علاوه بر این، عدالت سازمانی نیز می‌تواند بر رفتارهای نوآورانه ی کارکنان تاثیرگذار باشد. از آنجا که کارکنان نقش اصلی در تعیین عوامل موفقیت در یک محیط رقابتی دارند، رفتار نوآورانه کارکنان به احتمال زیاد نتیجه ی عدالت سازمانی باشد. در این پژوهش اساس عدالت سازمانی بر پایه ی نظریه ی برابری آدامز^[۳] (۱۹۶۵) و نحوه ی تقسیم بندی عدالت توسط بایز و مواگ^[۴] (۱۹۸۶) قرار دارد. هنگامی که به صورت منصفانه تری با کارکنان رفتار شود، آن ها در مقابل، تمایل کمتری به بروز رفتارهای مخرب و منحرف بر ضد سازمان و مدیران خواهند داشت (دیلی و کرک^[۵]، ۱۹۹۲).

عدالت همچنین می‌تواند از طریق تعهد سازمانی بر رفتار نوآورانه تاثیرگذار باشد. عدالت سازمانی، که اساسا بر انصاف در محل کار تمرکز دارد، تاثیر بسزایی بر ویژگی های مختلف کارکنان از قبیل؛ تمایل به ترک خدمت، غیبت، رضایت شغلی، عملکرد شغلی، اعتماد و تعهد سازمانی دارد (گرینبرگ^[۶]، ۲۰۰۴؛ کولکوئیت و همکاران^[۷]، ۲۰۰۱). ادراک از سطح بالای عدالت سازمانی به افزایش رضایت شغلی و عملکرد کارکنان و به تبع آن کاهش ترک خدمت منجر می شود که به نوبه ی خود باعث افزایش تعهد افراد به سازمان خود خواهد شد. از طرفی با توجه به وجود رابطه ی مثبت بین تعهد سازمانی و رفتار نوآورانه ی کارکنان، تعهد سازمانی می‌تواند در ارتباط بین عدالت سازمانی و رفتار نوآورانه، نقش تعدیل کننده داشته باشد و آن را تقویت کند.

۱-۳ اهداف پژوهش

در پژوهش حاضر سعی بر آن شده چندی از عوامل تاثیر گذار بر رفتار نوآورانه از قبیل عدالت سازمانی و تعهد سازمانی بررسی شود. ‌بنابرین‏ اهداف اصلی و فرعی پژوهش به صورت زیر تدوین می شود:

۱-۳-۱ هدف اصلی:

هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر ابعاد عدالت سازمانی (توزیعی، رویه ای و تعاملی) و رفتار نوآورانه کارکنان در حضور تعدیل کننده تعهد سازمانی می‌باشد.

۱-۳-۲ اهداف فرعی:

1. 1. بررسی تاثیر عدالت توزیعی بر رفتار نوآورانه کارکنان

1. 1. بررسی تاثیر عدالت رویه ای بر رفتار نوآورانه کارکنان

1. 1. بررسی تاثیر عدالت تعاملی بر رفتار نوآورانه کارکنان

1. 1. بررسی تاثیر عدالت توزیعی بر تعهد سازمانی کارکنان

1. 1. بررسی تاثیر عدالت رویه ای بر تعهد سازمانی کارکنان

1. 1. بررسی تاثیر عدالت تعاملی بر تعهد سازمانی کارکنان

1. 1. بررسی تاثیر تعهد سازمانی بر رفتار نوآورانه کارکنان

1. 1. بررسی تاثیر عدالت توزیعی بر رفتار نوآورانه کارکنان با درنظر گرفتن نقش تعدیل کننده تعهد سازمانی

1. 1. بررسی تاثیر عدالت رویه ای بر رفتار نوآورانه کارکنان با درنظر گرفتن نقش تعدیل کننده تعهد سازمانی

1. بررسی تاثیر عدالت تعاملی بر رفتار نوآورانه کارکنان با درنظر گرفتن نقش تعدیل کننده تعهد سازمانی

۱-۴ فرضیه ­های پژوهش

۱-۴-۱ فرضیه اصلی:

هر سه نوع عدالت سازمانی (توزیعی، رویه ای، تعاملی) تاثیر مثبتی بر رفتار نوآورانه کارکنان دارند و تعهد سازمانی این روابط را تعدیل می‌کند.

۱-۴-۲ فرضیه های فرعی:

1. 1. عدالت توزیعی تاثیر مثبتی بر رفتار نوآورانه کارکنان دارد.

