- مقیاس ثرستون[۱۱]
- مقیاس گاتمن[۱۲]
- مقیاس فاصله اجتماعی بوگاردوس[۱۳]
۳-۷- ۱- طیف لیکرت
یکی از رایج ترین مقیاس های اندازه گیری، نگرش مقیاس لیکرت است.این مقیاس شامل مجموعه ای از سوالات است که بار نگرشی یا ارزشی همه ی آنها تقریبا برابر تلقی می شود و به ترتیب خاصی تدوین شده اند.پاسخگو مقیاسی را بین دو حد نهایی مانند موافق – مخالف، علاقه – تنفر یا پذیرش – رد محصور است، بر حسب شدت یا ضعف نگرش خود بر می گزینند.گویه ها حالت خاصی از پدیده ی مورد اندازه گیری را بصورت گویه هایی که از لحاظ ارزش اندازه گیری دارای فاصله های مساوی است، عرضه می کند .پاسخ دهنده میزان موفقیت خود را با هریک از این عبارات در یک مقیاس درجه بندی شده که معمولا از یک تا پنج ( یا هفت ) درجه نشان می دهد. سپس پاسخ آزمودنی به هر یک از گویه ها از نظر عددی یا رتبه ارزش گذاری می شود.حاصل جمع عددی این ارزشها نمره آزمودنی را در این مقیاس بدست می دهد (سرمد و همکاران، ۱۳۹۱).
۳-۸- پایایی پرسشنامه
اصولا تبدیل پاسخها به داده ها، بخش برجستهای از فرایند پژوهش علمی است. پژوهشگر برای تبدیل پاسخها به داده ها، یک وسیله اندازه گیری بهکار میبرد. هر گاه ارزش متغیر ویژهای در آزمودنی ویژهای یا در لحظه معینی از زمان معلوم شود، گویند آن متغیر اندازه گیری شدهاست. اندازه گیری شامل قواعدی است برای اختصاص اعداد به چیزها، افراد یا رویدادها به منظور کمی ساختن آنها. به سخن دیگر، هدف اندازه گیری گردآوری اطلاعات درباره چیز یا فرد معینی است و حاصل کار آن در واقع تعیین اندازه از یک ویژگی معین بر حسب واحدهای اندازه گیری است که نتایج آن به صورت عدد بیان می شود (سکاران، ۱۳۸۶).
اعتبار از خواص ابزار سنجش به شمار می آید که به رابطه ضروری بین مفهوم و معرف می پردازد. سر و کار اصلی اعتبار با این سوال است که آیا واقعا همان چیزی را می سنجیم که قصد سنجش آنرا داریم؟ (خاکی، ۱۳۹۱). به طور کلی روایی انواع مختلفی داردبه شرح جدول زیر:
مقدار آلفای ۰٫۷ نشانگر پایایی قابل قبول است (Cronhbach,1951). البته موس ودیگران[۱۴](۱۹۹۸)درمورد متغیرهای باتعداد سوالات اندک، مقدار ۰٫۶را به عنوان سرحد آلفای کرونباخ معرفی کرده اند.
در این تحقیق با بهره گرفتن از الفای کرونباخ سازگاری منطقی بین سوالات پرسشنامه را سنجیده شده اند. مقدار آلفا با بهره گرفتن از فرمول زیر محاسبه شده است(مومنی و قیومی، ۱۳۹۱) :
J: تعداد زیر مجموعه سؤالات پرسشنامه یا آزمون
: انحراف معیار کل جامعه
K : تعداد سوالات آزمون
در تحقیق حاضر، از پیش آزمون برای ارزیابی میزان وضوح بودن سؤالات و روایی اندازه گیری متغیرها با توجه به پرسشنامه استفاده شد. در آذر ماه سال ۱۳۹۳ یک نمونه به تعداد ۳۰ نفر به روش نمونه گیری غیراحتمالی از بین مشتریان چند شرکت بیمه انتخاب شدند. پرسشنامه به پاسخ دهندگان ارائه گردید و سپس پرسشنامه های کامل شده جمعآوری گردید. از مشارکتکنندگان خواسته شده بود که اگر آنان در درک و پاسخ به سؤالات با ابهامات و مشکلاتی روبرو هستند، آن موارد را مشخص نمایند. همچنین خواسته شد که پیشنهادات مرتبط دیگری را که در بهبود پرسشنامه یاری دهنده هستند را ارائه نمایند. بر مبنای بازخورد رسیده از پیش آزمون، تعدیلاتی در آیتم های پرسشنامه انجام پذیرفت. از آلفای کرونباخ برای آنالیز کلیه سؤالات استفاده شد تا سؤالات ناروا حذف گردند. ضریب الفای کرونباخ هر کدام از متغیرها در جدول ۳-۲ آمده است. ضریب آلفای کرونباخ کل پرسشنامه نیز برابر با ۰٫۹۶۱ می باشد، که نشان دهنده ی پایایی بالای پرسشنامهی پژوهش میباشد.
جدول۳-۲- ضرایب پایایی پرسشنامه
شاخص ها
ضریب آلفای کررونباخ
تکریم ارباب رجوع
۰٫۸۸۷
پاسخگویی
۰٫۷۹۴
انصاف
۰٫۸۶۱
نظم و ترتیب
۰٫۷۷۵
قانون گرایی
۰٫۸۴۸
رضایت مشتری
۰٫۹۵۰