شکل ۳۰.۳. پهنای تنه از سطح ناف ۷۴ شکل ۳۱.۳. پهنای تنه در سطح لگن ۷۴ شکل ۳۲.۳. پهنای آرنج (پهنای استخوان بازو) ۷۴ شکل ۳۳.۳. پهنای مچ دست ۷۵ شکل ۳۴.۳. پهنای لگن در حالت نشسته ۷۵ شکل ۳۵.۳. پهنای زانو- استخوان ران ۷۵ شکل ۳۶.۳. قطر قوزک­ها ۷۵ شکل ۳۷.۳. چربی شکمی ۷۶ شکل ۳۸.۳. چربی سینه­ای ۷۶ شکل ۳۹.۳. چربی ران ۷۷ شکل ۴۰.۳. نحوه انجام آزمون خمش بدن به جلو ۷۷ شکل ۴۱.۳. نحوه انجام آزمون شنای سوئدی اصلاح شده ۷۸ شکل ۴۲.۳. نحوه انجام آزمون درازونشست یک دقیقه­ای ۷۹ شکل ۴۳.۳. دینامومتر برای اندازه گیری قدرت مچ دست ۷۹ شکل ۴۴.۳. نحوه اجرای تست لک لک ۸۱ شکل ۴۵.۳. نحوه اجرای تست نشستن برخاستن ۸۲ شکل ۴۶.۳. از سمت راست، سر به طور مشخص چرخیده، سر اندکی چرخیده، وضعیت طبیعی ۸۵ شکل ۴۷.۳. از سمت راست، یک شانه به طور مشخص بالاتر، یک شانه اندکی بالاتر، وضعیت طبیعی ۸۵ شکل ۴۸.۳. از سمت راست، ستون فقرات به طور مشخص خمیده، ستون فقرات اندکی خمیده، وضعیت طبیعی ۸۶ شکل ۴۹.۳. ازسمت راست، یک لگن به طور محسوس بالاتر، یک لگن اندکی بالاتر، وضعیت طبیعی ۸۶ شکل ۵۰.۳. از سمت راست، گردن به طور مشخص به جلو (چانه به طور محسوس خارج)، گردن اندکی به جلو (چانه اندکی خارج)، گردن صاف (چانه داخل) ۸۶ شکل ۵۱.۳. از سمت راست، تنه به طور مشخص به عقب منحرف شده، تنه اندکی به عقب منحرف شده، تنه صاف ۸۷ شکل ۵۲.۳. از سمت راست، شکم برآمده و آویزان شده، شکم برآمده، شکم صاف ۸۷ شکل ۵۳.۳. از سمت راست، قوس کمری (به طور محسوس گود)، قوس کمری (اندکی گود)، قوس کمر طبیعی ۸۷ شکل ۵۴.۳. شکل از سمت راست، پشت به طور محسوس برآمده، پشت اندکی برآمده، برآمدگی پشت به طور طبیعی ۸۷ شکل ۵۵.۳. حالت­های عارضه انحراف مچ پا به خارج ۸۸ شکل ۵۶.۳. حالت­های صافی کف پا به ترتیب از راست: سالم، درجه یک، درجه دو و درجه سه ۸۸ شکل ۵۷.۳. نقش گودی کف پا به ترتیب از راست با درجه شدت شدید، متوسط و نرمال ۸۹ شکل ۵۸.۳. عارضه­های مربوط به زانو به ترتیب از سمت چپ: نرمال، زانوی پرانتزی، زانوی ضربدری ۸۹ نمودار ۱.۴. میانگین جامعه مورد بررسی در شاخص­ های اصلی وضعیت قامتی اسکلتی- عضلانی ۱۲۳ چکیده: مقدمه: شروع ورزش از دوران کودکی ضمن آن که موجبات سلامتی و تندرستی کودکان را فراهم می¬‌آورد، باعث تربیت قوای فکری و نظم روحی آن¬­ها می¬شود. هدف از مطالعه حاضر مقایسه ویژگی­های اصلی آنتروپومتریکی، بیومکانیکی، فیزیولوژیکی، روانی و وضعیت قامتی اسکلتی- عضلانی دختران دانش¬آموز ۱۰ تا ۱۲سال شهرستان شاهرود بود. روش شناسی: بدین منظور ۱۴۸نفر از دختران دانش آموز ۱۰ تا ۱۲ساله مدارس ابتدایی شهرستان شاهرود شامل: ۴۸ نفر ۱۰ ساله (با میانگین و انحراف استاندارد وزنی: ۷۴/۳ ±۹۱/۳۳ کیلوگرم و قدی: ۸۷/۲ ±۰۴/۱۴۲ سانتی متر)، ۵۴ نفر ۱۱ ساله (با میانگین و انحراف استاندارد وزنی: ۷۸/۷ ±۱۹/۴۵کیلوگرم و قدی: ۱۷/۸ ±۹۴/۱۴۸ سانتی متر) و ۴۶ نفر ۱۲ ساله (با میانگین و انحراف استاندارد وزنی: ۹۱/۷ ±۲۳/۵۰ کیلوگرم و قدی: ۰۹/۶±۴۲/۱۵۳ سانتی متر) به طور داوطلبانه و به صورت تصادفی هدفمند در این مطالعه شرکت نمودند. . برای هر آزمودنی ۳۹ ویژگی آنتروپومتریکی ۷ ویژگی بیومکانیکی و ۱۵ مورد ناهنجاری اسکلتی (۲ شاخص فیزیولوژیکی و شاخص­ های روانی شامل پرسشنامه ۸۱ ماده¬ای خودارزیابی شخصیتی کودکان و نوجوانان (EPQ) جهت خودارزیابیِ شخصیتی و آزمون نیویورک، صفحه شطرنجی، کولیس وپودر تالک و مقوای مشکی برای ارزیابیِ ناهنجاری¬­های اسکلتی- عضلانی استفاده شد. با بهره گرفتن از آزمون کلموگروف-اسمیرنوف نرمال بودن توزیع داده¬­ها مورد بررسی قرار گرفت. سپس میانگین و انحراف استاندارد و رتبه درصدی برای توصیف اطلاعات، ضریب همبستگی چندگانه Multiple Correlationبرای کاهش اطلاعات همپوشان و روش آنالیز اجزای اصلی اطلاعات (روش PCA) به منظور تعیین شاخص¬­های اصلی ویژگی¬­های آنتروپومتریک، بیومکانیک، فیزیولوژیک، روانی و وضعیت قامتی اسکلتی- عضلانی دختران دانش آموز ۱۰ تا ۱۲سال مورد استفاده قرار گرفتند. بنا به یافته¬­های تحقیق حاضر، با بهره گرفتن از تحلیل مؤلفه¬­های اصلی برای ویژگی¬­های آنتروپومتریک در دختران۱۰ ساله هفت جزء اصلی، در دختران ۱۱ ساله هشت جزء اصلی، در دختران ۱۲ ساله نه جزء اصلی و در گروه ۱۰ تا ۱۲ ساله هفت جزء اصلی نمایان شدند. پارامتر­های اصلی مربوط به ویژگی¬­های آنتروپومتریک در دختران ۱۰ ساله شاملِ وزن، بیشترین محیط عضله ساق پا، بیشترین محیط بازو، محیط ران، قطر سر، چربی زیر پوستی شکم و طول زانو-سرینی، در دختران ۱۱ ساله بیشترین محیط بازو، قطر سر، طول سر، چربی زیر پوستی سینه¬ای، طول ساق پا، محیط تنه در سطح سینه، محیط آرنج و بیشترین محیط ساعد، در دختران ۱۲ ساله شاملِ بیشترین محیط بازو، طول سر، محیط تنه در سطح سینه، پهنای قوزک، پهنای سر، ارتفاع عمودی نشسته، محیط کمان پا، ارتفاع از زائده آخرومی تا سطح زمین و محیط بازو در زیر بغل بودند. همچنین در دختران۱۰ تا ۱۲ ساله فاکتور­های بیشترین محیط بازو، طول سر، چربی سینه¬ای، محیط آرنج، محیط بازو در زیر بغل، پهنای آرنج و چربی زیر پوستی میان ران، پارامتر­های اصلی مربوط به ویژگی¬­های آنتروپومتریک را تشکیل دادند. از نتایج تحقیق حاضر می¬توان چنین نتیجه¬گیری کرد که شاخص¬­های اصلی ویژگی¬­های آنتروپومتریکی، بیومکانیکی، فیزیولوژیکی، روانی و وضعیت قامتی اسکلتی- عضلانی در دختران ۱۰ تا ۱۲ ساله به طور معناداری متفاوت است. واژ­های کلیدی: آنتروپومتریکی، بیومکانیکی، فیزیولوژیکی، روانی و وضعیت وضعیت قامتی اسکلتی- عضلانی فصل اول (کلیات پژوهش) ۱.