به‌طور خلاصه پیشگیری وضعی محتوای غیرقانونی در اینترنت به همراه دیگر جرائم بدواً مستلزم یک همکاری بین‌المللی تنگاتنگ و بیشتر به‌ویژه در محدوده عدالت کیفری می‌باشد. استانداردهای حداقلی ماهوی و شکلی در سطح دنیا به علاوه رویه‌های همکاری عملکردی در سطح بین‌المللی ضروری است. فراتر اینکه کاربران واستفاده‌کنندگان از شبکه‌های بین‌المللی خودشان باید مسئولیت شخصی بیشتری بر عهده بگیرد. به عنوان مثال درتوزیع مواد مضر برای اطفال، والدین باید فعالیت بیشتری(مثلا در رابطه با آموزش فرزندانشان) داشته باشند، وآنها را از خطرات موجود و استفاده از محصولات نرم‌افزاری در دسترس، آگاه سازند. همچنین کلاهبرداری رایانه‌ای و سایبری پلیس می‌تواند ازطریق افزایش تدابیر آموزشی مثلا به شکل سیستم‌های اطلاعاتی برای گروهای حمایتی مصرف کنند گان، بسط تدابیر امنیتی خصوصی کاهش یابد. غالباً دولتها قادر به حمایت مستقیم از شهروندان خود درزمینه جرائم ارتکابی درفضای سایبر نمی‌باشند، اما می‌تواند صرفاً ابزار کافی اتخاذ کنند تا بواسطه آنها، شهروندان به توانند خودشان ازخودشان حمایت کنند.

بند سوم: تقسیم‌بندی جرائم در فضای سایبر

فضایی که از آن به عنوان فضای تبادل اطلاعات یاد می‌کنیم، هر چند صرفاً بایستی برای فعالیت‌های بشری با بهره گرفتن از داده‌ها و اطلاعات است. واز این منظر قرابت‌ها و تشابهات بسیاری با، فضای فیزیکی کلاسیک دارد. لیکن مقتضیات اوصاف و شرایط خاص خود را نیز دارا می‌باشد. با توجه به ویژگی‌هایی که برای فضای تبادل اطلاعات برشمردیم. مؤید آن است که امنیت در این فضا بیش از فضای واقعی و کلاسیک دستخوش آسیب و تهدید است.
چنین وضعیتی موجب می‌شود که هرگونه برنامه‌ریزی برای توسعه کاربری ابزارهای ارتباطی و اطلاعات تحت‌الشعاع امنیت فضای تبادل اطلاعات قرار گیرد.^[۹۴]
از خصایص فضای مجازی می‌توان به:
۱- تعاملی بودن: امر مجازی ذاتاً تعاملی است و با پیشرفت فناوری‌های ارتباطی این تعامل افزایش می‌یابد.
۲- دیجیتالی بودن: این ویژگی باعث می‌شود، که امر مجازی از منطق صفرو یک و از یک ساخت ریاضی برخوردار می‌شود.
۳- غیرمرکزی بودن: غیرمرکزی بودن اشاره به ظرفیتی دارد که به انعطاف در فضای جغرافیایی و بهره‌برداری از فضای‌های دور افتاده با ارزش نیروی کار متفاوت در روابط تجاری منجر می‌شود.^[۹۵]
در فضای سایبر بسته به دیدگاه مولفان و تئوری‌پردازان چهار تا شش رتبه جرائم را می‌توان برشمرد. اینکه تعداد طبقات جرائم چند تا باشد مهم نیست بلکه به کارگیری دقت و تفکیک طبقات مهم است. در نهایت طبقات و دسته‌جات ذیل را می‌توان به عنوان طبقات عمده جرائم سایبری ذکر کرد.

