فرضیه های فرعی
* بین اعتماد اجتماعی و کارآفرینی سازمانی کارکنان آموزشکده های خراسان شمالی رابطه وجود دارد.
* بین انسجام اجتماعی و کارآفرینی سازمانی کارکنان آموزشکده های خراسان شمالی رابطه وجود دارد.
* بین ارزشمداری اجتماعی و کارآفرینی سازمانی کارکنان آموزشکده های خراسان شمالی رابطه وجود دارد.
* بین روابط متقابل اجتماعی و کارآفرینی سازمانی کارکنان آموزشکده های خراسان شمالی رابطه وجود دارد.
* بین صداقت اجتماعی و کارآفرینی سازمانی کارکنان آموزشکده های خراسان شمالی رابطه وجود دارد.
* بین مشارکت اجتماعی و کارآفرینی سازمانی کارکنان آموزشکده های خراسان شمالی رابطه وجود دارد.
* بین مسئولیت و تعهد اجتماعی و کارآفرینی سازمانی کارکنان آموزشکده های خراسان شمالی رابطه وجود دارد.
فرضیه جهت دار
اعتماد اجتماعی بیشتر از مشارکت اجتماعی بر کارآفرینی سازمانی کارکنان آموزشکده های استان خراسان شمالی تاثیرگذار است.
۱-۶- متغیرهای تحقیق
الف)متغیر مستقل[۷]: متغیر مستقل نقش علت را به عهده دارد و بر متغیرهای دیگر تاثیرمی گذارد، منشأ بروز پدیده ها می شود، پژوهشگر معمولا در جستجوی رابطه بین دو عامل یامتغیر است وتشخیص تأثیرمتغیر مستقل و میزان آن از اهداف عمده پژوهش محسوب می شود(حافظ نیا به نقل از قربانی و دیگران،۱۳۹۰ :۴۸).متغیر مستقل ،متغیری است که پژوهش گر آن را دستکاری، کنترل و یا مشاهده میکند، تا اثر آن را بر روی افراد مورد مطالعه یا متغیر وابسته در یابد(نادری و نراقی به نقل از قربانی و دیگران،۱۳۹۰ :۴۹). در پژوهش حاضر، سرمایه اجتماعی به عنوان متغیر مستقل در نظر گرفته شده است.
ب)متغیر وابسته[۸] : متغیر وابسته، متغیر پاسخ، برون داد یا ملاک است و عبارت است از وجه یاجنبه ای از رفتار یک ارگانیزم که تحریک شده است. متغیری است که مشاهده یا اندازه گیری می شود تا تأثیر متغیر مستقل بر آن معلوم و مشخص شود.درتحقیق آزمایشی ،متغیر وابسته، متغیری است که در اثر اجرا، حذف یا تغییر متغیر مستقل، آشکار، پنهان یا تغییر می کندو بر عکس متغیر مستقل در اختیار محقق نیست و او نمی تواند در آن تصرف یا دستکاری به عمل آورد (دلاور،۱۳۸۷ :۳۸). در این پژوهش ،کارآفرینی سازمانی کارکنان متغیر وابسته در نظر گرفته شده است.
ج)متغیر تعدیل کننده[۹]: این متغیر بر رابطه میان متغیرهای مستقل و وابسته تأثیر اقتضایی دارد.یعنی ،حضور این متغیر سوم رابطه ای را که اساسا بین متغیر مستقل و وابسته مورد انتظار است تحت تأثیر قرار میدهد(سکاران،۱۳۸۸ :۸۷).
متغیر تعدیل کننده به منظورتوصیف متغیر مستقل معینی به کار برده می شودو دومین متغیر مستقلی است که به خاطر تعیین تأثیر آن در رابطه بین اولین متغیر مستقل و متغیر وابسته انتخاب شده و مورد تجزیه و تحلیل قرار میگیرد.متغیر تعدیل کننده عاملی است که توسط پژوهشگر،انتخاب، اندازه گیری یا دستکاری می شود تا مشخص شود که تغییر آن موجب تغییر رابطه بین متغیر مستقل و پدیده مشاهده شده می شود یا خیر. واژه تعدیل کننده به اطلاع ما می رساند که متغیر مستقل ثانوی باید کنار گذاشته شود(دلاور،۱۳۸۷ :۴۰). در این پژوهش ،سن،جنسیت، سابقه کارکنان
به عنوان متغیر تعدیل کننده درنظر گرفته شده است.
د)متغیر کنترل[۱۰]:متغیرهای مربوط به یک موقعیت پژوهشی را نمی توان هم زمان مطالعه کرد.به متغیرهایی که اثر آن ها باید خنثی یا کنترل شود، متغیر کنترل گفته می شود. این متغیر ها توسط آزمایش گر کنترل تا اثر آن ها با اثر متغیر مستقل آمیخته نشود و هر گونه اثر احتمالی آن ها در پدیده مورد مشاهده حذف یا خنثی گردد(قربانی و دیگران به نقل از هومن، ،۱۳۹۰ :۵۱).در پژوهش حاضر آموزشکده های فنی و حرفه ای خراسان شمالی به عنوان متغیر کنترل در نظر گرفته شده است.
