهداف و ارزشهای یک سازمان،به خاطر خود سازمان و دور از ارزشهای ابزاری آن “وسیله ای برای دستیابی به اهداف دیگر” تعریف می کند (اسماعیلی،۱۳۸۰،ص۳۷). مورهد و گریفین[۷۷] : تعهد سازمانی را احساس هویت و وابستگی فرد به سازمان دانسته اند. از نظر آنها کارکنانی که دارای تعهد و پایبندی هستند،نظم بیشتری در کار خود دارند، مدت بیشتری در سازمان می مانند و بیشتر کار می کنند(مورهد و گریفین،۱۳۷۴،ص۹۴). استرون[۷۸] : تعهد سازمانی عبارت از نگرشهای مثبت و منفی افراد نسبت به کل سازمان” نه شغل” است که در آن مشغول به کارند. در تعهد سازمانی شخص نسبت به سازمان احساس وفاداری قوی دارد و از طریق آن سازمان خود را مورد شناسایی قرار می دهد(اسماعیلی،۱۳۸۰،ص۳۷). شلدون[۷۹]: تعهد سازمانی را نگرش یا جهت گیری که هویت فرد را به سازمان مرتبط یا وابسته می کند تعریف می کند. (اسماعیلی،۱۳۸۰،ص۳۷). کانتر[۸۰] :تعهد سازمانی را تمایل عاملان اجتماعی به اعطای نیرو و وفادای خویش به سیستم های اجتماعی می داند (اسماعیلی،۱۳۸۰،ص۳۷). شهید مطهری: تعهد به معنی پایندی به اصول و فلسفه یا قراردادهایی است که انسان به آنها معتقد است و پایدار به آنها می باشد. فرد متعهد کسی است که به عهد و پیمان خود وفادار باشد و اهدافی را که به خاطر آنها و برای حفظ پیمان بسته است صیانت کند (اسماعیلی،۱۳۸۰،ص۳۷). به عقیده سالانسیک[۸۱] تعهد حالتی است در انسان که در آن فرد با اعمال خود و از طریق این اعمال اعتقاد می یابد که به فعالیتها تداوم بخشد و مشارکت موثر خویش را در انجام انها حفظ کند. (اسماعیلی،۱۳۸۰،ص۳۷). بوکانان[۸۲] : تعهد را نوعی وابستگی عاطفی و تعصب آمیز به ارزشها و اهداف سازمان می داند،وابستگی به نقش فرد در رابطه با ارزشها و اهداف و به سازمان فی نفسه جدای از ارزش ابزاری آن (اسماعیلی،۱۳۸۰،ص۳۷). به نظر لوتانز و شاو[۸۳] : تعهد سازمانی به عنوان یک نگرش اغلب این گونه تعریف شده است: ۱٫تمایل قوی به ماندن در سازمان ۲٫تمایل به اعمال تلاش فوق العاده برای سازمان ۳٫اعتقاد قوی به پذیرش ارزشها و اهداف وجه اشتراک تعاریف بالا این است که تعهد حالتی روانی است که رابطه فرد را با سازمان مشخص کند،تصمیم به ماندن در سازمان یا ترک آن را بطور ضمنی در خود دارد (اسماعیلی،۱۳۸۰،ص۳۷). می یر و آلن[۸۴]: تعهد سازمانی ساختاری چند بعدی است که احساس تعلق و وابستگی افراد نسبت به سازمانشان را توصیف می کند(۴۸۶٫p،۲۰۰۸،et al markovits). هرسکوویچ و می یر[۸۵] : تعهد نیرویی است که فرد را ملزوم و مقید به روش و طریقی کرده است که مرتبط با هدف خاصی است(۹۹۳٫p،۲۰۰۴،meyer). ۲-۳-۳) ضرورت و اهمیت توجه به تعهد سازمانی یکی از عوامل موثر در عملکرد نیروی انسانی داشتن تعهد سازمانی است.