الف: جرائم کلاسیک با توصیف سایبری

جرائمی دراین دسته قرار می‌گیرند، که جرائم سنتی تلقی می‌شوند. اما در حال حاضر به علت پیشرفت فناوری با وسایل نوینی انجام می‌شوند. در واقع این جرائم قبلاً وجود داشته اما تغییر در عنصر مادی(کلی یا جزئی) به توصیف سایبری از آن یاد می‌شود. قوانین جداگانه ای به آنها اختصاص یافته است. از جمله این جرائم می‌توان به کلاهبرداری سایبری، جعل سایبری، تخریب سایبری، جاسوسی سایبری و…مشاهده نمود.

ب: جرائم سایبری علیه محتوا

این دسته از جرائم نیز قبلاً وجود داشته است. این دسته جرائمی را تحت شمول خود قرار می‌دهد که رایانه به عنوان ابزار و وسیله توسط مجرم برای ارتکاب جرم به کار گرفته می‌شود. و صرفاً فناوری اطلاعات زمینه ارتکاب آن ها را فراهم می‌سازد. برای مثال: انتشار محتویات مستهجن از قبیل نمایش اندام جنسی زن و مرد یا نمایش آمیزش جنسی انسان، تبلیغ یا تحریک یا تشویق به انحرافات جنسی یا خودکشی از طریق سیستم رایانه‌ای یا مخابراتی در این دسته قرار می گیرند.

ج: جرائم صرف(محض) سایبری

این دسته جرائم صرفاً بعد فنی دارد، اگر چه صوری از آن قبلاً در جرائم کلاسیک قابل ملاحظه است. این دسته به‌طور عمده شامل جرائم دستیابی غیر مجاز استفاده غیر مجاز و…است.

د: جرائم مخابراتی

این جرائم در خصوص ماهواره و نیز بخشی از جرائم فضای سایبر است. این جرائم عبارتند از: جرائم مخابراتی با توصیف سایبری، جرائم مرتبط با ماهواره، جرائم موبایل یا شنود و …می‌باشد.

ه: جرائم علیه محرمانه بودن داده‌ها و سیستم‌ها

هر نمادی از موضوع‌ها، مفاهیم یا دستوالعمل از جمله متن صوت یا تصویر را که برای برقراری ارتباط میان سیستم‌های رایانه‌ای با پردازش توسط شخص یا سیستم رایانه‌ای به‌کار گرفته شده و به وسیله سیستم رایانه‌ای ایجاد می‌گردد داده محتوا گویند. از جمله جرائمی که دراین دسته جای می‌گیرند می‌توان، به شنود غیرمجاز داده‌های مخابراتی در یک ارتباط خصوصی یا داده‌های سری که واجد ارزش برای امنیت داخلی و خارجی کشور می‌باشد، اشاره کرد.

و: جرائم علیه صحت و تمامیت داده‌ها و سیستم‌ها

تغییر، ایجاد، محو یا متوقف کردن رایانه‌ای و مخابراتی به قصد تقلب، غیر قابل استفاده کردن تخریب یا اختلال در داده‌ها یا امواج الکترومغناطیسی، ممانعت از دستیابی اشخاص مجاز به داده‌ها یا تغییر رمز ورود ویا رمزنگاری از جمله جرائمی هستند، که در این دسته قرار می‌گیرند.^[۹۶]

