۲-۱۷- استراتژی استقرار دولت الکترونیک

اولین گام در تدوین استراتژی دولت الکترونیک تعریف آن است. بدین معنا که سیاستگذاران باید بدانند که دقیقا در پی دست یافتن به چه چیزی هستند. دولت الکترونیک ظرفیت‌های بالایی برای ایجاد ارتباطات الکترونیک بین دولت و شهروندان، دولت با بخش خصوصی و اجزای مختلف درون دولت دارد. هر حکومتی با توجه به شرایط خاص خود می‌تواند در هنگام تدوین استراتژی دولت الکترونیک مورد نظر خود، قلمرو نفوذ و گسترش این پدیده را تعریف کند. (سعیدی، ۱۳۸۲: ۱۰۳)

پس از این مرحله باید نسبت به تدوین استراتژی اقدام شود. این استراتژی از این لحاظ حائز اهمیت است که برنامه های عملی مهندسی مجدد فرآیندها و رویه‌ها را به گونه‌ای که در راستای دولت الکترونیک و حمایت کننده آن باشد، هدایت کرده و همچنین گام‌های اولیه حرکت را تعیین می‌سازد.

• • این استراتژی باید دربرگیرنده مراحل ذیل باشد؛

• • تعریف ساختار دولت الکترونیک و اجزا و عناصر کلیدی آن.

• • تعیین مخاطبان و کاربران دولت الکترونیک.

• • ترسیم چشم اندازی که به سادگی قابل درک باشد و دربرگیرنده نتایج مورد انتظار از دولت الکترونیک باشد.

• • تعیین اهداف عملیاتی که قابل سنجش و قابل اندازه گیری باشند.

• • تعیین خط مشی‌های لازم به منظور حمایت از تحقق مطلوب دولت الکترونیک تعریف شیوه‌ای که میزان آمادگی سازمانی برای استقرار دولت الکترونیک را تعیین کند.

• تعریف فرایند و مراحل استقرار دولت الکترونیک (یعقوبی، ۱۳۸۳: ۱۲۰)

۲-۱۸-راهکارهای دولت الکترونیک در جهت ارتقاء سطح خدمات

دولت الکترونیک باید در جهت ارتقاء سطح خدمات در هر یک از ابعاد بیان شده تلاش کند. به همین دلیل در کلیه فعالیت هایی که در این راستا صورت می‌گیرد ، باید راهکارهای زیر در نظر گرفته شود:

• • ساده سازی نحوه ارائه خدمات به مشتریان و تسهیل دسترسی به آن ها

• • بهبود کارایی و اثربخشی دولت از طریق حذف لایه ها و سطوح مدیریتی

• • تسهیل دسترسی مشتریان به اطلاعات از این طریق که مشتری مداری جایگزین بوروکراسی اداری شود

• • بهبود وضعیت ‌پاسخ‌گویی‌ به مشتریان و تضمین ‌پاسخ‌گویی‌ در خصوص نیازهای آنان

• • ساده سازی فرآیندهای کسب و کار مؤسسات ، کاهش هزینه ها از طریق یکپارچه سازی و حذف سیستم های زاید

• • ایجاد بینش نتیجه گرایی در دولت

• افزایش میزان خلاقیت از طریق به کارگیری روند بخش خصوصی در امور دولتی

در این بحث، ارباب رجوع می‌تواند هر یک از مردم، بخش خصوصی و یا حتی دیگر سازمان های دولتی باشد . (رضایی، ۱۳۸۳: ۹۶)

۲-۱۹-نظریه کارو برای تحقق دولت الکترونیک

یکی از الزامات اساسی برای ورود دولت به عصر دیجیتال آن است که فناوری ارتباطی و اطلاعاتی جدید جانشین جریان مکاتبات بین هرم دولت و دریافت کنندگان خط مشی و مشتریان خدمات دولتی شود. همکاری گسترده بین دولت و مشتریان نه تنها مسئله ای مربوط به مراوده الکترونیکی است بلکه هدف کیفیت بیش تر و قابل اعتماد بودن خدمات است .