تعهد سازمانی رفتارهای افراد را تحت تاثیر قرار می دهد.تعهد بیانگر احساس هویت و وابستگی فرد به سازمان است و هیچ سازمانی نمی تواند بدون تعهد و تلاش کارکنان موفق گردد(یعقوبی و دیگران،۱۳۸۶،ص۶۳). دلایل زیادی وجود دارد از اینکه چرا یک سازمان بایستی سطح تعهدات سازمانی اعضایش را افزایش دهد،تعهد سازمانی یک مفهوم جدید بوده و بطور کلی با وابستگی و رضایت شغلی تفاوت دارد.(فرهنگی و دیگران،۱۳۸۴،ص۱۴). ثانیا تحقیقات نشان داده است که کارکنانی که تعهد بالایی دارند دوست ندارند سازمان را ترک کنند(۱۹۹۳،tett&meyer، ۱۹۹۰، mathieu&zajac)، به نظم و مقررات توجه دارند(۲۰۰۲،& topolnytsky،herscovitch، meyer، stanley)، عملکرد همراه با کارایی دارند (۲۰۰۲،riketta،۲۰۰۵،cooper-hakim&viswesvaran) و(۲۰۰۲، riketta، ۲۰۰۲،et al meyer)، شهروند سازمانی خوبی هستند(۳٫p،۲۰۱۰،et al meyer). لوتانز[۸۶] اظهار می دارد که در متون تحقیقی اخیر، نگرش کلی تعهد سازمانی، عامل مهمی برای درک و فهم رفتار سازمانی و پیش بینی کننده خوبی برای تمایل به باقی ماندن در شغل آورده شده است. تعهد و پایبندی مانند رضایت،دو طرز تلقی نزدیک به هم هستند که به رفتارهای مهمی مانند جابجایی و غیبت اثر می گذارند. همچنین تعهد و پایبندی می تواند پیامدهای مثبت و متعددی داشته باشند، کارکنانی که دارای تعهد و پایبندی هستند، نظم بیشتری در کار خود دارند،مدت بیشتری در سازمان می مانند و بیشتر کار می کنند.مدیران باید تعهد و پایبندی کارکنان را به سازمان حفظ کنند و برای این امر بتوانند با بهره گرفتن از مشارکت کارکنان در تصمیم گیری و فراهم کردن سطح قابل قبولی از امنیت شغلی برای آنان، تعهد و پایبندی را بیشتر کنند.اندیشه تعهد موضوعی اصلی در نوشته های مدیریت است.این اندیشه یکی از ارزشهای اساسی است که سازماندهی بر آن متکی است و کارکنان بر اساس ملاک تعهد،ارزشیابی می شوند. اغلب پرسشهایی به عمل می آید از قبیل: آیا اضافه کار خواهد کرد؟ایا روزهای تعطیل بر سر کار خواهد آمد؟ آیا دیر می آید یا زود می رود؟ اغلب مدیران اعتقاد دارند که این تعهد برای اثربخشی سازمان ضرورتی تام دارد(اسماعیلی،۱۳۸۰،ص۳۸). اهمیت وقوع تعهد سازمانی به روابط پیچیده بین سازمان و کارکنانش و اینکه تعهد سازمانی تا چه اندازه ای می تواند رفتارهای کاری مثبت(مثل رفتارهای فرا نقش) را ارتقا دهد،در بر می گیرد. گریفین و هیپبورن[۸۷] معتقد بودند که ادراک و ارتقا تعهد برای کارایی و اثربخشی سازمان امری ضروری است(۶۴۷٫p،۲۰۰۷،etal lambert). تحقیقات نشان می دهند که تعهد با ترک خدمت و خروج از شغل رابطه منفی و با عملکرد بالا رابطه مثبت دارد(۳۶۴٫p،۲۰۰۸،etal steyrer). تعهد سازمانی پیامد و اثرات -عملکرد شغلی -رفتارهای بازخوردی(بازدهی)