۱-۷- تعاریف نظری و عملیاتی متغیرها
۱-۷-۱- تعریف نظری
سرمایه اجتماعی
سرمایه اجتماعی عبارت از ارتباطات و شبکه های اجتماعی که میتواند حس همکاری و اطمینان را در میان افراد یک جامعه پدید آورند(جعفری،۱۳۹۰: ۹). طبق تعریف فوکویاما، “سرمایه اجتماعی” عبارت از توانایی افراد برای کار کردن با یکدیگر به منظور دستیابی به اهداف مشترک در گروه ها و سازمان ها (فوکویاما،۱۹۹۵: ۷۳)یا درتعریف دیگر ،مجموعه منابع بالقوه یا بالفعلی است که با عضویت در شبکه پایانی از روابط کم و بیش نهادینه شده و از آشنایی یا شناخت متقابل به دست میآید(بوردیو[۱۱]،۱۹۹۰: ۱۲۴).
روابط متقابل اجتماعی
ارتباطات میان دو شخص یا دو گروه است که میتواند صورت های گوناگون چون همکاری ، مبادله ،وصلت و دوستی به خود بگیرد. همچنین روابط متقابل میتواند در ارتباطات خانوادگی ، همسایگی و ارتباطات متقابل در محیط کار را نیز شامل شود.توسعه ارتباطات غیر رسمی باعث افزایش اعتماد متقابل می شود که این افزایش باعث کاهش اثر تفاوت های ناشی از مقام میگردد(مورهد و گریفین[۱۲] ،۱۳۸۳: ۲۹۶).
مشارکت اجتماعی
منظور از مشارکت درگیری ذهنی و عاطفی اشخاص در موقعیت های گروهی است که آنان را بر می انگیزد تا برای دستیابی به اهداف گروهی یکدیگر را یاری می نمایند و در مسئولیت کار شریک شوند(علوی تبار،۱۳۷۹: ۱۵).
مسئولیت و تعهد اجتماعی
کیت دیویس معتقد است: “مسئولیت اجتماعی یعنی نوعی احساس تعهد به وسیله مدیران سازمانهای تجاری بخش خصوصی ، به نحوی که در تصمیم گیری هایشان در کنار کسب سود برای سازمان، سطح رفاه کل جامعه را نیز در نظر داشته باشند”.(عراقی و یقین لو،۱۳۸۳). مجموعه وظایف و تعهداتی است که سازمان باید در جهت حفظ و مراقبت کمک به جامعه ای که در آن فعالیت میکند ، انجام دهد(صالحی امیر و کاوسی: ۱۷،به نقل از بارنی و گریفین،۱۹۹۲).مسئولیت اجتماعی یکی از وظایف و تعهدات سازمانی در جهت منتفع ساختن جامعه است به نحوی که هدف اولیه سازمان یعنی حداکثر کردن سود را صورتی متعالی بخشد.( صالحی امیر و کاوسی، به نقل از رابینسون[۱۳]،۱۹۸۰:۱۸).
ارزش مداری اجتماعی
ارزش ها را مجموعه ای از پنداشت های اساسی نسبت به آن چه پسندیده است ، دانست که تجلی عمیق ترین احساسات مشترک نسبت به جهان در جامعه است ، بنابرین ارزش های اجتماعی ایجادکننده و قوام بخش روابط و نظم اجتماعی هستند.”ماکس وبر” در این مورد چنین استدلال میکند:”روابط اجتماعی زمانی خصلت جماعتی پیدا میکند که در جهت گیری رفتار اجتماعی، چه در یک مورد منفرد و یا نوع مثالی- بر احساس همبستگی شرکت کنندگان که زاییده وابستگی های عاطفی و سنتی آنان است، استوار باشد.از سمی دیگر خصلت جامعه ای روابط اجتماعی محصول آشتی و توازن منافع است و از احکام ارزش عقلانی یا مصلت ناشی می شود. به تعبیر دیگر می توان گفت که ارزش ها به صورت واسطه و حلقه های وصل در مبادلات و تعاملات اجتماعی ایفای نقش میکنند و نظام های ارزشی در هر دوره از تغییرات ساختاری، اجتماعی، مراتب و اولویت های خاص خود را خواهند داشت که بسیار تاثیرگذار خواهد بود(مجددالدین،۱۳۸۰: ۱۱۳-۹۶).
اعتماد اجتماعی
از مهمترین شاخص های سرمایه اجتماعی محسوب می شود. بی اعتمادی، پدیده ای روان شناختی است که فرداطمینان به خود و دیگران را از دست میدهد و به ناتوانی خود اذعان دارد. این روند (بی اعتمادی) از دید گاه کلمن ، توان حرکت و خلاقیت را از فرد و گروه میگیرد و او را به موجودی بی تحرک و خنثی تبدیل میکند(ستوده،۱۳۸۱).