۱. مقدمه اکثر تحقیقات اثر فعالیت فیزیکی را در افراد بالغ بررسی کرده ­اند و کمتر به موضوع کودکان پرداخته­اند. در صورتی که اثرات فعالیت فیزیکی در دوران کودکی همانند بزرگسالی است. کودکان به فعالیت نیاز دارند تا از طریق آن ابراز وجود کنند، مهارت­ هایی را بیاموزند تا بر احساس اعتماد به نفس و شایستگی­های اجتماعی خویش بی­افزایند و با انجام مهارت­ های گوناگون حرکتی و بدنی شالوده زندگی فعال بزرگسالی خود را پی ریزی کنند (غلامیان، ۱۳۹۰). تأثیر ورزش در روند یادگیری کودکان بازی و ورزش لذت اصلی دوران کودکی است. در عین حال این اولین راهی است که کودک به کمک آن در مورد خودش، دیگران و دنیای اطراف­شان می­آموزد. بسیاری از دانشمندان علوم تربیتی و تربیت بدنی معتقدند که پایه­ های اصلی یادگیری از حرکت آغاز می­ شود و تربیت بدنی را تعلیم و تربیت کل انسان از طریق بدن می­دانند، اما تحلیلی وجود ندارد که روشن کند کودکان چگونه یک مهارت را می­آموزند. از آنجایی که خصوصیات بارز کودکان عضلات ضعیف، قدرت تمرکز پایین، حرکات و حالات بچه گانه و انعطاف پذیری خوب است، حوزه تخصص کودک چندان محدود و روشن نیست. ورزش برای این گروه باید بیشتر جنبه بازی و سرگرمی داشته باشد. هر کودکی ممکن است ساعت­ها در حیاط بازی کند بدون آنکه مشکل خاصی بر او عارض شود ولی وقتی تمرینات سازمان یافته انجام دهد دچار انواع درد­های زانو، ساق پا، پشت پا و. . . . می­ شود (ایزدی، ۱۳۸۹). از سویی دیگر یکی از ارکان پیشرفت و توسعه اجتماعی و اقتصادی هر کشور، داشتن نیروی کارآمد و سالم است. آموزش و پرورش نیرو­های انسانی و به ویژه کودکان و نوجوانان و جوانان در هر کشور از اولویت و اهمیت خاصی برخوردار است. زیرا کودکان و نوجوانان مهم­ترین موضوع تفکر، تلاش و مفهوم واقعی امید به آینده به شمار می­روند و حفظ سلامت آنان، حفظ سلامت کسانی است که در مرحله رشد و تکامل قرار دارند (بخشایش، ۱۳۸۸). رشد به یک سری تغییرات کمی و کیفی که در ساختار شخصیت و رفتار انسان در طول زمان ایجاد می­ شود، گفته می­ شود. این تغییرات در دوره­ های مختلف سنی توأم با ویژگی­ها، توانایی­ها، نیاز­ها و دشواری­هایی است که اطلاع از آن­ها به معلمین تربیت بدنی و برنامه ریزان ورزشی کمک می­ کند که با توجه به این توانایی­ها، اقدامات مثبتی در آموزش و پرورش دانش آموزان معمول دارند. مطالعه رشد و تکامل و ویژگی­های مرحله­ ای آن نشان می­دهد که در هر مقطع سنی، از دانش آموزان چه انتظاری باید داشت (شفیعی، ۱۳۸۷). شروع ورزش از دوران کودکی ضمن آن که موجبات سلامتی و تندرستی کودکان را فراهم می­‌آورد، باعث تربیت قوای فکری و نظم روحی آن­ها می­ شود. در واقع اگر فرزندان­مان را از کودکی به ورزش کردن عادت دهیم در شکل‌گیری شخصیت آنان در آینده نیز تاثیر به سزایی خواهیم داشت. سنجش ویژگی­های آنتروپومتریکی، بیومکانیکی، فیزیولوژیکی، روانی و وضعیت قامتی اسکلتی- عضلانی و ارتباط سنجی درونی این ویژگی­ها و