۲- لهمن (۱۹۵۳) در تحقیقی که حدود۶۰ سال پیش انجام داده است تأکید زیادی بر سن۳۰ تا ۴۰ سالگی به منزله ی خلاق ترین دوره سن مردان می‌کند و معتقد است که بعد از۴۰ سالگی از هوش زیبایی شناسی و میزان خلاقیت افراد کاسته می شود ولی محققی دیگر در تحقیقی متوجه شده است که در بسیاری از زنان دوره
شکوفایی و خلق اولین اثر آن ها ( اعم از کتاب، نقاشی و دریافت جوایز بین‌المللی ) در سنین بعد از۶۰ تا ۷۰ بوده است که شاید یکی از دلایل کاهش خلاقیت در مردان بعد از سنین۴۰ تا ۵۰ سالگی قبول مسئولیت های اجتماعی و مشاغل اداری باشد که در مقابل حفظ خانواده برعهده دارند که در نتیجه ی آن توجه کمتری بسوی خلاقیت معطوف می‌کنند. ( تسبیح سازان، ۱۳۸۰ )
– حمیدی در بحث همبستگی سن و خلاقیت با توجه به تحقیقات صورت گرفته به موارد زیر اشاره داشته است: ۱- سیمونتون (۱۹۹۹) اظهار داشت که خلاقیت عملکردی مربوط به سن است، به طور کلی افزایش در خلاقیت بین۳۰-۲۰ سالگی است و به نظر می‌رسد بین۵۰-۳۰سالگی به اوج خود برسد و در دهه های بعدی کاهش یابد ، اوج خلاقیت در کارهای مختلف ، سنین متفاوتی را شامل می شود ؛ مثلا” در ریاضی و فیزیک۳۰ -۲۰ سالگی و حدود۴۰ سالگی به سرعت افول دارد اما در بیولوژی و دارو پزشکی۵۰-۴۰-۳۰ سالگی است و در هنر و موزیک در سال های پیری هم وجود دارد.
۲- تورسن (۱۹۶۸) در تعدادی از تحقیق های خود کشف کرد که خلاقیت فرآیندی انعطاف پذیر و سیال است که در جریان تحول خود دارای فراز و نشیب هایی می‌باشد. منحنی تحول خلاقیت در حدود ده سالگی یک فرو رفتگی نشان می‌دهد. آن طور که از تحقیق ها برمی آید بعضی کودکان از این فرورفتگی خارج می‌شوند و چند سال بعد خلاقیتی کاملا” زنده و صریح از خود نشان می‌دهند. (حمیدی، ۱۳۹۰)
فصل سوم
روش شناسی تحقیق
۳-۱- مقدمه:
یکی از مهمترین مراحل هر پژوهش متدولوژی انجام آن است. چنانچه یک پژوهش انجام یافته را به ساختمانی تشبیه کنیم که آماده سکونت است، آن گاه متدلوژی تحقیق طرح و نقشه اولیه ای است که ساختمان بر اساس آن بنا گردیده است. لذا می توان انتظار داشت فردی که این نقشه علمی را مورد بررسی قرار می‌دهد قادر باشد ساختمانی را که مبتنی بر این نقشه ساخته خواهد شد مجسم نماید. با این اوصاف روش تحقیق را می توان به عنوان مجموعه ای از قواعد، ابزارها و راه های معتبر و نظام یافته برای بررسی واقعیات، کشف مجهولات و دست یابی به راه حل مشکل دانست. اتخاذ روش تحقیق علمی تنها راه دستیابی به دستاوردهای قابل قبول علمی است (خاکی ، ۱۳۸۶، ۲۰۱)
فصل حاضر به بیان روش تحقیق، جامعه آماری ، تعداد نمونه بر اساس روش های استاندارد ، اعتبار و قابلیت اعتماد پرسشنامه، ابزارهای مختلف جمع آوری داده ها، روش تجزیه و تحلیل داده ها و همچنین روش جمع آوری داده ها پرداخته خواهد شد.
۳-۲- روش تحقیق:
این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از لحاظ روش توصیفی از نوع همبستگی می‌باشد و در زمره تحقیقات می‌دانی قرار می‌گیرد. در مورد روش شناسی تحقیق در کتاب های مختلف شیوه ها، نظرات و دیدگاه های متفاوتی عنوان شده است . ( ظهوری، ۱۳۷۸، ۷۹ )
به طورکلی روش های تحقیق در علوم انسانی را می توان با توجه به دو معیار هدف تحقیق و نحوه گردآوری داده ها به روش های مختلف و متعددی تقسیم بندی کرد. از نظر هدف روش های تحقیق به سه گروه تحقیق و توسعه ای، کاربردی و بنیادی و از نظر نحوه گردآوری داده ها به دو گروه آزمایشی و غیرآزمایشی تقسیم می‌شوند و تحقیقات غیرآزمایشی خود شامل پنج نوع تحقیق پیمایشی، همبستگی، بررسی موردی و سپس رویدادی و علی-مقایسه ای هستند. ( بازرگان،۱۳۷۷، ۷۹ ) تحقیق حاضر یک تحقیق کاربردی و از نوع همبستگی است.