بند چهارم: تهدیدات فضای سایبری

انسان امروز با جرائم بسیاری زندگی می‌کند و با وجود نفرت و بیزاری از جرائم، روز به روز بیشتر در محاصره آن قرار گرفته، و بیشتر با آن برخورد می نماید.فضای سایبر بهترین مکان برای استفاده مجرمین برای دستیابی به اطلاعات افراد است. با توجه به اینکه اطلاعات شخصی و حتی دولتی، نظامی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی بسیاری در این فضا جابه‌جا می‌شود. امکان قرارگرفتن این اطلاعات در اختیار مجرمین افزایش می‌یابد. شرایط فعلی دولت ها و ملت‌ها با زنجیره ای از تهدیدات مشخصی در محیط مجازی مواجه‌اند، که امنیت آن‌ ها را به چالش کشیده و ابزارهای سنتی توان مقابله با آنها را ندارند.
متأسفانه آموزش کافی درخصوص استفاده از شبکه‌های رایانه‌ای و مخابراتی صورت گرفته و ممکن است افراد زیادی ناخواسته طعمه شبکه‌های جاسوسی شوند، و اطلاعات مهم خود را در اختیار آن‌ ها بگذارند. بنابراین لازم است نهادهای زیربط به خصوص در ادارات دولتی نسبت به آموزش عمومی افراد و کارکنان در خصوص استفاده از فضای سایبر اقدام نمایند. برخی با نادیده گرفتن حساسیت‌های امنیتی فضای اطلاعات و نیز عدم آشنایی با آن لزومی برآموزش نمی‌بینند و به نوعی تا زمانی که متحمل خساراتی از این دست نگردند. متوجه میزان اهمیت آن نمی‌شوند. اما می‌توان با برگزاری دوره‌های آموزشی و ارائه راهکارهای مناسب شناخت افراد را افزایش داده و امنیت اطلاعات را بوجود آورد.
ورود تکنولوژی‌ها و فناوری‌های نوین و همچنین افزایش استفاده از ماهواره، اینترنت و موبایل در میان جوانان و نوجوانان و خانواده‌ها باعث بروز آسیب‌های اجتماعی زیادی در جامعه شده است. به‌طوری که ترویج خشونت از بین رفتن ارزش‌ها، رواج عشق‌های مجازی، روابط جنسی خارج از استاندارد و…از جمله آسیب‌های ناشی از فضای مجازی است. دکتر فرهاد اقطار مدیر کل پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی سازمان بهزیستی در همین خصوص می‌گوید: قبل از اینکه یک فناوری وارد یک کشور شود، باید فرهنگ‌سازی استفاده از آن نیز انجام شده باشد و در دنیا این‌گونه است. به همین دلیل مشکلی پیش نمی‌آید. اما در کشور ما چون این فرهنگ سازی در قبال تولید فناوری‌ها ایجاد نشده یک آسیب نو محسوب می‌شود. در مجموع می‌توان گفت: هر صنعت و فناوری که وارد می‌شود با خود آسیب‌هایی نیز به همراه خواهد آورد.
با توجه به مطالب فوق‌الذکر می‌توان اذعان نمود: که ساده‌انگاری نسبت به بروز تهدیدات فرهنگی، اجتماعی، امنیتی در خصوص توسعه فناوری مجازی کشور به هیچ‌وجه پذیرفتنی نیست. نشر سریع اطلاعات گسترده عمدتاً سکولار به داخل کشور در حوزه علوم انسانی، جاسوسی آسان علمی دشمن، تضعیف روابط خانوادگی، کاهش تمرکز ذهن، شتاب‌زدگی در تحقیقات و مطالعات و انجام پژو هش‌های خطی و غیرعمقی در کشور از جمله مهم‌ترین تهدیدات فرهنگی و اجتماعی در عرصه فضای مجازی است، که غفلت نسبت به آن‌ ها می‌تواند عوارض خطرناکی برای کشور به دنبال داشته باشد. تهدیدات دراین بخش گرچه گسترده است، اما قابلیت کنترل هوشمندانه دارد و با تدبیر می‌توان از تهدیدات بهترین فرصت‌ها را رقم زد.^[۹۷]
تهدید مفهومی نسبی و ذهنی است و درک آن به مؤلفه‌های گوناگونی بستگی دارد. تهدید در مفهوم گذشته آن دارای ویژگی‌های مشخصی بوده که می‌توان این‌گونه برشمرد:
۱- عمدتاً با منشا خارجی متصور می‌شد.
۲- مبتنی بر قدرت نظامی بود.
۳- متکی بر حضور فیزیکی دشمن بود.
۴- آگاهی از تهدیدات گسترده نبود.
۵- دامنه تهدیدات محدود بود.
۶- تهدیدات به راحتی قابل تشخیص بودند.
۷- در اکثر تهدیدات دولت‌ها نقش مؤثر را ایفاء می‌کردند.
اما در جهان امروز و در عصر جهانی شدن به واسطه همبسته و پیوسته بودن متن و زمینه مفاهیم نیز دستخوش تغییر و تحول شده اند. در شرایط نوین ویژگی تهدیدات به شرح زیر است:
۱- اکثر تهدیدات دولت محور نیستند(این قبیل مخاطرات از عوامل بازیگران فراملی یا فرو ملی نشات می‌گیرد)
۲- این چالش‌ها فضای جغرافیایی خاص ندارند و تهدیدات متنوع چندسویه و چندجهتی است و در سه سطح جهانی، منطقه‌ای و محلی قابل بررسی است.
۳- این تهدیدات را نمی‌توان تنها با اتکا به سیاست‌های دفاعی سنتی مدیریت کرد و مدیریت مؤثر مستلزم طیفی از رهیافت‌های غیر نظامی است.