1. 1. عدالت رویه ای تاثیر مثبتی بر رفتار نوآورانه کارکنان دارد.

1. 1. عدالت تعاملی تاثیر مثبتی بر رفتار نوآورانه کارکنان دارد.

1. 1. عدالت توزیعی تاثیر مثبتی بر تعهد سازمانی کارکنان دارد.

1. 1. عدالت رویه ای تاثیر مثبتی بر تعهد سازمانی کارکنان دارد.

1. 1. عدالت تعاملی تاثیر مثبتی بر تعهد سازمانی کارکنان دارد.

1. 1. تعهد سازمانی تاثیر مثبتی بر رفتار نوآورانه کارکنان دارد.

1. 1. تعهد سازمانی ارتباط بین عدالت توزیعی بر رفتار نو آورانه کارکنان را تعدیل می‌کند

1. 1. تعهد سازمانی ارتباط بین عدالت رویه ای بر رفتار نو آورانه کارکنان را تعدیل می‌کند.

1. تعهد سازمانی ارتباط بین عدالت تعاملی بر رفتار نو آورانه کارکنان را تعدیل می‌کند.

۱-۵ روش تحقیق

۱-۵-۱ نوع تحقیق:

پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش گردآوری اطلاعات، توصیفی- پیمایشی می‌باشد. به‌ منظور گردآوری اطلاعات نیز از روش‌های کتابخانه ای و می‌دانی استفاده می‌شود.

۱-۵-۲ ابزار و شیوه گردآوری اطلاعات:

با توجه به اینکه تحقیق حاضر از نوع کاربردی و توصیفی- پیمایشی می‌باشد، برای جمع‌ آوری داده ها از دو روش زیر استفاده کردیم:

روش کتابخانه ای: بسیاری از مفاهیم و اطلاعات مورد استفاده در این تحقیق از مطالعه مقالات تخصصی و کتاب‌های مرتبط به دست آمده است.

روش می‌دانی: در این روش از ابزار پرسشنامه برای جمع‌ آوری داده های مورد نیاز جهت آزمون فرضیات استفاده شده است.

۱-۵-۳ جامعه و نمونه آماری:

جامعه آماری این تحقیق، کارکنان شرکت های کوچک و متوسط ^[۸](SME) شهرک صنعتی فاز یک ارومیه می‌باشد. طبق اطلاعات به دست آمده از دفتر شهرک های صنعتی استان آذربایجان غربی، ۲۵۰۰ کارکن در این شهرک مشغول به فعالیت می‌باشند. روش نمونه گیری پژوهش حاضر، تصادفی ساده می‌باشد که با توجه به مشخص بودن تعداد اعضای جامعه آماری، برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران با سطح اطمینان ۹۵% استفاده شده و ۳۳۳ کارکن به عنوان نمونه مورد نظر انتخاب می‌شوند.



که در آن:

• • n: حجم نمونه

• • N: حجم جامعه

• • Z: آماره استاندارد توزیع نرمال (در سطح اطمینان %۹۵ برابر ۹۶/۱ است.)

• • : مقدار خطای مجاز

• • p: نسبت صفت موجود در جامعه

• q: p-1

۱-۵-۴ قلمرو پژوهش:

• • قلمرو موضوعی: در این تحقیق تاثیر انواع عدالت سازمانی (توزیعی، رویه ای و تعاملی) بر رفتار نوآورانه کارکنان مورد بررسی قرار می‌گیرد. سپس اثر تعدیل کننده ی تعهد سازمانی بر رابطه بین عدالت سازمانی و رفتار نوآورانه کارکنان بررسی می شود.

• • قلمرو مکانی: از نظر مکانی، تحقیق حاضر شرکت های کوچک و متوسط شهرک صنعتی فاز یک ارومیه را دربر می‌گیرد.

• قلمرو زمانی: این تحقیق با بهره گرفتن از داده های مربوط به دیماه سال ۱۳۹۲ انجام می شود.

۱-۶ مدل پژوهش

پس از مطالعه‌ پیشینه پژوهش شکاف موجود در تحقیقات فعلی مشخص، نظریات تدوین و مدل مفهومی پژوهش مطابق شکل ۱-۱ارائه شده است:

شکل ۱-۱ مدل مفهومی تحقیق

عدالت سازمانی

تعهد سازمانی

عدالت تعاملی

عدالت رویه ای

عدالت توزیعی

رفتار نوآورانه

منبع: ماسهلدر و همکاران^[۹] (۱۹۹۸) ؛ جانسن^[۱۰] (۲۰۰۰)