بر اساس نظریه “کارو” برای تحقق دولت الکترونیک در جامعه اقدامات زیر ضروری است:

• • رهبری جامعه از بالای هرم

• • ایجاد بینش سازمانی

• • تعهد به تامین منابع

• • حمایت واقعی از تغییر و تحول

• اجرای سریع (طوسی، ۱۳۸۰: ۳۳)

ساز و کار اصلی شهر الکترونیک حضور و وجود دولت الکترونیک است. سهم ایران در دنیای الکترونیک تنها ۲ درصد است. آنچه مسلم است این است که برای استحکام دولت الکترونیک به برنامه استراتژیکی برای شهروندان نیاز داریم، این برنامه در واقع از ابتدا شهروند را برای زندگی در عصر دیجیتال آماده می‌کند. در صورت عدم اجرای یک برنامه راهبردی برای شهروندان امکان تحقق طرح شهر الکترونیک و دولت الکترونیک به وجود نخواهد آمد. (صنایعی، ۱۳۸۱: ۷۲)

۲-۲۰-مراحل اجرای دولت الکترونیک

کشورهایی که برنامه های اجرای دولت الکترونیکی را شروع کرده‌اند، بنا به تجربه ، مراحل ضروری این کار را از قرار زیر دانسته اند:

اطلاع رسانی : اطلاعات مورد نیاز در اختیار مشتریان و کاربران قرار داده می شود . مانند اطلاعات لازم برای کسب مجوز شکار یا صدور گواهینامه رانندگی.

ارتباط یک طرفه : فرم های الکترونیکی ، مشخص ترین وجه این مرحله است. سازمان ها، فرم ها را به صورت های مختلف در اختیار متقاضیان قرار می‌دهند ، اما کاربران پس از گرفتن فرم ها باید به روش سنتی برای پرکردن و ارسال آن ها اقدام کنند.

ارتباط دوسویه : کاربران می‌توانند نه تنها فرم ها را دریافت کنند، بلکه به صورت آنلاین آن ها را هم پر کرده و ارسال کنند. البته در این مرحله ، برخی عملیات مانند تعاملات مالی یا تعیین هویت متقاضی هنوز به روش سنتی صورت می‌گیرد. (فقیهی و همکاران، ۱۳۸۳: ۷۶)

تراکنش ها و تعاملات: تمامی فرآیندها و عملیات از ابتدا تا انتها با توجه به امکانات به صورت الکترونیکی انجام می شود. در این مرحله تمامی ابعاد دولت الکترونیک باید پیاده شده باشد.

با افزایش چشمگیر مشاغلی که با تجارت الکترونیک مرتبط هستند، سازمان های عمومی در تلاش اند تا به هر نحو دولت الکترونیک را بپذیرند. تا توانایی رقابت با بازار را در عرصه های بین‌المللی از دست ندهند. (فقیهی و همکاران، ۱۳۸۳: ۷۷)

۲-۲۱- ابزارهای دولت الکترونیک

تلفن‌های همراه و دیگر ابزارهای مخابراتی بی‌سیم امروزه به عنوان یکی از مهم‌ترین وسایل در دولت الکترونیکی محسوب شده‌اند. ‌بر اساس اطلاعات منتشر شده از سوی سازمان حفظ امنیت عمومی آمریکا، ۴۰ درصد افرادی که با شماره اضطراری ۹۱۱ تماس حاصل کرده بودند از تلفن‌همراه استفاده کرده بودند. دولت آمریکا با بهره گرفتن از نوآوری‌های جدید خود در این زمینه می‌کوشد تا به هنگام برقراری تماس با تلفن‌همراه، ظرف مدت زمانی بسیار کوتاه محل تماس را مشخص کند. هم‌اکنون در دولت آمریکا ضرب‌العجلی مشخص شده که تا پیش از رسیدن به آن باید این طرح عملی شود. به نظر می‌رسد در آینده‌ای نه‌چندان دور ما این توانایی را پیدا خواهیم کرد که به هنگام برقراری تماس با شماره ۹۱۱، کارشناسان ما بتوانند محل برقراری تماس را مشخص و در زمانی کوتاه خود را به آن‌جا برسانند. (ریاحی، ۱۳۸۲: ۷۸)

۲-۲۲- پرتال به عنوان یکی از مؤلفه‌ های دولت الکترونیک

در دولت الکترونیک پرتال به عنوان اولین مرحله از برقراری ارتباط، وب سایتی است که به بنا به تعریف ویکی پدیا دروازه ای به سوی منابع اطلاعات جهانی، اینترنت و اینترانت می‌باشد. پرتال به عنوان وب سایت اصلی در دولت ها، به شهروندان دولت الکترونیک حق انتخاب از کلیه خدمات ارائه شده از سوی دولت خدمات شهروندان به صورت بر خط را می‌دهد.

در واقع یک پرتال فراهم آورنده ی استفاده ی آسان و دسترسی به تمام اطلاعات و خدمات دولتی می‌باشد.‌به این علت رشد قابل ملاحظه ای در دولت ها برای استفاده از فناوری پرتال دیده می شود.

اهداف راه اندازی پورتال را می توان این گونه بیان نمود.

• • دسترسی آسان شهروندان به اطلاعاتی که ‌در مورد خدمات دولتی نیاز دارند