الف :تهدیدات امنیتی

امنیت مجازی شاید به شکل قابل توجه آن، موضوع حیاتی کشورهای شمالی باشد، چرا که شرط لازم برای تهدیدپذیری از دنیای مجازی به استفاده گسترده و اتصال به شبکه‌های الکترونیکی اطلاعات است و شرط کافی دیجیتالی‌شدن تمامی سیستم‌هاو زیرساخت‌های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی یک جامعه است. در عین حال نباید فراموش کرد که گسترش ارتباطات و انقلاب تکنولوژیک، بسیاری از مسائل امنیتی را جهانی ساخته و شمال و جنوب دراین زمینه دارای مسائل مشترکی هستند. برای توضیح بیشتر می‌توان از پیش‌نویس در برنامه عمل اجلاس جهانی سران درباره جامعه اطلاعاتی می‌توان بهره گرفت. دراین مجموعه بر اهمیت زیرساخت‌های مطمئن و قابل اعتماد امنیت اطلاعات تأکید شده است. همچنین ایجاد فرهنگ جهانی و امنیت فضای سایبرنتیک و مبارزه با جرائم ارتکابی در چنین فضایی پیش‌بینی شده است.^[۹۸]
زیرساخت‌های مطمئن و قابل اعتماد، امنیت شبکه، اکنون بیش از پیش به منظور حراست از رشد تجارت ۱- الکترونیکی و به‌طور کلی برای استفاده از تکنولوژی‌های اطلاعات و ارتباطات مورد توجه قرار گرفته است.
۲- تمام طرف‌های ذینفع در مسائل مربوط ICT باید اقداماتی برای بهبود امنیت جذب اعتماد استفاده‌ کنندگان و سایر جنبه‌های اطمینان بخشی شبکه ها انجام دهند.
۳- ایجاد چارچوب قانون‌گذاری ملی مناسب، در جهت حمایت عمومی و تأمین منافع همگانی و تسهیل و توسعه ارتباطات و معاملات الکترونیکی.
۳- پیش‌بینی، حساب‌سازی و آگاهی‌دهی عمومی در زمینه‌های مختلف، از جمله مسائل امنیتی مربوط به اطلاعات تحول سریع پیچیدگی‌ها، بی هویتی کاربران و خصوصیات فراملی زیرساخت‌های ارتباطی.
۴- ایجاد یک فرهنگ جهانی امنیت مجازی درازمدت بر مبنای تفاهم مشترک کشورها در مورد مقررات‌گذاری و سازماندهی مناسب برای مبادله اطلاعات و همکاری‌های بین‌المللی و توافق‌های دقیق جهت تحکیم امنیت، تأمین حمایت از حریم زندگی خصوصی افراد و خودداری از ایجاد موانع جدید بر سر راه تجارت الکترونیکی از اهمیت خاصی برخوردار است.
تحولات سریع و روزافزون فناوری اطلاعات و ظهور جامعه اطلاعاتی ضمن آنکه دستاوردهای فوق‌العاده مهم را برای بشر به ارمغان آورده است. تهدیدات شبکه فراملی در حوزه امنیت شبکه و سیستم اطلاعات مشکلات پیچیده و در عین‌حال جدیدی را ایجاد کرده است از منظر امنیت ملی می‌توان گفت: که در شرایط حاضر دولت‌ها با زنجیره‌ای از تهدیدات نامشخص در محیط‌های مجازی مواجه‌اند، که امنیت آنها را به چالش کشیده و ابزار های سنتی تأمین امنیت ملی نیز توان مقابله با آنها را ندارد. اکنون مرزهای بین حوزه‌های داخلی و خارجی عمومی، خصوصی، نیرو های نظامی، انتظامی و اطلاعات در هم ادغام شده و ماهیت و ملزومات، امنیت ملی نیز به سرعت در حال تغییر هستند. تأثیر مهم این تغییرات و پیچیدگی‌ها در محیط‌های مجازی لزوم سازگاری سیاست‌ها و راهبردهای ملی با وابستگی متقابل و فزاینده ضرورت همکاری بین‌المللی ازسویی و انجام همه سازمان‌های ذیربط داخلی با سیاست‌گذاری‌ها و اجرای راهبردهای هماهنگ با ساختار مناسب برای مقابله با تهدیدها شبکه را اجتناب‌‌ناپذیر کرده است.