انتخاب روش تحقیق بستگی به هدف و ماهیت موضوع و امکانات اجرایی آن دارد. بنابرین زمانی می توان در مورد روش بررسی و انجام یک تحقیق تصمیم گرفت که، ماهیت موضوع، پژوهش، هدف ها و نیز وسعت و دامنه آن مشخص باشد. هدف از انتخاب روش تحقیق آن است که محقق مشخص کند که چه شیوه و روشی را اتخاذ کنند تا او را هرچه سریعتر و صریحتر در دستیابی به پاسخ یا پاسخ های برای پرسش های تحقیقی مورد نظر کمک کند. ( نادری و نرلاقی، ۱۳۶۸، ۵۹ )
در کلی ترین تقسیم بندی، روش تحقیق را کتابخانه ای و می‌دانی در نظر گرفته اند که درحال حاضر از روش می‌دانی استفاده شد. بر این اساس ابتدا جوانب و موضوعات مطالعاتی مربوط به خلاقیت و عوامل مؤثر بر خلاقیت در قالب مرور ادبیات موضوعی تحقیق، مورد شناسایی و تشریح قرار گرفت و سپس با بهره گرفتن از مطالعات می‌دانی نسبت به جمع آوری داده ها و اطلاعات به منظور شناخت رابطه این متغیرها در بیمه های استان گیلان اقدام شده است.
۳-۳- جامعه آماری:
جامعه آماری عبارت است از افراد، اشیاء و چیزهایی که دارای حداقل یک صفت مشترک باشند که محقق می‌خواهد درباره آن بپردازد. معمولا” در هر پژوهشی جامعه مورد بررسی یک جامعه آماری است که پژوهشگر مایل
است درباره صفت یا صفات متغیر واحدهای آن به مطالعه بپردازد. ( مقیمی، ۱۳۸۰، ۳۶ )
جامعه آماری تحقیق حاضر را مدیران و کارکنان شرکت بیمه ایران استان گیلان به عنوان قدیمی ترین و بزرگترین شرکت بیمه کشور تشکیل خواهند داد. تعداد افراد به گونه ای که بتوانند در جمع آوری داده ها و اطلاعات موردنیاز تحقیق مورداستفاده قرار گیرند۱۵۰نفر می‌باشد.
۳-۴- نمونه آماری:
نمونه گیری ابزاری تحقیقی است و آن را می توان جزئی از روش تحقیق تلقی کرد که کار را تسهیل می‌کند. برای نمونه گیری در پژوهش های علوم رفتاری روش های متداولی وجود دارند که از جمله آن ها نمونه گیری تصادفی ساده، نمونه گیری تصادفی نظام یافته، نمونه گیری طبقه ای، نمونه گیری خوشه ای و نمونه گیری چند مرحله ای می‌باشد. ( آذر و مؤمنی، ۱۳۷۹، ۳ )
در این پژوهش جامعه آماری مدیران و کارکنان ادارات ستادی شرکت بیمه ایران در سطح استان گیلان انتخاب شد که تعداد این کارکنان۱۵۰ نفر است که در ادارات مرکزی این شرکت بیمه مشغول به کار هستند که تعداد۱۰۸نفر از آن ها به عنوان نمونه با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب گردیدند.
برای تعیین حجم نمونه ابتدا ۳۰ پرسشنامه بین کارکنان توزیع گردید و با بهره گرفتن از آزمون کولوگراف مشخص شد که توزیع داده ها نرمال بوده ، بنابرین از فرمول کوکران برای تعیین حجم نمونه استفاده شد.
n= فرمول کوکران
۳-۵- ابزار گردآوری اطلاعات:
در این پژوهش دو پرسشنامه استاندارد- که به صورت ۵ گزینه ای طیف لیکرت تقسیم گردیده اند- برای جمع آوری اطلاعات مورد استفاده قرار گرفته اند:
۱- پرسشنامه ماهیت شغل که شامل ۳۵ گزینه بوده و برای جمع آوری اطلاعات جهت سنجش ابعاد ماهیت شغل مورد استفاده قرار گرفت. این پرسشنامه از پایان نامه ای تحت عنوان ‹‹ بررسی رابطه بین ماهیت شغل و رضایت شغلی پرسنل شرکت ذوب آهن اصفهان ›› با پژوهش محمد پرتوی در دانشگاه اصفهان – دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی – اخذ گردیده است که در قسمت روش و ابزار تحقیق آن آمده است:
برای اندازه گیری ماهیت شغل از پرسشنامه تشخیص شغلی (J.D.S) استفاده شده است که ‹‹ بیکر ›› در سال (۱۹۷۸) در پژوهش خود در کارخانه جات وسترن الکتریک آمریکا آن را مود استفاده قرار داده است.