همچنین ارتباط آن­ها با تغذیه، رشد، ورزش و نحوه زندگی آن­ها می ­تواند راه گشا در مشکلات و بیماری­ها و باعث بهزیستی این موجود چند بعدی و پیچیده باشد (شمشیری میلانی، ۱۳۷۶) با توجه به موارد فوق لازم است جایگاه ویژه­ای را برای تربیت بدنی و ورزش در کشورمان پیش بینی نماییم. بنابراین تربیت بدنی و علوم ورزشی برای داشتن یک برنامه ریزی صحیح در جامعه نیاز به اطلاعات و ارقام دارد تا بتواند برای سلامتی جسمی و روحی اقشار جامعه به خصوص زنان جوان که یکی از مهم­ترین قشر­ها هستند یک برنامه ریزی اصولی را ارائه دهند. ضروری است که برای تشویق مردم به تحرک بدنی و ورزش کردن برنامه ریزی دقیقی صورت گیرد که خود مستلزم داشتن شکل روشنی از وضعیت جسمانی افراد مختلف جامعه است. در این تحقیق در نظر بود تا ویژگی­های اصلی آنتروپومتریکی، بیومکانیکی، فیزیولوژیکی، روانی و وضیعت قامتی اسکلتی- عضلانی در دختران ۱۰ تا ۱۲ ساله شهرستان شاهرود مورد بررسی و مقایسه قرار گیرد. ۲.۱. بیان مسئله کم تحرکی از مشکلات جوامع امروز بشری در قرن کنونی به شمار می­رود که رابطه مستقیمی با پیشرفت تکنولوژی دارد. یکی از عوارض بی تحرکی؛ شیوع بیماری­های قلبی- عروقی، چاقی و بروز ناهنجاری­های اسکلتی است که به مرگ و میر زودرس در جوامع منجر می­ شود. از همین رو بخشی از مطالعات پژوهشگران در جهت شناسایی عوامل و چاره اندیشی جهت حل مشکل بی تحرکی می­باشد (دنیوس و هابیچ، ۱۹۹۶). استواری جامعه سالم و پویا بی شک در گرو سلامت یکایک اعضا است. آمادگی جسمانی دختران جوان، مسئله بنیادی است که سلامت و تندرستی زنان جامعه را تضمین می­ کند. یکی از راه­های افزایش ظرفیت کارایی بدن، فعالیت­های حرکتی است که باید به عنوان بخش مکملی از برنامه ­های تعلیم و تربیت در آید (یاعلی، ۱۳۸۴). از مزایای عمده تمرین­های ورزشی برای دختران؛ بهبود کارایی عملکرد سیستم ارگانیک بدن، مصرف انرژی روزانه کمتر، بهبود تنفس، سیستم هاضمه، سیستم تخلیه بدن و تقویت عضلات می­باشد (غلامیان، ۱۳۹۰). یکی از نیاز­های ضروری انسان که نشان دهنده میزان سلامتی اوست، وضعیت مطلوب بدنی است. وضعیت بدنی اساس تمام حرکات انسان و معیاری برای کارایی فرد در انجام فعالیت­های مختلف است، به طوری که می­توان بیان کرد، شروع و پایان هر حرکتی به وضعیت و ساختار جسمانی فرد بستگی دارد (ایزدی، ۱۳۸۹). فاکتور­های بسیاری در ارتباط نزدیک با وضعیت سلامتی و تندرستی افراد جامعه مطرح است که بایستی به بررسی جزیی تک تک این فاکتور­ها پرداخته شود و چه بهتر خواهد بود اگر این فاکتور­ها در تعامل باهم و هم چنین در رده­های سنی مختلف و هر دو جنس بررسی شوند. از مهم­ترین مراحل مربوط به درک، تجزیه و تحلیل حرکت بدن انسان؛ سنجش ویژگی­های بدن یا آنتروپومتری، بیومکانیکی، فیزیولوژیکی، روانی، وضعیت قامتی، اسکلتی- عضلانی است.