ب:تهدیدات علیه اخلاق اجتماعی

شاید برخی براین باور باشند، که صرفاً به دلیل اینکه در فضای مجازی انسان‌ها به‌طور مستقیم با هم روبه‌رو نیستند. لذا پایبندی به عرف موضوعیت ندارد. چنین افرادی کبک‌هایی را می‌مانند که سر در برف دارند و سعی می‌کنند قبح عمل غیراخلاقی خود را نبینند. نگارنده بارها در خوابگاه‌ها اماکن عمومی مثل رستوران و مواردی از این قبیل دیده است که با قطع ناگهانی برق و خاموشی متعاقب آن افراد سرو صداهای ناهنجاری با حرفهای رکیک و حرکاتی را انجام می‌دهند، که به هیچ وجه در حالت عادی زیربار انجام آن نمی‌روند. در فضای مجازی نیز فرد با اطمینان از نا شناخته ماندن و دیده نشدن، حرف‌ها و رفتارهایی را انجام می‌دهد که شاید در برخورد روبه‌رو از آنها امتناع می‌ورزد. در حالیکه فرد شخصیت خود را مجازی می پندارد خود به خود انسان‌هایی که با آنها طرف است را نیز انسان های مجازی پنداشته و عمل غیراخلاقی رامجاز می‌شمرد. مسلم است شخصیت مجازی عزت نفس نداشته ولذا عملکرد اخلاق از سوی وی بعید است. مورد دیگری که به رواج بی‌اخلاقی در شبکه‌های اجتماعی یا چت روم ها منجر می‌شود، کثرت دوستان و مخاطبانی است که به راحتی و به ارزانی دراختیار فرد قرار می‌گیرد. زمانی که انسان‌ها به‌صورت منبع لایزال عرضه می‌شود(حال در هر شکل و به هر عنوانی) بایستی منتظر بروز بداخلاقی بود.
در این نگرش انسانها به ابزارهایی می‌مانند که جایگزین‌پذیر بوده و بدون لحاظ حساسیت آنها تنها به جمع‌ آوری کسانی پرداخته می‌شود. که در چرخه استفاده به‌کار آیند، حال این چرخه هرچه باشد چرخه تولید، چرخه لذت یا هرچرخه‌ای که انسان‌ها در آن معرفی می‌شود. البته این نوع نگرش مخصوص شبکه‌های مجازی نیست و همان‌طور که اشاره شد در هرجای دیگری امکان بروز چنین خبطی وجود دارد اما از نظر صاحب این قلم در شبکه‌های اجتماعی افراد بدون اینکه به زعم خود دچار رذیلت اخلاق باشند چنین رفتاری را با سایر انسان‌ها از خود بروز می‌دهند.^[۹۹]